рдоंрдЧрд▓рд╡ाрд░, 25 рдл़рд░рд╡рд░ी 2020

рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рдоें: 25 рдлрд░рд╡рд░ी 2020

●▬р╣С۩۩р╣С▬●ЁЯУЪTarget With Rudra ЁЯОп●▬р╣С۩۩р╣С▬●

*ЁЯЗоЁЯЗ│ЁЯЩПЁЯМ╣ ЁЯМ╣ЁЯЩПЁЯЗоЁЯЗ│*
--------------------------------------------
✅рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рдоें: 25 рдлрд░рд╡рд░ी 2020

• рдЕрдоेрд░िрдХी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдбोрдиाрд▓्рдб рдЯ्рд░рдо्рдк рдж्рд╡ाрд░ा рдЧुрдЬрд░ाрдд рд╕्рдеिрдд рдоोрдЯрд░ा рд╕्рдЯेрдбिрдпрдо рдоें рдЬिрд╕ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा рдЧрдпा – рдирдорд╕्рддे рдЯ्рд░рдо्рдк

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рдЬिрд╕рдоें рджाрд░ा рд╢िрдХोрд╣ рдХी рдХрдм्рд░ рдвूंрдврдиे рдХे рд▓िрдП рднाрд░рддीрдп рдкुрд░ाрддрдд्рдд्рд╡ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХा рд╕ाрдд рд╕рджрд╕्рдпीрдп рдкैрдирд▓ рдЧрдаिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рджिрд▓्рд▓ी

• рд╡рд╣ рджेрд╢ рдЬिрд╕рдоें рд▓ाрд╕ा рдмुрдЦाрд░ рдХे рдк्рд░рдХोрдк рдХे рдХाрд░рдг рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдХी рдШोрд╖рдгा рдХрд░рдиे рдХा рдЖрд╣्рд╡ाрди рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рдиाрдЗрдЬीрд░िрдпा

• ‘рдж рдЗрдХोрдиॉрдоिрд╕्рдЯ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдпूрдиिрдЯ’ рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬाрд░ी ‘рд╡рд░्рд▓्рдб рд╡ाрдЗрдб рдПрдЬुрдХेрдЯिंрдЧ рдлॉрд░ рдж рдл्рдпूрдЪрд░ рдЗंрдбेрдХ्рд╕’ рдоें рднाрд░рдд рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ рд╕्рдеाрди – 35рд╡ां

• рд╡рд╣ рд╕ंрд╕्рдеा рдЬिрд╕рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें Global Flourishing Index рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рднाрд░рдд 131рд╡ें рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд╣ै – UNICEF

• рд╡рд╣ рдЦिрд▓ाреЬी рдЬो рдХ्рд░िрдХेрдЯ рдХे рддीрдиों рдлॉрд░्рдоेрдЯ рдоें 100 рд╕े рдЕрдзिрдХ рдоैрдЪ рдЦेрд▓рдиे рд╡ाрд▓ा рджुрдиिрдпा рдХा рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓ा рдЦिрд▓ाреЬी рдмрди рдЧрдпा рд╣ै - рд░ॉрд╕ рдЯेрд▓рд░

• рдЯोрдХ्рдпो рдУрд▓ंрдкिрдХ 2020 рдХा рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдЖрджрд░्рд╢ рд╡ाрдХ्рдп рд╣ै - United by Emotion

• рдЗрди्рд╣ोंрдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд▓िрд╡ा рдоिрд╕ рдбीрд╡ा рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕ 2020 рдХा рдЦिрддाрдм рдЬीрддा рд╣ै - рдПрдбрд▓ीрди рдХैрд╕्рдЯेрд▓िрдиो

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдЬिрд╕рдиे ‘рдеाрдИ рдоांрдЧुрд░’ рдордЫрд▓ी рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди рдХेрди्рдж्рд░ों рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╢ेрд╖ рдЕрднिрдпाрди рдЪрд▓ाрдпा рд╣ै – рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░

• рдорд▓ेрд╢िрдпा рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХा рдиाрдо рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЗрд╕्рддीреЮा рджे рджिрдпा рд╣ै - рдорд╣ाрддिрд░ рдоोрд╣рдо्рдордж


* ЁЯУЪRUDRA COACHING CLASSESЁЯУЪ 
   |ENGLISH|   |SCIENCE| |SST|
|MATH| |GENERAL KNOWLEDGE|

ЁЯСЙ  NCERT Classes (1 to 8)
ЁЯСЙHindi Medium Classes (1 to 10)
  
Addmission Open For
 ЁЯСЙSSC ,UPP, NDA, CTET, UPTET 
ЁЯСЙBANK ,RAILWAY ,ETC.  
ЁЯСЙALL ONE DAY EXAM

Director:-Rudra Tripathi 
Contact :-9453789608
Email:-Iamsnsandilya@gmail.com
Visit:-officialrudrag
 . 
рдкрддा :-рдЕрд░рд╕िрдпा рдмाреЫाрд░ рд╢ाрд╣рдЧंрдЬ, рдЬौрдирдкुрд░  
 рдиिрдХрдЯ:- рдпूрдиिрдпрди рдмैंрдХ рдХे рдмрдЧрд▓

Visit :-ЁЯФЧ www.rudracoachingclasses.blogspot.com

25 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПँЁЯСЙ

1760 – рдХ्рд▓ाрдЗрд╡ рдиे рдк्рд░рдердо рдмाрд░ рднाрд░рдд рдЫोрдб़ा рдФрд░ 1765 рдоें рд╡ाрдкрд╕ рдЖрдпा।
1788 - рдкिрдЯ्рд╕ рд░ेрдЧ्рдпूрд▓ेрдЯ्рд░ी рдПрдХ्рдЯ рдкाрд░िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।
1921 - рдЬाрд░्рдЬिрдпा рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рддिрдм्рд▓िрд╕ी рдкрд░ рд░ूрд╕ рдиे рдХрдм्рдЬा рдХिрдпा।
1925 - рдЬाрдкाрди рдФрд░ рдкूрд░्рд╡ рд╕ोрд╡िрдпрдд рд╕ंрдШ рдХे рдмीрдЪ рд░ाрдЬрдирдпिрдХ рд░िрд╢्рддे рдХाрдпрдо рд╣ुрдпे।
1952 - рдиाрд░्рд╡े рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдУрд╕्рд▓ो рдоें рдЫрдаे рд╢ीрддрдХाрд▓ीрди рдУрд▓ंрдкिрдХ рдЦेрд▓ों рдХा рд╕рдоाрдкрди рд╣ुрдЖ।
1954 – рд╕ीрд░िрдпा рдХे рд╕्рд╡ाрд░्рдеी рдФрд░ рднाрдИ рднрддीрдЬाрд╡ाрджी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдЕрджीрдм рд╢ीрд╢рдХрд▓ी рдХे рд╡िрд░ुрдж्рдз рдЗрд╕ рджेрд╢ рдХी рдЬрдирддा рдиे рдкрд╣ाрдб़ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рд╕рд╢рд╕्рдд्рд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдЖрд░ंрдн рдХिрдпा।
1962 - рдЖрдо рдЪुрдиाрд╡ рдоें рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдкाрд░्рдЯी рдХी рдЬीрдд рд╣ुрдИ।
1975 - рд╕рдКрджी рдЕрд░рдм рдХे рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд╢ाрд╕рдХ рд╢ाрд╣ рдлैрд╕рд▓ рдХी рдЙрдирдХे рд╣ी рднрддीрдЬे рдлैрд╕рд▓ рдмिрди рдоुрд╕ाрдж рдиे рд╣рдд्рдпा рдХрд░ рджी рдеी।
1980 - рдм्рд░िрдЯेрди рдУрд▓ंрдкिрдХ рд╕ंрдШ рдиे рдм्рд░िрддाрдиी рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рд╡िрд░ोрдз рдФрд░ рджрдмाрд╡ рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рдЙрд╕ी рд╡рд░्рд╖ рдЬुрд▓ाрдИ рдоें рдоॉрд╕्рдХो рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдУрд▓ंрдкिрдХ рдЦेрд▓ों рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрдиे рдХा рдлैрд╕рд▓ा рдХिрдпा рдеा।
1986 - рдоाрд░िрдпा рдХोрд░ाрдЬोрди рдЕрдХीрдиो рдХे рдлिрд▓ीрдкिंрд╕ рдХी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдмрдирдиे рдХे рд╕ाрде рд╣ी рджेрд╢ рдоें рддाрдиाрд╢ाрд╣ рдлрд░्рдбिрдиांрдб рдоाрд░्рдХोрд╕ рдХा рд╢ाрд╕рди рднी рдЦрдд्рдо рд╣ो рдЧрдпा।
2003 - рдЧुрдЯрдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рдЖрди्рджोрд▓рди рдХे 13рд╡ें рд╢िрдЦрд░ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдоें 'рдХ्рд╡ाрд▓ाрд▓ंрдкुрд░ рдШोрд╖рдгा' рд╕्рд╡ीрдХृрдд।
2019 - рдЕрдоेрд░िрдХा рд╕рдорд░्рдеिрдд рд╕ीрд░िрдпाрдИ рдбेрдоोрдХ्рд░ेрдЯिрдХ рдлोрд░्рд╕ेрд╕ рдиे рдЗрд░ाрдХ рдХो 280 рдЗрд░ाрдХी рдФрд░ рд╡िрджेрд╢ी рдХैрджी рд╕ौंрдкे।

25 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рдЬрди्рдоे рд╡्рдпрдХ्рддिЁЯСЙ

1707 - рдХाрд░्рд▓ो рдЧोрд▓्рджोрдиी - рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЗрддाрд▓рд╡ी рдиाрдЯрдХрдХाрд░ рдеे।
1859 - рд░ाрдзाрдЪрд░рдг рдЧोрд╕्рд╡ाрдоी - рдм्рд░рдЬ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рдПрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░, рдиाрдЯрдХрдХाрд░ рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдХे рдЙрдЪ्рдЪ рдХोрдЯि рдХे рд╡िрдж्рд╡ाрди рдеे।
1894 – рдзाрд░्рдоिрдХ рдиेрддा рдоेрд╣рд░ рдмाрдмा рдХा рдкुрдгे рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ।
1897 - рдЕрдорд░рдиाрде рдЭा - рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╡िрдж्рд╡ाрди, рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╢ाрд╕्рдд्рд░ी।
1948 – рдбैрдиी рдбैрдирдЬ़ोंрдЧ्рдкा, рднाрд░рддीрдп рдЕрднिрдиेрддा
1994 - рдЙрд░्рд╡рд╢ी рд░ौрддेрд▓ा - рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рдл़िрд▓्рдо рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी рддрдеा рдоॉрдбрд▓ рд╣ै।

25 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рд╣ुрдП рдиिрдзрдиЁЯСЙ
1586 - рдЕрдХрдмрд░ рдХे рджрд░рдмाрд░ी рдХрд╡ि рдмीрд░рдмрд▓ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ी рдпूрд╕ुрдлрдЬрдИ рдХे рд╕ाрде рдПрдХ рд▓рдб़ाрдИ рдоें рдоाрд░े рдЧрдпे (рдХрди्рдлрд░्рдо рдирд╣ीं)।
1970 - рдорди्рдирдд्рддु рдкрдж्рдордиाрднрди - рдХेрд░рд▓ рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ।
2001- 92 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдЖрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдИ рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░ рдбॉрди рдм्рд░ैрдбрдоैрди рдХा рдиिрдзрди рдПрдбिрд▓ेрдб рд╕्рдеिрдд рдЙрдирдХे рдШрд░ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा।
2004 - рдмी. рдиाрдЧी рд░ेрдб्рдбी, рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рддीрдп рд╕िрдиेрдоा рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдиिрд░्рдоाрддा-рдиिрд░्рджेрд╢рдХ।
2007 - рдкी рднाрд╕्рдХрд░рдг рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рдорд▓рдпाрд▓рдо рдХрд╡ि।
2008 - рд╣ंрд╕ рд░ाрдЬ рдЦрди्рдиा, рднाрд░рдд рдХे рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХे рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ (рдЬрди्рдо 1912)।


ЁЯФЕ рд╢्рд░ी рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рдЬрдпрди्рддी (рдлाрд▓्рдЧुрди рд╢ुрдХ्рд▓ рдж्рд╡िрддीрдпा )।
ЁЯФЕ рдЕрд╡рддाрд░ рд╢्рд░ी рдоेрд╣рд░ рдмाрдмा рдЬрди्рдоोрдд्рд╕рд╡ ।
ЁЯФЕ рд╢्рд░ी рд╡िрдорд▓ рдк्рд░рд╕ाрдж рдЪाрд▓िрд╣ा рд╕्рдоृрддि рджिрд╡рд╕।


рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рдоें: 24 рдлрд░рд╡рд░ी 2020

• рдЕрдоेрд░िрдХी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдбोрдиाрд▓्рдб рдЯ्рд░рдо्рдк рдж्рд╡ाрд░ा рдЧुрдЬрд░ाрдд рд╕्рдеिрдд рдоोрдЯрд░ा рд╕्рдЯेрдбिрдпрдо рдоें рдЬिрд╕ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा рдЧрдпा – рдирдорд╕्рддे рдЯ्рд░рдо्рдк

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рдЬिрд╕рдоें рджाрд░ा рд╢िрдХोрд╣ рдХी рдХрдм्рд░ рдвूंрдврдиे рдХे рд▓िрдП рднाрд░рддीрдп рдкुрд░ाрддрдд्рдд्рд╡ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХा рд╕ाрдд рд╕рджрд╕्рдпीрдп рдкैрдирд▓ рдЧрдаिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рджिрд▓्рд▓ी

• рд╡рд╣ рджेрд╢ рдЬिрд╕рдоें рд▓ाрд╕ा рдмुрдЦाрд░ рдХे рдк्рд░рдХोрдк рдХे рдХाрд░рдг рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдХी рдШोрд╖рдгा рдХрд░рдиे рдХा рдЖрд╣्рд╡ाрди рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рдиाрдЗрдЬीрд░िрдпा

• ‘рдж рдЗрдХोрдиॉрдоिрд╕्рдЯ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдпूрдиिрдЯ’ рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬाрд░ी ‘рд╡рд░्рд▓्рдб рд╡ाрдЗрдб рдПрдЬुрдХेрдЯिंрдЧ рдлॉрд░ рдж рдл्рдпूрдЪрд░ рдЗंрдбेрдХ्рд╕’ рдоें рднाрд░рдд рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ рд╕्рдеाрди – 35рд╡ां

• рд╡рд╣ рд╕ंрд╕्рдеा рдЬिрд╕рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें Global Flourishing Index рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рднाрд░рдд 131рд╡ें рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд╣ै – UNICEF

• рд╡рд╣ рдЦिрд▓ाреЬी рдЬो рдХ्рд░िрдХेрдЯ рдХे рддीрдиों рдлॉрд░्рдоेрдЯ рдоें 100 рд╕े рдЕрдзिрдХ рдоैрдЪ рдЦेрд▓рдиे рд╡ाрд▓ा рджुрдиिрдпा рдХा рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓ा рдЦिрд▓ाреЬी рдмрди рдЧрдпा рд╣ै - рд░ॉрд╕ рдЯेрд▓рд░

• рдЯोрдХ्рдпो рдУрд▓ंрдкिрдХ 2020 рдХा рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдЖрджрд░्рд╢ рд╡ाрдХ्рдп рд╣ै - United by Emotion
• рдЗрди्рд╣ोंрдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд▓िрд╡ा рдоिрд╕ рдбीрд╡ा рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕ 2020 рдХा рдЦिрддाрдм рдЬीрддा рд╣ै - рдПрдбрд▓ीрди рдХैрд╕्рдЯेрд▓िрдиो

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдЬिрд╕рдиे ‘рдеाрдИ рдоांрдЧुрд░’ рдордЫрд▓ी рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди рдХेрди्рдж्рд░ों рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╢ेрд╖ рдЕрднिрдпाрди рдЪрд▓ाрдпा рд╣ै – рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░

• рдорд▓ेрд╢िрдпा рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХा рдиाрдо рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЗрд╕्рддीреЮा рджे рджिрдпा рд╣ै - рдорд╣ाрддिрд░ рдоोрд╣рдо्рдордж


24 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПँЁЯСЙ


1708 - рд░ाрдЬрдХुрдоाрд░ рдЬोрд╣ाрди рд╡िрд▓ेрдо рдл्рд░िрд╕ो рдиे рдЧ्рд░ोрдиिंрдЧрди рдХे рд╡ाрдпрд╕рд░ाрдп рдХे рд░ूрдк рдоें рд╢рдкрде рд▓ी।
1711 - рдЬॉрд░्рдЬ рдл्рд░ेрдбрд░िрдХ рд╣ैंрдбрд▓ рдХे рдУрдкेрд░ा "рд░िрдиाрд▓्рдбो" рд▓ंрджрди рдоें рд╣ेрдоाрд░्рдХेрдЯ рдеिрдпेрдЯрд░ рдоें рдк्рд░ीрдоिрдпрд░ рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ।
1739 - рдХрд░рдиाрд▓ рдоें рд╣ुрдП рдпुрдж्рдз рдоें рдл़ाрд░рд╕ рдкрд░ рд╕рдд्рддाрд╕ीрди рддुрд░्рдХ рдиाрджिрд░рд╢ाрд╣ рдиे рдоुрдЧ़рд▓ рд╢рд╣ंрд╢ाрд╣ рдЖрд▓рдо рдХी рднाрд░рддीрдп рд╕ेрдиा рдХो рд╣рд░ा рджिрдпा।
1779 - рдЬॉрд░्рдЬ рд░ोрдЬрд░्рд╕ рдХ्рд▓ाрд░्рдХ рдиे рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕े рд╡िрди्рд╕ेрдирд╕ рдХो рдмंрджी рдмрдиा рд▓िрдпा।
1803 - рдоैрдмрд░рд░ी рд╡ी. рдоैрдбिрд╕рди: рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рди्рдпाрдпिрдХ рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХे рд╕िрдж्рдзांрдд рдХो рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा ।
1821 - рдоैрдХ्рд╕िрдХो рдиे рд╕्рдкेрди рд╕े рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╣ाрд╕िрд▓ рдХी।
1822 - рджुрдиिрдпा рдХे рдкрд╣рд▓े рд╕्рд╡ाрдоी рдиाрд░ाрдпрдг рдоंрджिрд░ рдХा рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж рдоें рдЙрдж्рдШाрдЯрди рд╣ुрдЖ।
1831 - рджा рдЯ्рд░ीрдЯि рдСрдл़ рдбाрд╕िंрдЧ рд░ेрдмिрдЯ рдХ्рд░ीрдХ рд╡рд╣ рдкрд╣рд▓ी рд╕ंрдзि рд╣ै рдЬिрд╕े рднाрд░рддीрдп рд░िрдоूрд╡рд▓ рдПрдХ्рдЯ рд╕े рд╣рдЯाрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдЧрдпी।
1882 - рд╕ंрдХ्рд░ाрдордХ рдмीрдоाрд░ी рдЯीрдмी рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдЖрдЬ рд╣ी рдХे рджिрди рдХी рдЧрдИ рдеी।
1894 - рдиिрдХाрд░ाрдЧुрдЖ рдиे рд╣ाेंрдбुрд░ाрд╕ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рддेрдЧुрд╕िрдЧाрд▓рдкा рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХिрдпा।
1918 – рдпूрд░ोрдкीрдп рджेрд╢ рдЗрд╕्рддोрдиिрдпा рдиे рд░ूрд╕ рд╕े рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╣ाрд╕िрд▓ рдХी।
1949 – рдЬ़ाрдпोрдиी рд╢ाрд╕рди рдФрд░ рдоिрд╕्рд░ рдХे рдмीрдЪ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рд╡िрд░ाрдо рд╕рдордЭौрддा рд╣ुрдЖ।
1974 – рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдиे рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рддौрд░ рдмंрдЧрд▓ाрджेрд╢ рдХो рдоाрди्рдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХी (рдШोрд╖рдгा 22 рдлрд░рд╡рд░ी рдХो рдХी, рдХрди्рдлрд░्рдо рдирд╣ीं рд╣ै)।
1976 – рдХ्рдпूрдмा рдоें рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХो рдЕंрдЧीрдХाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा।
1991 – рдЕрдоेрд░िрдХा рдФрд░ рдЧрдардмंрдзрди рд╕ेрдиाрдУं рдиे рдЗрд░ाрдХी рд╕ेрдиा рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдЬрдоीрдиी рд▓рдб़ाрдИ рд╢ुрд░ु рдХी।
2001 - рдкाрдХिрд╕्рддाрди рднाрд░рдд рд╕े рдкрд░рдоाрдгु рдиिрд╡ाрд░рдг рдХे рд▓िрдП рд╡ाрд░्рддा рдХो рддैрдпाрд░।
2003 - рдЪीрди рдХे рдЬिрдЬिрдпांрдЧ рдк्рд░ाрди्рдд рдоें рднीрд╖рдг рднूрдХрдо्рдк рд╕े 257 рдорд░े।
2004 - рд░ूрд╕ рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдм्рд▓ाрджीрдоीрд░ рдкुрддिрди рдиे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдоिрдЦाрдЗрд▓ рдХाрд╕्рдпाрдиोрд╡ рдХो рдЙрдирдХे рдкрдж рд╕े рд╣рдЯाрдпा।
2006 - рдлिрд▓ीрдкींрд╕ рдоें рддрдЦ्рддाрдкрд▓рдЯ рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХे рдмाрдж рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рд▓ाрдЧू।
2008 - рд░िрд▓ाрдпंрд╕ рдкाрд╡рд░ рдиे рдЕрдкрдиे рд╢ेрдпрд░ рдзाрд░рдХों рдХी рдХ्рд╖рддिрдкूрд░्рддि рдХे рд▓िрдП рдмोрдирд╕ рд╢ेрдпрд░ рдЬाрд░ी рдХрд░рдиे рдХा рдлैрд╕рд▓ा рдХिрдпा।
2008 - рдоुрдо्рдмрдИ рдХी рд╢рдЧुрди рд╕ाрд░ाрднाрдИ рдиे рдЬोрд╣ांрд╕рд╡рд░्рдЧ рдоें рдоिрд╕ рдЗрдг्рдбिрдпा рд╡рд░्рд▓्рдб рд╡ाрдЗрдб рдХा рдЦिрддाрдм рдЬीрддा।
2009 - рдХेрди्рдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕ेрд╡ा рдХрд░ рдЙрдд्рдкाрдж рд╢ुрд▓्рдХ рдоें рдХрдЯौрддी рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी।
2013 - рд░ाрдЙрд▓ рдХाрд╕्рдд्рд░ो рдХो рджूрд╕рд░े рдХाрд░्рдпрдХाрд▓ рдХे рд▓िрдпे рдХ्рдпूрдмा рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдЪुрдиा рдЧрдпा।
2019 - рдЪाрдмрд╣ाрд░ рдкोрд░्рдЯ: рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди рдиे рднाрд░рдд рдХो рдиिрд░्рдпाрдд рдХे рд▓िрдП рдирдпा рд░ाрд╕्рддा рдЦोрд▓ा।
2019 - рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рдоें рдк्рд▓ेрди рд╣ाрдЗрдЬैрдХ рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдиाрдХाрдо,рдЕрдкрд╣рд░рдгрдХрд░्рддा рдоाрд░ा рдЧрдпा ।
2019 - рдХрд╢्‍рдоीрд░ рдоें рд╕ेрдиा рдиे рдЬैрд╢-рдП-рдоोрд╣рдо्рдордж рдХे рддीрди рдЖрддंрдХिрдпों рдХो рдХिрдпा рдвेрд░, DSP рдФрд░ рд╕ेрдиा рдХा рдЬрд╡ाрди рднिрд╡ाрдиी ( рд▓ोрд╣ाрд░ू рдХे рдоिрдЯ्рдаी рдЧांрд╡ )рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣рд╡рд▓рджाрд░ рд╕ोрдордмीрд░ рд╢рд╣ीрдж।  
2019 - рд╡ेрдиेрдЬुрдПрд▓ा рдоें рдЬाрд░ी рд╣िंрд╕ा рдоें рджो рд▓ोрдЧों рдХी рдоौрдд ।

24 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рдЬрди्рдоे рд╡्рдпрдХ्рддिЁЯСЙ

1304 - рдЗрдм्рди рдмрддूрддा - рдЕрд░рдм рдпाрдд्рд░ी, рд╡िрдж्рдзाрди् рддрдеा рд▓ेрдЦрдХ।
1525 – рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдХे рд╡िрдЦ्рдпाрдд рдХрд╡ि рд▓ुрдИрд╕ рд╡ाрд╕ рдХैрдоुрдПрди्рд╕ рдХा рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдХे рд▓िрд╕рдмрди рдирдЧрд░ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ।
1924 - рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рднाрд░рддीрдп рдЧрдЬрд▓ рдЧाрдпрдХ рддрд▓рдд рдорд╣рдоूрдж рдХा рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ।
1939 - рдЬॉрдп рдоुрдЦрд░्рдЬी - рд╣िрди्рджी рдл़िрд▓्рдоों рдХे рдорд╢рд╣ूрд░ рдЕрднिрдиेрддा рдФрд░ рдиिрд░्рдоाрддा рдиिрд░्рджेрд╢рдХ।
1948 - рдЬрдпрд▓рд▓िрддा - рддрдоिрд▓рдиाрдбु рдХी рдкूрд░्рд╡ рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдПрд╡ं рдСрд▓ рдЗंрдбिрдпा рдЕрди्рдиा рдж्рд░рд╡िрдб़ рдоुрди्рдиेрдд्рд░ рдХрдб़рдЧрдо (рдП.рдЖрдЗ.рдП.рдбी.рдПрдо.рдХे.) рдкाрд░्рдЯी рдХी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдиेрддा рдеीं।
1972 - рдкूрдЬा рднрдЯ्рдЯ -рднाрд░рддीрдп рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी, рдиिрд░्рджेрд╢िрдХा рдФрд░ рдиिрд░्рдоाрддा।

24 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рд╣ुрдП рдиिрдзрдиЁЯСЙ

1967 - рдЙрд╕्рдоाрди рдЕрд▓ी, рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рдХे рдЕंрддिрдо рдиिрдЬ़ाрдо।
1986 - рд░ुрдХ्рдоिрдгी рджेрд╡ी рдЕрд░ुंрдбेрд▓ - рднрд░рддрдиाрдЯ्рдпрдо рдХी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рднाрд░рддीрдп рдиृрдд्рдпांрдЧрдиा рдеीं।
1998 -рд▓рд▓िрддा рдкрд╡ाрд░, рд╣िрди्рджी рдл़िрд▓्рдоों рдХी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी।
2011 - рдЕрдиंрдд рдкै - рднाрд░рддीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рд╢ाрд╕्рд░ी, рдЕрдорд░ рдЪिрдд्рд░рдХрдеा рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдеे।
2018 - рд╢्рд░ीрджेрд╡ी - рднाрд░рддीрдп рд╕िрдиेрдоा рдХी рдЦ्рдпाрддिрдк्рд░ाрдк्рдд рдЕрднिрдиेрдд्рд░िрдпों рдоें рд╕े рдПрдХ рдеीं।

24 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХे рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЕрд╡рд╕рд░ рдПрд╡ं рдЙрдд्рд╕рд╡ЁЯСЙ
ЁЯФЕ рд╕ुрд╢्рд░ी рдЬрдпрд▓рд▓िрддा рдЬрдпрди्рддी ।
ЁЯФЕ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी рд╢्рд░ीрджेрд╡ी рд╕्рдоृрддि рджिрд╡рд╕ ।
ЁЯФЕ рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рдЙрдд्рдкाрдж рд╢ुрд▓्рдХ (рдЖрд╡рдХाрд░ी) рджिрд╡рд╕ (рднाрд░рдд)।

рдХृрдкрдпा рдз्рдпाрди рджें рдЬीЁЯСЙ
  рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕े рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдкूрд░ी рд╕ाрд╡рдзाрдиी рд░рдЦрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рд░рд╣ी рд╣ै। рдлिрд░ рднी рдХिрд╕ी рдШрдЯрдиा , рддिрдеि рдпा рдЕрди्рдп рдд्рд░ुрдЯि рдХे рд▓िрдП рдоेрд░ी рдХोрдИ рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдирд╣ीं рд╣ै ।

ЁЯМ╗рдЖрдкрдХा рджिрди рдоंрдЧрд▓рдордп рд╣ो рдЬी ।ЁЯМ╗

рд░рд╡िрд╡ाрд░, 23 рдл़рд░рд╡рд░ी 2020

23 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПँЁЯСЙ


1768 – рдХрд░्рдирд▓ рд╕्рдоिрде рдиे рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕рдд्рддा рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ рдЪुрдХे рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рдХे рдиिрдЬाрдо рдХे рд╕ाрде рд╢ांрддि рд╕рдордЭौрддा рдХिрдпा।
1799 – рдоिрд╕्рд░ рдкрд░ рдл़्рд░ांрд╕ рдХे рддाрдиाрд╢ाрд╣ рдиेрдкोрд▓िрдпрди рдмोрдиाрдкाрд░्рдЯ рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ो рдЬाрдиे рдХे рдмाрдж рдл़्рд░ांрд╕ीрд╕ी рд╕ेрдиा рдиे рд╢ाрдо рдкрд░ рдЖрдХ्рд░рдордг рдЖрд░ंрдн рдХिрдпा।
1836 - рдЕрд▓ाрдоो рдХी рд▓рдб़ाрдИ рд╕ांрддा рдЕрди्рдиा рдХे рддрд╣рдд рдоैрдХ्рд╕िрдХрди рд╕ेрдиा рд╕े рдШिрд░े рдЕрдоेрд░िрдХी рдЖрдмाрджрдХाрд░ рд╕ेрдиा рдХे рд╕ाрде рд╢ुрд░ू рд╣ुрдИ।
1871 – рдЗंрдЧрд▓ैंрдб рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдоें рдпूрд░ोрдкीрдп рд╕рд░рдХाрд░ों рдХी рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдоें рд▓ंрджрди рдХॉрди्рдл़्рд░ेрди्рд╕ рд╣ुрдИ। рдЗрд╕рдХा рдоुрдЦ्рдп рдХाрд░рдг рдл़्рд░ांрд╕ рдкрд░ рдЬрд░्рдордиी рдХी рд╡िрдЬрдп рддрдеा рджिрди рдк्рд░рддिрджिрди рдЙрд╕рдХी рдмрдв़рддी рд╢рдХ्рддि рдеी।
1886 - рдЕрдорд░ीрдХा рдХे рд░рд╕ाрдпрдирд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдФрд░ рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░рдХ рдоाрд░्рдЯिрди рд╣ेрд▓ рдиे рдЕрд▓рдо्рдпूрдиिрдпрдо рдХी рдЦोрдЬ рдХी।
1886 - рд▓ंрджрди рдЯाрдЗрдо्рд╕ рдиे "рд╡िрд╢्рд╡ рдХा рдкрд╣рд▓ा рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рд╡िрдЬ्рдЮाрдкрди рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХрд░рдиा рд╢ुрд░ू рдХिрдпा।
1895 - рдЬाрдк рдИрдбрди рдиे 10 рдХिрдоी рдХा рд╕्рдХेрдЯिंрдЧ рдХा рд╡िрд╢्рд╡ рд░िрдХॉрд░्рдб рдмрдиाрдпा।
1947 – рджुрдиिрдпा рдХो рдоाрдирдХ рдоें рдкिрд░ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрдирдХीрдХрд░рдг рд╕ंрдЧрдарди рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ।
1952 - рдХрд░्рдордЪाрд░ी рднрд╡िрд╖्рдп рдиिрдзि рдФрд░ рд╡िрд╡िрдз рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдкाрд░िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।
1958 – рдЕрд░्рдЬेंрдЯीрдиा рдХे рдорд╣ाрди рдлाрд░्рдоूрд▓ा рд╡рди рдЪाрд▓рдХ рдЦुрдЖрди рдоाрдиुрдПрд▓ рдлांрдЧिрдпो рдХा рджो рдЖрджрдоिрдпों рдиे рдЕрдкрд╣рд░рдг рдХрд░ рд▓िрдпा।
1998 - рдЬैрд╡िрдХ рдПрд╡ं рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд╣рдеिрдпाрд░ों рдХी рдЬांрдЪ рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╣ुрдП рдЧрддिрд░ोрдз рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ं.рд░ा. рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ рдХोрдлी рдЕрди्рдиाрди рд╡ рдЗрд░ाрдХी рдЙрдкрдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рддाрд░िрдХ рдЕрдЬीрдЬ рдХे рдмीрдЪ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд╕рдордЭौрддा рд╕рдо्рдкрди्рди ।
1998 - рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдмрдЫрдб़े рдХी рдк्рд░рддिрдХृрддि рдХ्рд▓ोрди рд╕ं.рд░ा. рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рддैрдпाрд░।
2008 - 10 рд╕ाрд▓ рдмाрдж рдЪुрдиाрд░ рд╕ीрдоेрдг्рдЯ рдлैрдХ्рдЯ्рд░ी рдоें рдЙрдд्рдкाрджрди рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ।
2008 - рд░рдХ्рд╖ाрдоंрдд्рд░ी рдП.рдХे. рдПंрдЯрдиी рдиे рдЬेрдЯ рдЯ्рд░ेрдирд░ рд╣ॉрдХ рд╡िрдоाрди рдХो рджेрд╢ рдХे рдмेрдб़े рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рдиे рдХी рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рдШोрд╖рдгा рдХी।
2008 - рдХोрд▓ंрдмो рдоें рд╣ुрдП рдПрдХ рд╡िрд╕्рдлोрдЯ рдоें 18 рд▓ोрдЧ рдШाрдпрд▓ рд╣ुрдП।
2010 – рднाрд░рдд рдХे рдорд╢рд╣ूрд░ рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ рдПрдо.рдПрдл. рд╣ुрд╕ैрди рдХो рдХрддрд░ рдХी рдиाрдЧрд░िрдХрддा рджी рдЧрдИ।
2014 – рд░ूрд╕ рдХे рд╕ोрдЪ्рдЪि рд╢рд╣рд░ рдоें 22рд╡ें рд╢ीрддрдХाрд▓ीрди рдУрд▓ंрдкिрдХ рдЦेрд▓ рдХा рд╕рдоाрдкрди рд╣ुрдЖ।
2016 - рдЕрдоेрд░िрдХा рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдЪुрдиाрд╡: рдиेрд╡ाрджा рд░िрдкрдм्рд▓िрдХрди рдбोрдиाрд▓्рдб рдЯ्рд░рдо्рдк рдиे 45.95% рдХे рд╕ाрде рдЬीрддा।
2019 - рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рднрджोрд╣ी рдоें рдЕрд╡ैрдз рдкрдЯाрдЦा рдлैрдХ्рдЯ्рд░ी рдоें рд╡िрд╕्рдлोрдЯ рд╣ोрдиे рд╕े 13 рд▓ोрдЧों рдХी рдоौрдд рд╡ рдЕрди्рдп рдХрдИ рдШाрдпрд▓।
1954 - рдмाрдмा рд╣рд░рджेрд╡ рд╕िंрд╣ - рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕ंрдд рдФрд░ рд╕ंрдд рдиिрд░ंрдХाрд░ी рдоिрд╢рди рдХे рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЧुрд░ु рдеे।
1969 - рднाрдЧ्рдпрд╢्рд░ी рд╣िрди्рджी рдлिрд▓्рдоों рдХी рдПрдХ рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी।
1979 - рдкूрд░рдм рдХोрд╣рд▓ी рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рдоॉрдбрд▓, рд╡िрдбिрдпो рдЬॉрдХी рдФрд░ рджूрд░рджрд░्рд╢рди рдПрд╡ं рдл़िрд▓्рдо рдЕрднिрдиेрддा ।
1969 - рд╡ृंрджाрд╡рдирд▓ाрд▓ рд╡рд░्рдоा, рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕рдХाрд░ рдПрд╡ं рдиिрдмंрдзрдХाрд░ ।
1969 –рднाрд░рддीрдп рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी рдордзुрдмाрд▓ा рдХा рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ।
1975 - рд░ाрдЬेंрдж्рд░ рдиाрд░ाрдпрдг рд╕िंрд╣ рджेрд╡ - рдЙреЬीрд╕ा рдХे рдкूрд░्рд╡ рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी।
1990 - рдЕрдоृрддрд▓ाрд▓ рдиाрдЧрд░, рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЬрдЧрдд् рдоें рдЙрдкрди्рдпाрд╕рдХाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЦ्рдпाрддि рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдИ

рдХृрдкрдпा рдз्рдпाрди рджें рдЬीЁЯСЙ
  рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕े рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдкूрд░ी рд╕ाрд╡рдзाрдиी рд░рдЦрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рд░рд╣ी рд╣ै। рдлिрд░ рднी рдХिрд╕ी рдШрдЯрдиा , рддिрдеि рдпा рдЕрди्рдп рдд्рд░ुрдЯि рдХे рд▓िрдП рдоेрд░ी рдХोрдИ рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдирд╣ीं рд╣ै ।

ЁЯМ╗рдЖрдкрдХा рджिрди рдоंрдЧрд▓рдордп рд╣ो рдЬी ।ЁЯМ╗

ЁЯСЙ *рднाрд░рдд-рдкाрдХ рдХे рдмीрдЪ рдордз्рдпрд╕्рдерддा рдХी рдкेрд╢рдХрд╢ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдЯ्рд░ंрдк*


ЁЯСЙ *рднाрд░рдд-рдкाрдХ рдХे рдмीрдЪ рдордз्рдпрд╕्рдерддा рдХी рдкेрд╢рдХрд╢ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдЯ्рд░ंрдк*

*Rudra ✅ National ЁЯЗоЁЯЗ│ Update_*

ЁЯЩН‍♂ рдЕрдоेрд░िрдХी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдбोрдиाрд▓्рдб рдЯ्рд░ंрдк рдХे рднाрд░рдд рджौрд░े рдХी рддैрдпाрд░िрдпों рдХे рдмीрдЪ рдмрдб़ी рдЦрдмрд░ рд╕ाрдордиे рдЖрдпी рд╣ै. рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рдЯॉрдк рд╕ूрдд्рд░ों рдиे рдПрдмीрдкी рди्рдпूрдЬ рдХो рдмрддाрдпा рд╣ै рдХि рдЯ्рд░ंрдк рдХे рд╕ाрде рдмाрддрдЪीрдд рдж्рд╡ीрдкрдХ्рд╖ीрдп рдоुрдж्рджों рдкрд░ рд╣ोрдЧी.

ЁЯСЙ рдЯ्рд░ंрдк рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕े рдмाрддрдЪीрдд рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдЭाрд╡ рддो рджे рд╕рдХрддे рд╣ैं рдмाрддрдЪीрдд рдХे рджौрд░ाрди рд▓ेрдХिрди рднाрд░рдд рдХा рд░ुрдЦ рд╕ाрдл рд╣ै рдХि рдкрд╣рд▓े рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдЖрддंрдХी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпां рдЦрдд्рдо рдХрд░े рддрднी рдХрд░ेंрдЧे рдмाрдд рдФрд░ рдЗрд╕рдоें рдХिрд╕ी рддीрд╕рд░े рдкрдХ्рд╖ рдХा рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк рднाрд░рдд рдоंрдЬूрд░ рдирд╣ीं рдХрд░ेрдЧा. рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рднाрд░рдд рдХрд╢्рдоीрд░ рдоुрдж्рджे рдкрд░ рдЕрдоेрд░िрдХा рд╕े рдХोрдИ рдмाрддрдЪीрдд рдирд╣ीं рдХрд░ेрдЧा.

ЁЯСЙ *рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдЯ्рд░ंрдк рдХे рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдХी рдЬोрд░рджाрд░ рддैрдпाрд░ी, рд░ोрдб рд╢ो рдХे рд░ाрд╕्рддे рдоें рдмрдиे 28 рдоंрдЪ*

ЁЯЩН‍♂ рдЕрдоेрд░िрдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдбोрдирд▓्рдб рдЯ्рд░ंрдк рдХे рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдХी рддैрдпाрд░िрдпां рдЬोрд░ों рдкрд░ рд╣ै. рдХрд▓ рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж рдоें рдкीрдПрдо рдоोрджी рдФрд░ рдбॉрдирд▓्рдб рдЯ्рд░ंрдк 11 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рд▓ंрдмा рд░ोрдб рд╢ो рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд╣ै. 

ЁЯОп рдЗрд╕ рд░ोрдб рд╢ो рдХो рдЦाрд╕ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХाрдлी рддैрдпाрд░िрдпां рдХी рдЧрдИ рд╣ै. рд░ोрдб рд╢ो рдЦाрд╕ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рд░ाрд╕्рддे рдоें 28 рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдоंрдЪ рдмрдиाрдП рдЧрдП рд╣ैं. рдЗрд╕ рдоंрдЪों рдкрд░ рдЕрд▓рдЧ рдЕрд▓рдЧ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рд▓ोрдХ рдХрд▓ाрдХाрд░ рдЕрдкрдиी рдк्рд░рд╕्рддुрддि рджेंрдЧे. рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдмрдЪ्рдЪे рднी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХे рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рд╕ाрд╣िрдд рд╣ैं.

ЁЯСЙ *рдкेрдЯ рдоें рджाрд╣िрдиी рддрд░рдл рдЕрдХ्рд╕рд░ рджрд░्рдж рд░рд╣рдиा рд╣ाे рд╕рдХрддा рд╣ै рдЕрдкेंрдбिрд╕ाрдЗрдЯिрд╕ рдХा рд╕ंрдХेрдд*


ЁЯСЙ *рдкेрдЯ рдоें рджाрд╣िрдиी рддрд░рдл рдЕрдХ्рд╕рд░ рджрд░्рдж рд░рд╣рдиा рд╣ाे рд╕рдХрддा рд╣ै рдЕрдкेंрдбिрд╕ाрдЗрдЯिрд╕ рдХा рд╕ंрдХेрдд*

_*Rudra ✅ Health ЁЯСиЁЯП╗‍⚕ Update*_

⚡ рдЕрдкेंрдбिрдХ्рд╕ рдоें рд╕ूрдЬрди рдпाрдиी рдЕрдкेंрдбिрд╕ाрдЗрдЯिрд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ै। рд╣ाрд▓ांрдХि рдЗрд╕рдХो рд▓ेрдХрд░ рдеोрдб़ी-рд╕ी рд▓ाрдкрд░рд╡ाрд╣ी рдпा рд▓ेрдЯрд▓рддीрдлी рдХрдИ рдмाрд░ рдЧंрднीрд░ рд░ूрдк рдзाрд░рдг рдХрд░ рд▓ेрддी рд╣ै, рдЬो рдЬाрдирд▓ेрд╡ा рднी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕рдХा рддрдд्рдХाрд▓ рдЗрд▓ाрдЬ рдХрд░рд╡ाрдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ोрддा рд╣ै।

ЁЯОп *рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै рдЕрдкेंрдбिрдХ्рд╕?*
рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рдпрд╣ рдПрдХ рд╡ेрд╕्рдЯिрдЬिрдпрд▓ рдЕंрдЧ рд╣ै рдЬो рдЫोрдЯी рдФрд░ рдмрдб़ी рдЖंрдд рдХे рдЬोреЬ рдкрд░ рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд╡ेрд╕्рдЯिрдЬिрдпрд▓ рдЕंрдЧ рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рдРрд╕ा рдЕंрдЧ рдЬिрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдХे рд▓िрдП рд╡ैрд╕े рдХोрдИ рдорд╣рдд्рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै।

ЁЯСЙ рдпाрдиी рд╣рдо рдЗрд╕рдХे рдмрдЧैрд░ рднी рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬीрд╡рди рдЬी рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдХेंрдЪुрдП рдХे рдЖрдХाрд░ рдЬैрд╕ा рд╣ोрддा рд╣ै। рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рдЗрд╕рдХी рд▓ंрдмाрдИ 7 рд╕े 10 рд╕ेंрдЯीрдоीрдЯрд░ рддрдХ рд╣ोрддी рд╣ै।

ЁЯСЙ *рдХ्рдпों рд╣ोрддी рд╣ै рд╕ूрдЬрди?*

⚡ рдЕрдкेंрдбिрдХ्рд╕ рдоें рд╕ूрдЬрди рдХो рдЕрдкेंрдбिрд╕ाрдЗрдЯिрд╕ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рджो рдХाрд░рдгों рд╕े рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। рдПрдХ, рдЗंрдлेрдХ्рд╢рди рдХे рдХाрд░рдг рдФрд░ рджूрд╕рд░ी, рдЕрдкेंрдбिрдХ्рд╕ рдоें рдХुрдЫ рдлंрд╕рдиे рдХे рдХाрд░рдг।

ЁЯУН  рдбाрдЗрдЯ рдоें рдлाрдЗрдмрд░рдпुрдХ्рдд рдкрджाрд░्рдеों рдХी рдХрдоी рднी рдЗрд╕рдХी рдПрдХ рдЕрди्рдп рдоुрдЦ्рдп рд╡рдЬрд╣ рд╣ोрддी рд╣ै। рдЖंрдд рдХे рдХैंрд╕рд░ рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рднी рдЕрдкेंрдбिрд╕ाрдЗрдЯिрд╕ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै। 

ЁЯОп рд╡ैैрд╕े рдпрд╣ рд╕рдорд╕्рдпा рдХिрд╕ी рднी рдЙрдо्рд░ рдоें рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै, рд▓ेрдХिрди 10 рд╕े 30 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЙрдо्рд░ рдХे рджौрд░ाрди рдЗрд╕рдХी рдЖрд╢ंрдХा рдЬ्рдпाрджा рд╣ोрддी рд╣ै।

*Ind vs NZ: рдмрд▓्рд▓ेрдмाрдЬ рдлिрд░ рдиाрдХाрдо, рдЯीрдо рдЗंрдбिрдпा рдХे рдл्рд▓ॉрдк рд╢ो рд╕े рди्рдпूрдЬीрд▓ैंрдб рдХो рд╣ुрдЖ рдлाрдпрджा*



*Ind vs NZ: рдмрд▓्рд▓ेрдмाрдЬ рдлिрд░ рдиाрдХाрдо, рдЯीрдо рдЗंрдбिрдпा рдХे рдл्рд▓ॉрдк рд╢ो рд╕े рди्рдпूрдЬीрд▓ैंрдб рдХो рд╣ुрдЖ рдлाрдпрджा*

*Rudra ✅ Sports ЁЯПП Update_*

ЁЯПП рдЯेрд╕्рдЯ рдмрд▓्рд▓ेрдмाрдЬी рд▓ाрдЗрдирдЕрдк рдХे рджो рдордЬрдмूрдд рд╕्рддंрднों рд╡िрд░ाрдЯ рдХोрд╣рд▓ी рдФрд░ рдЪेрддेрд╢्рд╡рд░ рдкुрдЬाрд░ा рдХी рд▓рдЧाрддाрд░ рджूрд╕рд░ी рдкाрд░ी рдоें рдиाрдХाрдоी рд╕े рди्рдпूрдЬीрд▓ैंрдб рдХे рдЦिрд▓ाрдл рднाрд░рдд рдкрд╣рд▓े рдЯेрд╕्рдЯ рдоैрдЪ рдоें рдмैрдХрдлुрдЯ рдкрд░ рдЪрд▓ा рдЧрдпा.

ЁЯСЙ  рднाрд░рдд рдиे рдкрд╣рд▓ी рдкाрд░ी рдоें 183 рд░рдиों рд╕े рдкिрдЫрдб़рдиे рдХे рдмाрдж рддीрд╕рд░े рджिрди рдХा рдЦेрд▓ рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрдиे рддрдХ рдЕрдкрдиी рджूрд╕рд░ी рдкाрд░ी рдоें рдЪाрд░ рд╡िрдХेрдЯ рдкрд░ 144 рд░рди рдмрдиाрдП рд╣ैं рдФрд░ рд╡рд╣ рдЕрднी рди्рдпूрдЬीрд▓ैंрдб рд╕े 39 рд░рди рдкीрдЫे рд╣ै.

ЁЯОп *рдоुрд╢्рдХिрд▓ рдоें рдЯीрдо рдЗंрдбिрдпा*

ЁЯЩН‍♂ рдЕрдм рджाрд░ोрдорджाрд░ рдЕंрдЬिрдХ्рдп рд░рд╣ाрдгे (67 рдЧेंрджों рдкрд░ рдиाрдмाрдж 25) рдФрд░ рд╣рдиुрдоा рд╡िрд╣ाрд░ी (70 рдЧेंрджों рдкрд░ рдиाрдмाрдж 11) рдкрд░ рдЯिрдХा рд╣ै. рдЗрд╕рд╕े рдкрд╣рд▓े рднाрд░рдд рдХे 165 рд░рди рдХे рдЬрд╡ाрдм рдоें рди्рдпूрдЬीрд▓ैंрдб рдиे рдкुрдЫрд▓्рд▓े рдмрд▓्рд▓ेрдмाрдЬों рдХे рдЙрдкрдпोрдЧी рдпोрдЧрджाрди рд╕े рдЕрдкрдиी рдкрд╣рд▓ी рдкाрд░ी рдоें 348 рд░рди рдмрдиाрдП рдеे. 

⏰ рд╕ुрдмрд╣ рдЕрдЧрд░ рди्рдпूрдЬीрд▓ैंрдб рдХे рдиिрдЪрд▓े рдХ्рд░рдо рдХे рдмрд▓्рд▓ेрдмाрдЬों рдиे рднाрд░рддीрдп рдЧेंрджрдмाрдЬों рдХो рдиिрд░ाрд╢ рдХिрдпा рддो рджूрд╕рд░े рдФрд░ рддीрд╕рд░े рд╕ेрд╢рди рдоें рдЯ्рд░ेंрдЯ рдмोрд▓्рдЯ рдиे рднाрд░рдд рдХो рдЭрдЯрдХे рджिрдпे.

ЁЯСО *рдирд╣ीं рдЪрд▓े рдкुрдЬाрд░ा рдФрд░ рдХोрд╣рд▓ी*

ЁЯЩН‍♂ рдмोрд▓्рдЯ рдиे рдЕрдм рддрдХ 27 рд░рди рджेрдХрд░ рддीрди рд╡िрдХेрдЯ рд▓िрдП рд╣ैं, рдЬिрдирдоें рдкुрдЬाрд░ा рдФрд░ рдХोрд╣рд▓ी рдХे рд╡िрдХेрдЯ рднी рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ैं. рдкुрдЬाрд░ा (81 рдЧेंрджों рдкрд░ 11) рдХो рдЕрдд्рдпाрдзिрдХ рд░рдХ्рд╖ाрдд्рдордХ рд░рд╡ैрдпा рдЕрдкрдиाрдиे рдХा рдЦाрдоिрдпाрдЬा рднुрдЧрддрдиा рдкрдб़ा. 

ЁЯСЙ рд╡рд╣ рдмीрдЪ рдоें 28 рдЧेंрдж рддрдХ рдЫрд╣ рд░рди рдкрд░ рдЕрдЯрдХे рд░рд╣े рдФрд░ рдЖрдЦिрд░ рдоें рдЕрдкрдиी рдЗрд╕ी рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рдмрд▓्рд▓ेрдмाрдЬी рдХे рдЬाрд▓ рдоें рдлंрд╕ рдЧрдП.

рд╢рдиिрд╡ाрд░, 22 рдл़рд░рд╡рд░ी 2020

рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि: 17 рдлрд░рд╡рд░ी рд╕े 22 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рддрдХ


рдкाрдардХों рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рд╣ेрддु рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдЬाрдирдХाрд░ी рдХो рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд░ूрдк рдоें рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рд╢ीрд░्рд╖рдХ рд╕े рдирдП рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै.
• рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдФрд░ рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдЕрдкрд░ाрдзों рд╕े рдиिрдкрдЯрдиे рд╣ेрддु рдЬिрд╕ рдкुрд▓िрд╕ рд╕्рдЯेрд╢рди рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी- рджिрд╢ा рдкुрд▓िрд╕ рд╕्рдЯेрд╢рди

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╡ैрдоाрдиिрдХी рдПрд╡ं рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдиे рдШोрд╖рдгा рдХी рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдиे рдирдП рд╕ंрднाрд╡िрдд рдоिрд╢рдиों рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╕ंрдмंрдзी рдЕрдз्рдпрдпрди рд╣ेрддु рдЬिрддрдиे рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоों рдХा рдЪрдпрди рдХिрдпा рд╣ै- рдЪाрд░

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЧ्рд░ीрдирдкीрд╕ рд╕ाрдЙрде рдИрд╕्рдЯ рдПрд╢िрдпा рдиाрдордХ рд╕ंрд╕्рдеा рдХी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдоें рдЬीрд╡ाрд╢्рдо рдИंрдзрди рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡ाрдпु рдк्рд░рджूрд╖рдг рд▓рдЧрднрдЧ 490 рдоिрд▓िрдпрди рдХाрд░्рдп рджिрд╡рд╕ों рдХे рдиुрдХрд╕ाрди рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै- рднाрд░рдд
• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдЬिрд╕рдиे рдУрд▓рдо्рдкिрдХ рдоें рд╕्рд╡рд░्рдг рдкрджрдХ рдЬीрддрдиे рд╡ाрд▓े рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЦिрд▓ाрдб़िрдпों рдХो рдЫрд╣-рдЫрд╣ рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рджेрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी- рд╣рд░िрдпाрдгा

• рдУрдбिрд╢ा рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХे рдорд╣ंрдЧाрдИ рднрдд्рддे рдоें рдЬिрддрдиे рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХी рдмреЭोрддрд░ी рдХी рд╣ै- рдкांрдЪ рдк्рд░рддिрд╢рдд

• рднाрд░рдд рдФрд░ рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд╕рдоुрдж्рд░ी, рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕ंрдкрджा рдЕрдзिрдХाрд░, рд╣рд╡ाрдИ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдФрд░ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЬिрддрдиे рд╕рдордЭौрддों рдкрд░ рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рдХिрдП- рд╕ाрдд


• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рднाрд░рдд рдХी рдкрд╣рд▓ी рдЗंрдЯрд░рд╕िрдЯी рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдмрд╕ рд╕ेрд╡ा рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдпी рд╣ै- рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░

• рд╡рд╣ рджेрд╢ рдЬो рд╡рди्рдпрдЬीрд╡ों рдХी рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рдк्рд░рдЬाрддिрдпों рдХे рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдкрд░ 13рд╡ें COP (Conference of Parties) рдХी рдоेреЫрдмाрдиी рдХрд░ेрдЧा- рднाрд░рдд

• рджिрд▓्рд▓ी рдоें рдПрд╢िрдпाрдИ рдЪैंрдкिрдпрдирд╢िрдк рдоें рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдХे рдкрд╣рд▓рд╡ाрди рд╣िрд╕्рд╕ा рдирд╣ीं рд▓ेंрдЧे- рдЪीрди

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें ‘рдХेंрдж्рд░ीрдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдЕрдзिрдХрд░рдг’ (Central Administrative Tribunal) рдХा рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдЬिрд╕ рд╢рд╣рд░ рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा- рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी

• рдХोрд░рдХू рдЬрдирдЬाрддि рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢ рдФрд░ рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдоेрд▓рдШाрдЯ рдЯाрдЗрдЧрд░ рд░िреЫрд░्рд╡ рдХे рдиिрдХрдЯрд╡рд░्рддी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдкाрдИ рдЬाрддी рд╣ै- рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЖрд░рдмीрдЖрдИ рдиे рдЬिрддрдиे рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдП рдХी рди्рдпूрдирддрдо рднुрдЧрддाрди рдкूंрдЬी рдХे рд╕ाрде рдЦुрджрд░ा рднुрдЧрддाрди рдк्рд░рдгाрд▓िрдпों рдкрд░ рдз्рдпाрди рдХेंрдж्рд░िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп ‘рдирдИ рдЕрдо्рдм्рд░ेрд▓ा рдЗрдХाрдИ’ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рджिрдпा рд╣ै-500 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдП

• рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХाрд░्рдпाрд▓рдп (рдкीрдПрдордУ) рдоें рд░ाрдЬ्рдп рдоंрдд्рд░ी рдЬिрддेрди्рдж्рд░ рд╕िंрд╣ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдШोрд╖рдгा рдХि рдЬिрд╕ рдХेрди्рдж्рд░ рд╢ाрд╕िрдд рдк्рд░рджेрд╢ рдХो рдЬрд▓्рджी рд╣ी рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдЕрдзिрдХрд░рдг (рдХैрдЯ) рдХे рджाрдпрд░े рдоें рд▓ाрдпा рдЬाрдПрдЧा- рдЬрдо्рдоू-рдХрд╢्рдоीрд░ рдФрд░ рд▓рдж्рджाрдЦ

• рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдиे рд╢ाрд╣ीрди рдмाрдЧ рдХे рдк्рд░рджрд░्рд╢рдирдХाрд░िрдпों рдХे рд╕ाрде рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЬिрддрдиे рд╡ाрд░्рддाрдХाрд░ों рдХो рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рд╣ै- рддीрди
• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдиे рдоुрдЧрд▓ рдмाрджрд╢ाрд╣ рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां рдХे рдЬिрд╕ рдмेрдЯे рдХी рджिрд▓्рд▓ी рдоें рдХрдм्рд░ рдЦोрдЬрдиे рд╣ेрддु рдкुрд░ाрддрдд्рд╡ рд╡िрднाрдЧ рдХा рдкैрдирд▓ рдЧрдаिрдд рдХिрдпा рд╣ै- рджाрд░ा рд╢िрдХोрд╣

• рд╡िрд╢्рд╡ рдмैंрдХ рдФрд░ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЕрдЯрд▓ рднूрдЬрд▓ рдпोрдЬрдиा рдХे рд▓िрдП рдЬिрддрдиे рдоिрд▓िрдпрди рдбॉрд▓рд░ рдХे рдЛрдг рд╕рдордЭौрддे рдкрд░ рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рдХिрдпे-450 рдоिрд▓िрдпрди рдбॉрд▓рд░

• рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдбोрдкिंрдЧ рд░ोрдзी рдПрдЬेंрд╕ी (рдиाрдбा) рдХे рдЕрдиुрд╢ाрд╕рдиाрдд्рдордХ рдкैрдирд▓ рдиे рдЬेрд╡рд▓िрди рде्рд░ो рдЦिрд▓ाрдб़ी рдЕрдоिрдд рджрд╣िрдпा рдкрд░ рдЬिрддрдиे рд╕ाрд▓ рдХा рдмैрди рд▓рдЧा рджिрдпा рд╣ै- рдЪाрд░ рд╕ाрд▓

• рд╕ाрдЦ рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдФрд░ рдмाрдЬाрд░ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХंрдкрдиी рдоूрдбीрдЬ рдЗрдирд╡ेрд╕्рдЯрд░्рд╕ рд╕рд░्рд╡िрд╕ рдиे 2020 рдХे рд▓िрдпे рднाрд░рдд рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡ृрдж्рдзि рджрд░ рдХा рдЕрдиुрдоाрди рдШрдЯाрдХрд░ рдЬिрддрдиे рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै-5.4 рдк्рд░рддिрд╢рдд

• рдоृрджा рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдХाрд░्рдб рджिрд╡рд╕ рдЬिрд╕ рджिрди рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै-19 рдлрд░рд╡рд░ी

• рд╕्рдЯेрдЯ рдСрдл рдЗंрдбिрдпाрдЬ рдмрд░्рдб्рд╕ рд░िрдкोрд░्рдЯ: 2020 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдоें 79 рдлीрд╕рджी рдкрдХ्рд╖िрдпों рдХी рддाрджाрдж рдШрдЯी рд╣ै- рднाрд░рдд

• рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдЬिрд╕ рд╢рд╣рд░ рдоें рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рдкрд░ рдЪौрдеे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЧрдпा- рдЙрджрдпрдкुрд░

• рд▓िрдпोрдиेрд▓ рдоेрд╕ी рдФрд░ рдЬिрд╕рдиे рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ूрдк рд╕े ‘рд▓ॉрд░िрдпрд╕ рд╡рд░्рд▓्рдб рд╕्рдкोрд░्рдЯ्рд╕рдоैрди рдСрдл рдж рдИрдпрд░ рдЕрд╡ॉрд░्рдб 2020’ рдХा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдЬीрдд рд▓िрдпा рд╣ै- рд▓ुрдЗрд╕ рд╣ैрдоिрд▓्рдЯрди

• рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдоिрд╢рди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдирд╡рдЬाрдд рд╢िрд╢ु рдоृрдд्рдпु рджрд░ рдоें рдПрдХ рдЕрдк्рд░рдд्рдпाрд╢िрдд рд╡ृрдж्рдзि рджрд░्рдЬ рдХी рдЧрдИ рд╣ै- рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢

• рднाрд░рдд рдХे рд╕ुрдиीрд▓ рдХुрдоाрд░ рдиे рдПрд╢िрдпाрдИ рдХुрд╢्рддी рдЪैрдо्рдкिрдпрдирд╢िрдк рдХे рдкрд╣рд▓े рджिрди рдЧ्рд░ीрдХो рд░ोрдорди рдХे 87 рдХिрдЧ्рд░ा рднाрд░рд╡рд░्рдЧ рдХे рдлाрдЗрдирд▓ рдоें рдЬो рдкрджрдХ рдЬीрддрдХрд░ рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд░рдЪ рджिрдпा- рд╕्рд╡рд░्рдг рдкрджрдХ

• рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╡िрдд्рдд рд╡рд░्рд╖ 2020-21 рдХे рд▓िрдП рдЬिрддрдиे рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХा рдмрдЬрдЯ рдкेрд╢ рдХिрдпा-5,12,860.72 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे

• рд░ाрдо рдоंрджिрд░ рдЯ्рд░рд╕्рдЯ рдХा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдЬिрд╕े рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рд╣ै- рдорд╣ंрдд рдиृрдд्рдп рдЧोрдкाрд▓ рджाрд╕

• рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдиे 19 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рдХो рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдХो рдЕрд╡ैрдз рд░ेрдд рдЦрдирди рдкрд░ рддुрд░ंрдд рд░ोрдХ рд▓рдЧाрдиे рдХा рдиिрд░्рджेрд╢ рдЬाрд░ी рдХिрдпा рд╣ै- рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХा рдиाрдо рд╕्рд╡рд░्рдЧीрдп рдордиोрд╣рд░ рдкाрд░्рд░िрдХрд░ рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै- рд░рдХ्рд╖ा рдЕрдз्рдпрдпрди рдФрд░ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрди

• рдЗрдеोрдиोрд▓ॉрдЬ (Ethnologue) рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡рд╣ рднाрд╖ा рдЬो рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рддीрд╕рд░ी рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдмोрд▓ी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рднाрд╖ा рд╣ै- рд╣िंрджी

• рдорд╣ाрди рдорд░ाрдаा рд╢ाрд╕рдХ рдЫрдд्рд░рдкрддि рд╢िрд╡ाрдЬी рдорд╣ाрд░ाрдЬ рдХी рдЬрдпंрддी рдЬिрд╕ рджिрди рдордиाрдИ рдЬाрддी рд╣ै-19 рдлрд░рд╡рд░ी
• рдХेंрдж्рд░ рд╢ाрд╕िрдд рдк्рд░рджेрд╢ рд▓рдж्рджाрдЦ рдоें рддीрди рджिрд╡рд╕ीрдп рд╡िрд╢ाрд▓ рдкрдХ्рд╖ी рдЧрдгрдиा рдХे рджौрд░ाрди рдкрдХ्рд╖िрдпों рдХी рдЬिрддрдиे рдирдИ рдк्рд░рдЬाрддिрдпाँ рдкाрдИ рдЧрдИ рд╣ैं- рджो

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдЫिрдкрдХрд▓ी рдХी рдПрдХ рдирдИ рдк्рд░рдЬाрддि рдЕрд░्рдмрди рдмेंрдЯ- рдЯोрдРрдб рдЧेрдХो (Urban Bent-Toed Gecko) рдХी рдЦोрдЬ рдХी рдЧрдИ- рдЕрд╕рдо

• рднाрд░рдд рдоें рдЬिрд╕ рддाрд░ीрдЦ рд╕े рднाрд░рдд рдпूрд░ो-VI рдоाрдирдХ рдбीреЫрд▓ рдПрд╡ं рдкेрдЯ्рд░ोрд▓ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЖрд░ंрдн рдХिрдпा рдЬाрдпेрдЧा-01 рдЕрдк्рд░ैрд▓


рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдоुрдж्рд░ाрдУं рдХा рдХ्рдпा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╣ै рдФрд░ рдЗрдирдХी рд╡ैрд▓्рдпू рдХिрддрдиी рд╣ोрддी рдеी?



рдордиुрд╖्рдп рдХे рдмрд╣ुрдд рд╕े рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░ों рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै, рд░ुрдкрдпे рдпा рдоुрдж्рд░ा рдХा рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░. рдЗрд╕ рдЕрдХेрд▓े рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдиे рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдХा рдирдХ्рд╕ा рд╣ी рдмрджрд▓ рджिрдпा рд╣ै. рд░ुрдкрдпे рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдиे рдиा рдХेрд╡рд▓ рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рддрдд्рд░ों рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХिрдпा рд╣ै рдмрд▓्рдХि рд▓ोрдЧों рдХे рдЬीрдиे рдХे рддрд░ीрдХों рдХो рд╣ी рдмрджрд▓ рджिрдпा рд╣ै.

рдЗрд╕ी рдоुрдж्рд░ा рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдХрдИ рддрд░рд╣ рдХी рдХрд╣ाрд╡рддें рднी рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╣ुрдИं рд╣ैं рдЬैрд╕े, рд╕ोрд▓рд╣ рдЖрдиे рд╕рдЪ, рдоेрд░े рдкाрд╕ рдлूрдЯी рдХौреЬी рднी рдирд╣ीं рд╣ै, рдоेрд░ा рдиौрдХрд░ рдПрдХ рдзेрд▓े рдХा рднी рдХाрдо рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рдЪрдореЬी рдЬाрдП рдкрд░ рджрдореЬी рдиा рдЬाрдпे.

рд▓ेрдХिрди рдХ्рдпा рдЖрдЬрдХрд▓ рдХी рдкीреЭी рдпрд╣ рдЬाрдирддी рд╣ै рдХि рдХौреЬी, рджрдореЬी, рдзेрд▓ा, рдкाрдИ рдФрд░ рд╕ोрд▓рд╣ рдЖрдиे рдХी рд╡ैрд▓्рдпू рдХिрддрдиी рд╣ोрддी рдеी? рдпрджि рдирд╣ीं рддो рдЖрдЗрдпे рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рдЗрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी рд▓ेрддे рд╣ैं.

рдЖрдЗрдпे рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि рд░ुрдкрдпे рдХा рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХैрд╕े рд╣ुрдЖ? (History of Indian Currency)

рдоाрдирд╡ рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдЪрд░рдг рдоें рд╡рд╕्рддु рд╡िрдиिрдордп рдЪрд▓рддा рдеा рд▓ेрдХिрди рдмाрдж рдоें рд▓ोрдЧों рдХी рдЬрд░ूрд░рддें рдмреЭी рдФрд░ рд╡рд╕्рддु рд╡िрдиिрдордп рд╕े рдХрдаिрдиाрдЗрдпाँ рдкैрджा рд╣ोрдиे рд▓рдЧीं рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдХौреЬिрдпों рд╕े рд╡्рдпाрдкाрд░ рдЖрд░рдо्рдн рд╣ुрдЖ рдЬो рдХि рдмाрдж рдоें рд╕िрдХ्рдХों рдоें рдмрджрд▓ рдЧрдпा.
рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдЬो рд░ुрдкрдпा рдЪрд▓рддा рд╣ै рджрд░рдЕрд╕рд▓ рдпрд╣ рдХрдИ рд╕ाрд▓ों рдХे рдмाрдж рд░ुрдкрдпा рдмрдиा рд╣ै. рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдЪрд▓рди рдоें рдлूрдЯी рдХौреЬी рдеी рдЬो рдмाрдж рдоें рдХौреЬी рдмрдиी. рдЗрд╕рдХे рдмाрдж;

A. рдХौреЬी рд╕े рджрдореЬी рдмрдиी  


C. рдзेрд▓ा рд╕े рдкाрдИ рдмрдиी  
D. рдкाрдИ рд╕े рдкैрд╕ा рдмрдиा 

E. рдкैрд╕े рд╕े рдЖрдиा рдмрдиा 

F. рдЖрдиा рд╕े рд░ुрдкрдпा рдмрдиा рдФрд░ рдЕрдм рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдмिрдЯрдХॉрдЗрди рдХा рдЬрдоाрдиा рдЖ рдЧрдпा рд╣ै.

рдк्рд░ाрдЪीрди рдоुрдж्рд░ा рдХी рдПрдХ्рд╕рдЪेंрдЬ рд╡ैрд▓्рдпू рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдеी;


рдЕрди्рдп рдоुрдж्рд░ाрдУं рдХी рд╡ैрд▓्рдпू рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै; (Exchange Value of Old Indian Currency)

I. 3 рдлूрдЯी рдХौреЬी (Footie Cowrie) =1 рдХौреЬी 

III. 2 рджрдореЬी (Damri) =1 рдзेрд▓ा 
V. 3 рдкाрдИ =1 рдкैрд╕ा (рдкुрд░ाрдиा)

VII.16 рдЖрдиा (Anna)=1 рд░ुрдкрдпा 

рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдКрдкрд░ рджिрдП рдЧрдпे рдкुрд░ाрдиे рд╕рдордп рдХी рдоुрдж्рд░ाрдУं рдХी рд╡ैрд▓्рдпू рд╕े рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ै рдХि рдк्рд░ाрдЪीрди рд╕рдордп рдоें рдоुрдж्рд░ा рдХी рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯी рдЗрдХाрдИ рдлूрдЯी рдХौреЬी рдеी рдЬрдмрдХि рдЖрдЬ рдХे рд╕рдордп рдоें рдпрд╣ рдЗрдХाрдИ рдкैрд╕ा рд╣ै. 

рднाрд░рдд рдоें рдХौрди рд╕े рд╕िрдХ्рдХे рдЪрд▓рди рд╕े рдмाрд╣рд░ рд╣ो рдЧрдпे рд╣ैं?

рднाрд░рддीрдп рд╡िрдд्рдд рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдиे 30 рдЬूрди 2011 рд╕े рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдХрдо рд╡ैрд▓्рдпू рдХे рд╕िрдХ्рдХे рдЬैрд╕े 1 рдкैрд╕े, 2 рдкैрд╕े, 3 рдкैрд╕े, 5 рдкैрд╕े, 10 рдкैрд╕े, 20 рдкैрд╕े рдФрд░ 25 рдкैрд╕े рдоूрд▓्рдпрд╡рд░्рдЧ рдХे рд╕िрдХ्рдХे рд╕ंрдЪрд▓рди рд╕े рд╡ाрдкрд╕ рд▓िрдП рдЧрдП рд╣ैं рдЕрд░्рдеाрдд рдЕрдм рдпे рд╕िрдХ्рдХे рднाрд░рдд рдоें рд╡ैрдз рдоुрдж्рд░ा рдирд╣ीं рд╣ैं. рдЗрд╕рд▓िрдП рдХोрдИ рднी рджुрдХाрдирджाрд░ рдФрд░ рдмैंрдХ рд╡ाрд▓ा рдЗрди्рд╣ें рд▓ेрдиे рд╕े рдордиा рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдХो рд╕рдЬा рднी рдирд╣ीं рд╣ोрдЧी.
рдиोрдЯ: рдз्рдпाрди рд░рд╣े рдХि рднाрд░рдд рдоें 50 рдкैрд╕े рдХा рд╕िрдХ्рдХा рдЕрднी рд╡ैрдз рд╕िрдХ्рдХा рд╣ै рдЗрд╕ рдХाрд░рдг рдмैंрдХ, рджुрдХाрдирджाрд░ рдФрд░ рдкрдм्рд▓िрдХ рдЙрд╕рдХो рд▓ेрдиे рд╕े рдордиा рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं. рдпрджि рдХोрдИ 50 рдкैрд╕े рдХा рд╕िрдХ्рдХा рд▓ेрдиे рд╕े рдордиा рдХрд░рддा рд╣ै рддो рдЙрд╕рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдХाрдиूрдиी рдХाрд░्рд░рд╡ाрдИ рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै.
рдЙрдо्рдоीрдж рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рдкреЭрдиे рдХे рдмाрдж рд╡рд░्рддрдоाрди рдкीреЭी рдХे рдмрд╣ुрдд рд╕े рдмрдЪ्рдЪे рдЕрдм рдк्рд░ाрдЪीрди рдоुрдж्рд░ाрдУं рдХो рдоुрд╣ाрд╡рд░ों рд╕े рд╣рдЯрдХрд░ рднी рдкрд╣рдЪाрди рд╕рдХेंрдЧे.
рднाрд░рдд рдоें рд╕िрдХ्рдХा рдиा рд▓ेрдиे рдкрд░ рдХ्рдпा рд╕рдЬा рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै?

ICC рдорд╣िрд▓ा T20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рдХे рд░िрдХाрд░्рдб्рд╕  


ICC рдорд╣िрд▓ा T20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рдХ्рд░िрдХेрдЯ рдХाрдЙंрд╕िрд▓ рдХी рджेрдЦрд░ेрдЦ рдоें рд╣рд░ 2 рд╕ाрд▓ рдХे рдЕрди्рддрд░ाрд▓ рдкрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै. ICC рдорд╣िрд▓ा T20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рдХे рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рдоें 2009 рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा рдФрд░ рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рдиे рд╣ी рдкрд╣рд▓ा рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдЬीрддा рдеा.
рднाрд░рдд рдХी рдорд╣िрд▓ा рдЯीрдо 2009 рд╕े рд╣ी рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдоें рд╣िрд╕्рд╕ा рд▓े рд░рд╣ी рд▓ेрдХिрди рдЕрдм рддрдХ рдПрдХ рдмाрд░ рднी рдлाрдЗрдирд▓ рдоें рдирд╣ीं рдкрд╣ुंрдЪी рд╣ै. рдЖрдЗрдпे рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें ICC рдорд╣िрд▓ा T20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рд╕े рдЬुреЬे рдХुрдЫ рд░िрдХाрд░्рдб्рд╕ рдкрд░ рдирдЬрд░ рдбाрд▓рддे рд╣ैं.
ICC рдорд╣िрд▓ा T 20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рд╕े рдЬुреЬे рдХुрдЫ рд░िрдХाрд░्рдб्рд╕ (ICC Women T 20 Cricket World Cup Records)

1. рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХी рдорд╣िрд▓ा рдЯीрдо рд╕рдмрд╕े рд╕рдлрд▓ рдЯीрдо рд╣ै рдЬिрд╕рдиे рдЗрд╕ рдЯूрд░्рдиाрдоेंрдЯ рдоें 32 рдоैрдЪ рдЦेрд▓े рд╣ैं рдЬिрдирдоें рд╕े рдЙрд╕рдиे 24 рдЬीрддे, 7 рд╣ाрд░े рдФрд░ рдПрдХ рдоैрдЪ рдЯाрдИ рд░рд╣ा рд╣ै. рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЗрд╕ рдЯूрд░्рдиाрдоेंрдЯ рдоें рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХी рдорд╣िрд▓ा рдЯीрдо рдХी рдЬीрдд рдХा рдк्рд░рддिрд╢рдд 76% рд╣ै.
2. рдЗрд╕ рдЯूрд░्рдиाрдоेंрдЯ рдоें рд╕рдмрд╕े рдХрдо рдЬीрдд рдХा рдк्рд░рддिрд╢рдд рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рдХी рдорд╣िрд▓ा рдЯीрдо рдХा рд╣ै рдЬिрд╕рдиे 13 рдоैрдЪ рдЦेрд▓े рд╣ैं рдФрд░ рд╕िрд░्рдл 2 рдоैрдЪों рдоें рдЬीрдд рджрд░्рдЬ рдХी рд╣ै рдЬрдмрдХि 11 рдоैрдЪों рдоें рд╣ाрд░ рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиा рдкреЬा рд╣ै. рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЗрд╕рдХी рдЬीрдд рдХा рдк्рд░рддिрд╢рдд 15.38 рд╣ै.
4. ICC рдорд╣िрд▓ा T 20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡िрдХेрдЯ (36) рд▓ेрдиे рдХा рд░िрдХॉрд░्рдб, рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХी рдПрд▓िрд╕ рдкेрд░ी рдХे рдиाрдо рд╣ै.


5. рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдЗрд╕ рдк्рд░ाрд░ूрдк рдХी рд╕рдмрд╕े рд╕рдлрд▓ рдЯीрдо рд╣ै рдЬिрд╕рдиे рдЕрдм рддрдХ 4 рдЖрдИрд╕ीрд╕ी рдорд╣िрд▓ा T 20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рдЬीрддे рд╣ैं.

7. рдорд╣िрд▓ा T20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рдХे рдПрдХ рд╣ी рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд░рди рдмрдиाрдиे рдХे рд░िрдХॉрд░्рдб рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХी рдоेрдЧ рд▓ैрдиिंрдЧ рдХे рдиाрдо рд╣ै рдЬिрди्рд╣ोंрдиे 2014 рдХे рдорд╣िрд▓ा T20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рдоें 257 рд░рди рдмрдиाрдпे рдеे.

10. рдорд╣िрд▓ा T20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рдоें рднाрд░рддीрдп рдорд╣िрд▓ा рдЯीрдо рдХा рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рд╕िрд░्рдл 3 рдмाрд░ рд╕ेрдоीрдлाрдЗрдирд▓ рдоैрдЪ рдЦेрд▓рдиा рд╣ै.рднाрд░рдд рдиे 2009, 2010 рдФрд░ 2018 рдоें рд╕ेрдоीрдлाрдЗрдирд▓ рдоैрдЪ рдЦेрд▓ा рдеा.

11. рдорд╣िрд▓ा T20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк 2020 рдоें рдеाрдИрд▓ैंрдб рдХी рдЯीрдо рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рднाрдЧ рд▓े рд░рд╣ी рд╣ै. рдеाрдИрд▓ैंрдб рдиे рдЕрдкрдиे рдкрд╣рд▓े рдоैрдЪ рдоें рд╡ेрд╕्рдЯрдЗंрдбीрдЬ рдХो рдХेрд╡рд▓ 79 рд░рдиों рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп рджिрдпा рдеा рдФрд░ рд╡ेрд╕्рдЯрдЗंрдбीрдЬ рдиे рдпрд╣ рдоैрдЪ 7 рд╡िрдХेрдЯ рд╕े рдЬीрдд рд▓िрдпा рд╣ै.

рдЪूंрдХि рдорд╣िрд▓ा рдХ्рд░िрдХेрдЯ рдЗрддрдиा рдЬ्рдпाрджा рдкॉрдкुрд▓рд░ рдирд╣ीं рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕рдХी реЩрдмрд░ों рдХो рдоीрдбिрдпा рдФрд░ рд╡िрдЬ्рдЮाрдкрди рдХी рджुрдиिрдпा рдоें рдЬ्рдпाрджा рдХрд╡рд░ेрдЬ рдирд╣ीं рдоिрд▓рддी рд╣ै. рд▓ेрдХिрди рдЕрдм рдЗрд╕рдоें рддेрдЬी рд╕े рдмрджрд▓ाрд╡ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै. рдЙрдо्рдоीрдж рд╣ै рдХि рдорд╣िрд▓ा T20 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рдХे рдпे рд░िрдХाрд░्рдб्рд╕ рдЖрдкрдХो рдкрд╕ंрдж рдЖрдпे рд╣ोंрдЧे.


рд╕ोрдирднрдж्рд░ рдоें рд╕ोрдиे рдХी рдЦрджाрди рдоिрд▓ी, 3000 рдЯрди рд╕ोрдиे рдХा рднंрдбाрд░ рдоिрд▓рдиे рдХी рдЙрдо्рдоीрдж


рднूрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдиे рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдирдХ्рд╕рд▓ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╕ोрдирднрдж्рд░ рдЬिрд▓े рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 3000 рддрдХ рд╕ोрдиे рдХी рджो рдЦрджाрдиों рдХे рдЦोрдЬे рдЬाрдиे рдХा рджाрд╡ा рдХिрдпा рд╣ै. рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЦрдирди рд╡िрднाрдЧ рдиे рд╕ोрдиे рдХी рдЦрджाрди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдирдХ्рд╢ा рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ाрдд рд╕рджрд╕्рдпीрдп рдЯीрдо рдХा рдЧрдарди рдХिрдпा рд╣ै.

рд╣ाрд▓ाँрдХि, рдпрд╣ рдЦोрдЬ рд▓рдЧрднрдЧ рджो рджрд╢рдХ рдкрд╣рд▓े рд╣ुрдИ рдеी, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕ рдЦрджाрди рдХा рдЕंрддिрдо рдЖрдХрд▓рди рдФрд░ рд╕ीрдоांрдХрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдкूрд░ी рд╣ुрдИ рд╣ै. рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЕрдм рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖ рдЯीрдо рдмрдиाрдИ рд╣ै рдЬो рдЗрд╕ рд╕ोрдиे рдХी рдЦाрди рдХी рджेрдЦрд░ेрдЦ рдХрд░ेрдЧी рдФрд░ рдХाрдо рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдирдХ्рд╢ा рддैрдпाрд░ рдХрд░ेрдЧी.

рд╕ोрдиे рдХी рдЦрджाрди рдХрд╣ाँ рдкाрдИ рдЧрдИ?

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдРрд╕े рджो рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ैं рдЬрд╣ां рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮ рднाрд░ी рд╕ोрдиे рдХा рднंрдбाрд░ рдоौрдЬूрдж рд╣ोрдиे рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं. рдкрд╣рд▓ा рд╕्рдеाрди рд╕ोрдирдкрд╣ाрдб़ी рдФрд░ рджूрд╕рд░ा рд╣рд░рджी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै. рднाрд░рддीрдп рднूрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдЖрдХрд▓рди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╕ोрдирдкрд╣ाрдб़ी рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 2700 рдЯрди рдФрд░ рд╣рд░рджी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें 650 рдЯрди рд╕ोрдиा рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै.
рд╕ोрдиे рдХा рднंрдбाрд░ рдпрд╣ рдЧोрд▓्рдб рд░िрдЬ़рд░्рд╡ рдХिрд╕ी рднी рджेрд╢ рдХे рдХेंрдж्рд░ीрдп рдмैंрдХ рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЦे рдЧрдП рд╕ोрдиे рдХी рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдоाрдд्рд░ा рд╣ै. рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрдХрдЯ рдХे рджौрд░ाрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै. рдпрд╣ рджेрд╢ рдХी рдоुрдж्рд░ा рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рдХेंрдж्рд░ीрдп рдмैंрдХ рдХी рдХ्рд░рдп рд╢рдХ्рддि рдХो рдмрдиाрдП рд░рдЦрддा рд╣ै. рднाрд░рддीрдп рд░िрдЬрд░्рд╡ рдмैंрдХ рдЕрдкрдиे рд╕्рдЯोрд░ рдоें рд╕ोрдиे рдХी рдПрдХ рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдоाрдд्рд░ा рд░рдЦрддा рд╣ै. рд╕ोрдирднрдж्рд░ рдоें рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рдЧोрд▓्рдбрдоाрдЗрди рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 3000 рдЯрди рд╕ोрдиा рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХी рдХीрдордд рд▓рдЧрднрдЧ 12 рд▓ाрдЦ рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рд╣ै.
рд╡рд░्рд▓्рдб рдЧोрд▓्рдб рдХाрдЙंрд╕िрд▓ рдХे рдЕрдиुрдоाрди рдХे рдоुрддाрдмिрдХ, рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдоें рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рдоें 4000-5000 рдЯрди рд╕ोрдиा рдЖрдпाрдд рд╣ोрддा рд╣ै. рд╕ोрдирднрдж्рд░ рд╕ोрдиे рдХी рдЦрджाрди 8-9 рдорд╣ीрдиों рдХे рд▓िрдП рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╕ोрдиे рдХी рдоांрдЧ рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд╣ै. рд╕ोрдирднрдж्рд░ рдЦрджाрди рднाрд░рдд рдХे рд╡िрджेрд╢ рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╕ोрдиे рдХे рдЖрдпाрдд рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдоें рдЕрд╣рдо рднूрдоिрдХा рдиिрднा рд╕рдХрддी рд╣ै.

рд╢्рдпाрдоा рдк्рд░рд╕ाрдж рдоुрдЦрд░्рдЬी рдиेрд╢рдирд▓ рд░ुрд░्рдмрди рдоिрд╢рди рдиे рдЪाрд░ рд╕ाрд▓ рдкूрд░े рдХिрдпे


рд╢्рдпाрдоा рдк्рд░рд╕ाрдж рдоुрдЦрд░्рдЬी рдиेрд╢рдирд▓ рд░ुрд░्рдмрди рдоिрд╢рди (SPMRM) рдиे 21 рдлрд░рд╡рд░ी, 2020 рдХो рдЕрдкрдиे рдЪाрд░ рд╕ाрд▓ рдкूрд░े рдХिрдП. рдЗрд╕ рдоिрд╢рди рдХो рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдиे 21 рдлрд░рд╡рд░ी, 2016 рдХो рд▓ॉрди्рдЪ рдХिрдпा рдеा. рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХो рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рд╡्рдпाрдкрдХ рдмрджрд▓ाрд╡ рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдоिрд╢рди рдХे рд░ूрдк рдоें рд▓ॉрди्рдЪ рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा.

рд╢्рдпाрдоा рдк्рд░рд╕ाрдж рдоुрдЦрд░्рдЬी рдиेрд╢рдирд▓ рд░ुрд░्рдмрди рдоिрд╢рди, рд▓ोрдХेрд╢рди рдк्рд▓ाрдиिंрдЧ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдХ्рд▓рд╕्рдЯрд░ рд╡िрдХाрд╕ рдоॉрдбрд▓ рд╣ै. рдпрд╣ рджेрд╢ рднрд░ рдоें рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕рдоूрд╣ों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рддा рд╣ै рдЬрд╣ां рд╢рд╣рд░ीрдХрд░рдг рдХे рдмрдв़рддे рд╕ंрдХेрдд рдЬैрд╕े рдХि рд╢рд╣рд░ी рдШрдирдд्рд╡ рдоें рд╡ृрдж्рдзि, рдЧैрд░-рдХृрд╖ि рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рдЙрдЪ्рдЪ рд╕्рддрд░, рдмрдв़рддी рд╣ुрдИ рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзि рдФрд░ рд╢рд╣рд░ीрдХрд░рдг рдХे рдЕрди्рдп рд▓рдХ्рд╖рдг рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ैं.

рд╢्рдпाрдоा рдк्рд░рд╕ाрдж рдоुрдЦрд░्рдЬी рдиेрд╢рдирд▓ рд░ुрд░्рдмрди рдоिрд╢рди рдХे рдмाрд░े рдоें

рдЗрд╕ рдоिрд╢рди рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕्рдеाрдиीрдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХो рдПрдХ рдирдИ рдЧрддि рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा рд╣ै. рдпрд╣ рдмुрдиिрдпाрджी рд╕ेрд╡ाрдУं рдХो рдмрдв़ाрдХрд░ рдФрд░ рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рд╕े рд╕ंрдЧрдаिрдд рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕рдоूрд╣ों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рдХे рдЗрди рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рд╡्рдпाрдкрдХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै. рдЗрд╕рд╕े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рд╕рдордЧ्рд░ рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рдПрдХीрдХृрдд рдФрд░ рд╕рдоाрд╡ेрд╢ी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡िрдХाрд╕ рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рдоिрд▓рддा рд╣ै.

SPMRM рд╕рдоूрд╣ों рдХो рдЗрд╕рдХे рдЖрдзाрд░рднूрдд рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рджौрд░ाрди рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдШрдЯрдХों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЪрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै: (i) рд╕ोрд╢рд▓ рдЗрди्рдл्рд░ाрд╕्рдЯ्рд░рдХ्рдЪрд░, (ii) рд░ूрд░рд▓ рд╣ाрдЙрд╕िंрдЧ, (iii) рдПрдЧ्рд░ी-рд╕рд░्рд╡िрд╕ेрдЬ рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ рдПंрдб рдЕрд▓ाрдЗрдб рдПрдХ्рдЯिрд╡िрдЯीрдЬ़, (iv) рд╡िрдж्рдпुрддीрдХрд░рдг рд╕्рдкोрд░्рдЯ्рд╕ рдЗрди्рдл्рд░ाрд╕्рдЯ्рд░рдХ्рдЪрд░, (v) рдЧाँрд╡ рдХी рд╕рдб़рдХों рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪ, (vi) рдЧाँрд╡ рдХी рдЖंрддрд░िрдХ рд╕реЬрдХें, (vii) рдкाрдЗрдк्рдб рд╡ाрдЯрд░ рд╕рдк्рд▓ाрдИ, (viii) рд╕्рдХिрд▓ рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ, (ix) рдПрд▓рдкीрдЬी рдЧैрд╕ рдХрдиेрдХ्рд╢рди, (x) рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, (xi) рд╢िрдХ्рд╖ा, (xii) рдбिрдЬिрдЯрд▓ рд╕ाрдХ्рд╖рд░рддा, (xiii) рдиाрдЧрд░िрдХ рд╕ेрд╡ा рдХेंрдж्рд░, (xiv) рдаोрд╕ рдФрд░ рддрд░рд▓ рдЕрдкрд╢िрд╖्рдЯ рдк्рд░рдмंрдзрди, (xv) рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг, (xvi) рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕ृрдЬрди рдФрд░ SHG рдиिрд░्рдоाрдг, (xvii) рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕ंрд╡рд░्рдзрди, (xviii) рдЧ्рд░ाрдо рд╕рдб़рдХ рд░ोрд╢рдиी рдФрд░ (xix) рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा, (xx) рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдкрд░िрд╡рд╣рди, (xxi) рд╕рдоाрдЬ рдХрд▓्рдпाрдг.


22 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПँЁЯСЙ


1495 - рдл़्рд░ांрд╕ рдирд░ेрд╢ рдЪाрд░्рд▓्рд╕ рдЖрдард╡ें рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рд╕ेрдиा рдиेрдкрд▓्рд╕, рдЗрдЯрд▓ी рдкрд╣ुँрдЪी।
1724 - рд╕्рд╡ीрдбрди рдФрд░ рд░ूрд╕ рдиे рдЖрдкрд╕ी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕рдо्рдмрди्рдзी рд╕рдордЭौрддा рдХिрдпा।
1744 -  рдЯ्рдпूрд▓рди рдХी рд▓рдб़ाрдИ рдоें рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдл्рд░ेंрдХो-рд╕्рдкैрдиिрд╢ рдмेрдб़े рдж्рд╡ाрд░ा рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдмेрдб़े рдХो рдкрд░ाрдЬिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।
1746 - рдл्рд░ांрд╕ीрд╕ी рд╕ेрдиाрдУं рдиे рдмेрд▓्рдЬिрдпрдо рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдм्рд░рд╕ेрд▓्рд╕ рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХिрдпा।
1775 - рдпूрд░ोрдкीрдп рджेрд╢ рдкौрд▓ेंрдб рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рд╡ाрд░рд╕ा рдХे рдмाрд╣рд░ी рдЗрд▓ाрдХों рд╕े рдпрд╣ूрджिрдпों рдХो рдиिрдХाрд▓ा рдЧрдпा।
1784 - рдЪीрди рдХे рд╕ाрде рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХे рд▓िрдП рдЕрдоेрд░िрдХा рдХा рдкрд╣рд▓ा рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдкोрдд рди्рдпूрдпॉрд░्рдХ рд╕े рд░рд╡ाрдиा।
1821 – рд╕्рдкेрди рдиे рдл्рд▓ोрд░िрдбा рд░ाрдЬ्рдп рдХो 50 рд▓ाрдЦ рдбॉрд▓рд░ рдоें рдЕрдоेрд░िрдХा рдХो рдмेрдЪा।
1845 - рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХрдо्рдкрдиी рдиे рдбрдЪ рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХрдо्рдкрдиी рд╕े рд╕ेрд░ाрдордкोрд░ рдФрд░ рдмाрд▓ाрд╕ोрд░ рдХो рдЦ़рд░ीрджा।
1848 - рд▓ुрдИ рдл़िрд▓िрдк рдХे рд╢ाрд╕рди рдХी рдЕрд╕рдлрд▓рддाрдУं рдХे рдХाрд░рдг рдкेрд░िрд╕ рдоें рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рд╣ुрдЖ।
1907 - рд▓ंрджрди рдоें рдЯैрдХ्рд╕ी рдоीрдЯрд░ рд╡ाрд▓ी рдкрд╣рд▓ी рдХैрдм рдХा рд╕ंрдЪाрд▓рди।
1913 – рдоैрдХ्рд╕िрдХो рдХे рдХ्рд░ाрди्рддिрдХрд░ी рд░ाрд╖्рдЯрдкрддि рдл़्рд░ैрди्рд╕िрд╕рдХो рдоैрдбेрд░ो рдХी рд╕ेрдиा рдиे рд╣рдд्рдпा рдХрд░ рджी। рдЗрд╕ рдШрдЯрдиा рдоें рдЙрдирдХे рд╕ाрде рдЙрдк-рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдкीрдиो рд╕्рд╡ेрд░ेрдЬ़ рдХी рднी рд╣рдд्рдпा рд╣ो рдЧрдпी।
1942 - рдж्рд╡िрддीрдп рд╡िрд╢्рд╡рдпुрдж्рдз рдХे рджौрд░ाрди рдл़िрд▓िрдкीрди्рд╕ рдоें рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдиे рдмрдб़ी рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рдЬाрдкाрдиी рд╕ैрдиिрдХों рдХा рд╕рдлाрдпा рдХрд░ рджिрдпा।
1964 - рдШाрдиा рдоें рдПрдХрджрд▓ीрдп рд╢ाрд╕рди рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд▓ाрдЧू рд╣ुрдИ।
1966 - рдЙрдЧांрдбा рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдоिрд▓्рдЯрди рдУрдмेрдЯे рдиे рдЕрдкрдиे рдоंрдд्рд░िрдоंрдбрд▓ рдХे рдкाँрдЪ рд╕рд╣рдпोрдЧिрдпों рдХी рдЧिрд░рдл़्рддाрд░ी рдХे рдЖрджेрд╢ рджिрдП।
1967 – рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд╕ुрдХाрд░рдиो рдиे рд╕ाрд░े рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдЬрдирд░рд▓ рд╕ोрд╣ाрд░рддो рдХे рд╣рд╡ाрд▓े рдХрд░ рджिрдП рдФрд░ рдХेрд╡рд▓ рдиाрдо рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдмрди рдХрд░ рд░рд╣ рдЧрдпे।
1974 - рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдиे рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рдХो рдоाрди्рдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХी।
1979 - рдХैрд░ेрдмिрдпाрдИ рдж्рд╡ीрдк рд╕ेंрдЯ рд▓ुрд╕िрдпा рдиे рдм्рд░िрдЯेрди рд╕े рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╣ाрд╕िрд▓ рдХी।
1989 - рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдЬाрд░्рдЬ рдмुрд╢ рдЪीрди, рдЬाрдкाрди рдФрд░ рджрдХ्рд╖िрдг рдХोрд░िрдпा рдХी рдпाрдд्рд░ा рдХे рд▓िрдП рд░рд╡ाрдиा рд╣ुрдП।
1990 - рдоंрдЧोрд▓िрдпा рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдЙрд▓рдирдмрдЯोрд░ा рд╕े рд╕्рдЯाрд▓िрди рдХी рдЕंрддिрдо рдоूрд░्рддि рднी рд╣рдЯा рджी рдЧрдИ।
1991 – рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдЕрдорд░ीрдХी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдЬॉрд░्рдЬ рдмुрд╢ рдиे рдЗрд░ाрдХ рдХो рдХुрд╡ैрдд рд╕े рдЕрдкрдиी рд╕ेрдиा рд╣рдЯाрдиे рдХो рдХрд╣ा рдФрд░ рдзрдордХी рджी рдХि рдРрд╕ा рдиा рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЕрдорд░ीрдХा рдЗрд░ाрдХ рдкрд░ рд╣рдорд▓ा рдХрд░ рджेрдЧा।
1992 - рдЦाрд░्рддूрдо рдоें рд╣рдЬ़ाрд░ों рд╢рд░рдгाрд░्рдеिрдпों рдХे рдШрд░ рддोрдб़ рджिрдпे рдЧрдП।
1996 - рдЬрд░्рдордиी рдХे рдПрдХ рд╢ोрдз рд╕ंрд╕्рдеाрди рдоें рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдиे 112рд╡ें рддрдд्рдд्рд╡ рдХी рдЦोрдЬ рдХी।
1999 - рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдЦ्рдпाрдд рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдЬрдЧрджीрд╢ рднрдЧрд╡рддी рдХोрд▓ंрдмिрдпा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрдиीрддि рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХेंрдж्рд░ рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрдж рдкрд░ рдиिрдпुрдХ्рдд।
2005 - рдИрд░ाрди рдоें рдЖрдпे рдЬ़рдмрд░्рджрд╕्рдд рднूрдХрдо्рдк рдоें 400 рд╕े рдЕрдзिрдХ рд▓ोрдЧ рдХाрд▓рдХрд╡рд▓िрдд рд╣ुрдП।
2005 -рджрдХ्рд╖िрдг рдкूрд░्рд╡ी рдИрд░ाрди рдоें рднूрдХрдо्рдк рд╕े 500 рдорд░े рддрдеा 1000 рдШाрдпрд▓ рд╣ुрдП।
2007 - рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕ंрд╕рдж рдоें рдеैрдЪрд░ рдХी рдХांрд╕्рдп рдк्рд░рддिрдоा рд╕्рдеाрдкिрдд рдХी рдЧрдИ।
2008 - рд╕рдордХाрд▓ीрди рднाрд░рддीрдп рдХрд▓ा рдХे рд╕ंрдкाрджрдХ рдПрд╡ं рдпुрд╡ा рдЖрд▓ोрдЪрдХ рдбॉ. рдЬ्рдпोрддिрд╖ рдЬोрд╢ी рдХो рджेрд╢ीрд╢ंрдХрд░ рдЕрд╡рд╕्рдеी рд╕्рдоृрддि рд╕рдо्рдоाрди рджिрдП рдЬाрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा।
2008 - рдм्рд░िрдЯेрди рд╡ рдл़्рд░ाँрд╕ рдиे рдИрд░ाрди рдХे рдЦ़िрд▓ाрдл़ рдк्рд░рддिрдмрди्рдз рдХे рд▓िрдП рд╕ंрд╢ोрдзिрдд рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдкрд░िрд╖рдж рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा।
2011 - рди्рдпूрдЬीрд▓ैंрдб рдХे рдХ्рд░ाрдЗрд╕्рдЯрдЪрд░्рдЪ рд╢рд╣рд░ рдоें рд░िрдХ्рдЯрд░ рдкैрдоाрдиे рдкрд░ 6.3 рдХी рддीрд╡्рд░рддा рд╡ाрд▓े рднूрдХंрдк рд╕े 181 рд▓ोрдЧों рдХी рдоौрдд।
2019 - рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ी рдоोрджी рдиे рд╕ोрд▓ рд╢ांрддि рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ 2018 рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा।
2019 - рд╡ेрдиेрдЬुрдПрд▓ा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдиिрдХोрд▓рд╕ рдорджुрд░ो рдиे рдм्рд░ाрдЬीрд▓ рд╕े рд▓рдЧी рд╕ीрдоा рдмंрдж рдХी।
2019 - рдЬрдо्‍рдоू рдХрд╢्‍рдоीрд░ рдоें рдмाрд░ाрдоूрд▓ा рдЬिрд▓े рдХे рд╕ोрдкोрд░ рдоें рд╕ुрд░рдХ्рд╖ाрдмрд▓ों рдХे рд╕ाрде рдоुрдарднेрдб़ рдоें рджो рдЖрддंрдХрд╡ाрджिрдпों рдХी рдоौрдд।
2019 - рдЬैрд╢-рдП-рдоोрд╣рдо्рдордж рдХे рд╣ेрдбрдХ्рд╡ाрд░्рдЯрд░ рдкрд░ рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕рд░рдХाрд░ рдХा рдХрдм्рдЬा рд╣ुрдЖ।

22 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рдЬрди्рдоे рд╡्рдпрдХ्рддिЁЯСЙ

1732 - рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рдк्рд░рдердо рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд╡ाрд╢िंрдЧрдЯрди рдХा рдЬрди्рдо।
1856 - рд╕्рд╡ाрдоी рд╢्рд░рдж्рдзाрдирди्рдж - рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ेрдиाрдиी, рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ, рджрд▓िрддों рдХे рд╣िрддैрд╖ी рддрдеा рд╕्рдд्рд░ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕рдорд░्рдердХ (2 рдлрд░рд╡рд░ी рдХा рднी рд╡рд░्рдгрди рдоिрд▓рддा рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрди्рдлрд░्рдо рдирд╣ीं)।
1906 - рд╣ुрдоाрдпूँ рдХрдмीрд░, рднाрд░рддीрдп рд╢िрдХ्рд╖ाрд╡िрдж् рд╡ рд░ाрдЬрдиीрддिрдЬ्рдЮ (рдоृрдд्рдпु- 1969)।
1906 - рд╕ोрд╣рди рд▓ाрд▓ рдж्рд╡िрд╡ेрджी - рд╣िрди्рджी рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдХрд╡ि।
1914 - рджेрд╡рдХाрди्рдд рдмрд░ुрдЖ - рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдеे।
1920 - рдХрдорд▓ рдХрдкूрд░ - рднाрд░рддीрдп рд╕िрдиेрдоा рдХे рдЕрднिрдиेрддा।
1922 - рдПрд╕. рдПрдЪ. рд░рдЬ़ा - рднाрд░рдд рдоें рдЬрди्рдоें рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЪिрдд्рд░рдХрд░ рдеे।

1993 - рднрдЧрд╡рдд рджрдпाрд▓ рд╢рд░्рдоा - рд╣рд░िрдпाрдгा рдХे рднूрддрдкूрд░्рд╡ рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рддрдеा рдЙрдб़ीрд╕ा рдФрд░ рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рднूрддрдкूрд░्рд╡ рд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓।


ЁЯФЕ рд╢्рд░ी рд╡ाрд╕ुрдкूрдЬ्рдп рднрдЧрд╡ाрди рдЬрдпрди्рддी (рдЬैрди , рдлाрд▓्рдЧुрди рдХृрд╖्рдг рдЪрддुрд░्рджрд╢ी )।
ЁЯФЕ рд░ाрдмрд░्рдЯ рдмेрдбрди рдкाрд╡ेрд▓ рдЬрдпрди्рддी ।
ЁЯФЕ рд╢्рд░ीрдорддी рдХрд╕्рддूрд░рдмा рдЧाँрдзी рд╕्рдоृрддि рджिрд╡рд╕ ।
ЁЯФЕ рдоौрд▓ाрдиा рдЕрдмुрд▓ рдХрд▓ाрдо рдЕрд╣рдордж рд╕्рдоृрддि рджिрд╡рд╕।
 рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕े рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдкूрд░ी рд╕ाрд╡рдзाрдиी рд░рдЦрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рд░рд╣ी рд╣ै। рдлिрд░ рднी рдХिрд╕ी рдШрдЯрдиा , рддिрдеि рдпा рдЕрди्рдп рдд्рд░ुрдЯि рдХे рд▓िрдП рдоेрд░ी рдХोрдИ рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдирд╣ीं рд╣ै ।

ЁЯМ╗рдЖрдкрдХा рджिрди рдоंрдЧрд▓рдордп рд╣ो рдЬी ।ЁЯМ╗

рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрддृрднाрд╖ा рджिрд╡рд╕ 2020: рдЬाрдиिрдП рд╡िрд╖рдп, рдорд╣рдд्рд╡ рдФрд░ рдкृрд╖्рдарднूрдоि


рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрддृрднाрд╖ा рджिрд╡рд╕ 2020: рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡рд░्рд╖ рдХी рднांрддि 21 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рдХो рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрддृрднाрд╖ा рджिрд╡рд╕ рдордиाрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै. рднाрд░рддीрдп рдЧृрд╣ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рднी рджेрд╢ рдХी рднाрд╖ाрдИ рд╡िрд╡िрдзрддा рдХो рдЙрдЬाрдЧрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП 21 рдлрд░рд╡рд░ी рдХो рдоाрддृрднाрд╖ा рджिрд╡рд╕ рдордиा рд░рд╣ा рд╣ै. рдпूрдиेрд╕्рдХो рдж्рд╡ाрд░ा рджुрдиिрдпा рднрд░ рдХे рд╡िрднिрди्рди рджेрд╢ों рдоें рдЙрдкрдпोрдЧ рдХी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी (рдкрдв़ी, рд▓िрдЦी рдФрд░ рдмोрд▓ी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी) 7000 рд╕े рдЕрдзिрдХ рднाрд╖ाрдУं рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХी рдЧрдИ рд╣ै. рдЗрд╕ी 'рдмрд╣ुрднाрд╖ीрд╡ाрдж' рдХो рдордиाрдиे рдХे рд▓िрдП 21 рдлрд░рд╡рд░ी рдХा рджिрди рдЪुрдиा рдЧрдпा рд╣ै.

рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрддृрднाрд╖ा рджिрд╡рд╕ 2020 рдХा рд╡िрд╖рдп

рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрддृрднाрд╖ा рджिрд╡рд╕ 2020 рдХे рд▓िрдП рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЪुрдиा рдЧрдпा рд╡िрд╖рдп рд╣ै ‘Languages without borders’. рдпूрдиेрд╕्рдХो рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, 'рд╕्рдеाрдиीрдп, рдХ्рд░ॉрд╕-рдмॉрд░्рдбрд░ рднाрд╖ाрдПं рд╢ांрддिрдкूрд░्рдг рд╕ंрд╡ाрдж рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджे рд╕рдХрддी рд╣ैं рдФрд░ рд╕्рд╡рджेрд╢ी рд╡िрд░ाрд╕рдд рдХो рд╕ंрд░рдХ्рд╖िрдд рдХрд░рдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ैं.' 21 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рдХो рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЗрд╕ी рд╡िрд╡िрдзрддा рдХो рдордиाрдиे рдХेрд▓िрдП рд╡िрднिрди्рди рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдЖрдпोрдЬिрдд рдХрд░ेрдЧा.

рднाрд░рдд ‘рдЕрдиेрдХрддा рдоें рдПрдХрддा’ рдХे рд╕िрдж्рдзांрдд рдХे рддрд╣рдд рдЕрдкрдиी рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡िрд░ाрд╕рдд рдХा рд╕рджैрд╡ рдЖрднाрд░ी рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╡िрднिрди्рди рднाрд╖ाрдПं рд╡िрд╢ेрд╖ рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддी рд╣ैं. рднाрд░рдд рдоें 2001 рдХी рдЬрдирдЧрдгрдиा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рддौрд░ рдкрд░ рдоाрди्рдпрддा рдк्рд░ाрдк्рдд 22 рднाрд╖ाрдПँ, 1635 рддрд░्рдХрд╕ंрдЧрдд рдоाрддृрднाрд╖ाрдПँ, 234 рдкрд╣рдЪाрди рдпोрдЧ्рдп рдоाрддृрднाрд╖ाрдПँ рдоौрдЬूрдж рд╣ैं. рдпрд╣ рднाрд░рддीрдп рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрддृрднाрд╖ा рджिрд╡рд╕ рдХो рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдмрдиाрддी рд╣ै.

рдЬрдирдЧрдгрдиा рдХे рдЖंрдХреЬों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ 43 рдХрд░ोрдб़ рд╣िंрджी рднाрд╖ी рд▓ोрдЧों рдоें рд╕े 12% рд▓ोрдЧ рдж्рд╡िрднाрд╖ी рд╣ैं рдЗрд╕рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рдХि рд╡े рд▓ोрдЧ рджो рднाрд╖ाрдПं рдмोрд▓ рд╕рдХрддे рд╣ैं. рдЙрдирдХी рджूрд╕рд░ी рднाрд╖ा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╣ै. рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдмांрдЧ्рд▓ा рднाрд╖ा рдХे 9.7 рдХрд░ोреЬ рд▓ोрдЧों рдоें 18 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд▓ोрдЧ рджो рднाрд╖ाрдПं рдмोрд▓ рд╕рдХрддे рд╣ैं.

рдкृрд╖्рдарднूрдоि

рдЗрд╕ рджिрд╡рд╕ рдХो рдордиाрдпे рдЬाрдиे рдХे рдкीрдЫे рдвाрдХा рдоें рд╣ुрдП рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рднाрд╖ाрдпी рдЖрди्рджोрд▓рди рдХो рд╢्рд░ेрдп рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै. рдвाрдХा рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХाрд░्рдпрдХрд░्рддाрдУं рдиे 21 рдлрд░рд╡рд░ी 1952 рдХो рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рднाрд╖ाрдпी рдиीрддि рдХा рд╡िрд░ोрдз рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдмреЬे рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╡िрд░ोрдз рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХिрдпा. рдк्рд░рджрд░्рд╢рдХाрд░िрдпों рдХी рд╕ुрдирдиे рдХी рдмрдЬाрдп рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЙрдирдкрд░ рдЧोрд▓िрдпां рдмрд░рд╕ा рджीं.

рдЗрддрдиा рд╕рдм рд╣ोрдиे рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рднी рдвाрдХा рдХे рдпुрд╡ा рдирд╣ीं рд░ुрдХे рдФрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдЬाрд░ी рд░рдЦा рдЖрдЦिрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХो рдЭुрдХрдиा рдкреЬा рдФрд░ рдмांрдЧ्рд▓ा рднाрд╖ा рдХो рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рджрд░्рдЬा рджेрдиा рдкреЬा. рдЗрд╕े рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд╕рдмрд╕े рдмреЬे рднाрд╖ाрдпी рдЖंрджोрд▓рди рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै. рдпूрдиेрд╕्рдХो рдиे рдЗрд╕ рдЖрди्рджोрд▓рди рдоें рд╢рд╣ीрдж рд╣ुрдП рдпुрд╡ाрдУं рдХी рд╕्рдоृрддि рдоें 1999 рдоें 21 рдлрд░рд╡рд░ी рдХो рдоाрддृрднाрд╖ा рджिрд╡рд╕ рдХे рд░ूрдк рдоें рдордиाрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी, рдФрд░ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЗрд╕ рджिрд╡рд╕ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ुрдИ.

рд╢ुрдХ्рд░рд╡ाрд░, 21 рдл़рд░рд╡рд░ी 2020

21 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПँЁЯСЙ


1613- рдоाрдЗрдХрд▓ рд░ोрдоाрд░ोрд╡ рд░ूрд╕ рдХे рдЬाрд░ рдмрдиे рдФрд░ рддрднी рд╕े рд╡рд╣ाँ рд░ोрдоाрдиोрд╡ рд╡ंрд╢ рдХा рд╢ाрд╕рди рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдЖ।
1795- рдбрдЪों рдиे рд╕ीрд▓ोрди, рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ़ों рдХो рд╕ौंрдк рджिрдпा।
1848 - рдХाрд░्рд▓ рдоाрд░्рдХ्рд╕ рдФрд░ рдл्рд░ेрдбрд░िрдХ рдПंрдЬेрд▓्рд╕ рдиे рдХрдо्рдпुрдиिрд╕्рдЯ рдкाрд░्рдЯी рдХा рдШोрд╖рдгा рдкрдд्рд░ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХिрдпा।
1878 – рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рдХрдиेрдХ्рдЯिрдХрдЯ рдоें рдкрд╣рд▓ी рдЯेрд▓ीрдлोрди рдбाрдпрд░ेрдХ्рдЯрд░ी рдЬाрд░ी рдХी рдЧрдИ।
1914 - рдмрд░्рджुрди рдХा рдпुрдж्рдз рдк्рд░ाрд░рдо्рдн।
1916 – рдк्рд░рдердо рд╡िрд╢्рд╡ рдпुрдж्рдз рдХे рджौрд░ाрди рдЬрд░्рдордиी рдФрд░ рдл़्рд░ांрд╕ рдХे рдмीрдЪ рдЕрдд्рдпंрдд рднрдпाрдирдХ рдпुрдж्рдз рдЖрд░ंрдн рд╣ुрдЖ। рдпрд╣ рд▓рдб़ाрдИ рд╡рд░рдбрди рдпुрдж्рдз рдХे рдиाрдо рд╕े рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै।
1919 - рдмाрд╡ाрд░ेрд╡ा рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХुрд░्рддрд░िрдЬрдирд░ рдХी рд╣рдд्рдпा рдо्рдпूрдиिрдЦ рдоें рд╣ुрдИ।
1919 - рдмाрд░्рд╕िрд▓ोрдиा рдоें рдХ्рд░ाрди्рддि ।
1925 - рди्рдпूрдпॉрд░्рдХрд░ рдоैрдЧрдЬीрди рдХे рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди।
1963 - рд╕ोрд╡िрдпрдд рд╕ंрдШ рдиे рдЕрдоेрд░िрдХा рдХो рдЪेрддाрд╡рдиी рджी рдХि рдХ्рдпूрдмा рдкрд░ рд╣рдорд▓ा рд╡िрд╢्рд╡рдпुрдж्рдз рдоें рдмрджрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै।
1965 – рдЕрдорд░ीрдХा рдХे рд╡िрдЦ्рдпाрдд рд╕ंрдШрд░्рд╖рдХрд░्рддा рдоैрд▓्рдХрдо рдПрдХ्рд╕ рдХो рдЗрд╕ рджेрд╢ рдХे рдПрдХ рд╕ंрджिрдЧ्рдз рдЧुрдЯ рдиे рдоाрд░ рджिрдпा।
1973 – рд╕िрдиाрдИ рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди рдоें, рдЗрдЬрд░ाрдпрд▓ी рд▓рдб़ाрдХू рд╡िрдоाрди рдиे рд▓ीрдмिрдпा рдЕрд░рдм рдПрдпрд░рд▓ाрдЗंрд╕ рдХे рд╡िрдоाрди-114 рдХो рдоाрд░ рдЧिрд░ाрдпा рдЬिрд╕рд╕े рдЗрд╕рдоें рд╕рд╡ाрд░ 108 рд▓ोрдЧों рдХी рдоौрдд рд╣ो рдЧрдИ।
1974 - рдпुрдЧोрд╕्рд▓ाрд╡िрдпा рдиे рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХिрдпा।
1981 - рдиाрд╕ा рдиे рд╕ेрдЯेрд▓ाрдЗрдЯ рдХोрдорд╕्рдЯрд░-4 рдХा рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкрдг рдХिрдпा।
1998 - рд╕ं.рд░ा. рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдкрд░िрд╖рдж рдиे рдЗрд░ाрдХ рдХो 5.2 рдЕрд░рдм рдбाрд▓рд░ рдХा рддेрд▓ рдмेрдЪрдиे рдХी рдЕрдиुрдорддि рджी।
1999 – рдкूрд░्рд╡ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдЕрдЯрд▓ рдмिрд╣ाрд░ी рд╡ाрдЬрдкेрдпी рдФрд░ рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рдкूрд░्рд╡ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд╡ाрдЬ рд╢рд░ीрдл़ рдиे рд▓ाрд╣ौрд░ рдШोрд╖рдгाрдкрдд्рд░ рдкрд░ рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рдХिрдП।
2000 - рднाрд░рддीрдп рдоूрд▓ рдХे 52 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдЙрдЬ्рдЬрд▓ рджोрд╕ांрдЭ рдХрдиाрдбा рдоें рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдХोрд▓ंрдмिрдпा рдк्рд░ाрди्рдд рдХे рдирдпे рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी (рдк्рд░ीрдоिрдпрд░) рдмрдиे।
2008 - рдЕрдиिрд▓ рдЕंрдмाрдиी рдХी 'рд░िрд▓ाрдпंрд╕ рдХрдо्рдпूрдиिрдХेрд╢рди' рдиे рдпूрдЧांрдбा рдХी рдХंрдкрдиी 'рдЕрдиुрдкрдо рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рд╕ॉрдл्рдЯ' рдХा рдЕрдзिрдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा।
2008 - рднाрд░рдд рдХी рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯ рдПрдпрд░рд▓ाрдЗंрд╕ рдЬेрдЯ рдПрдпрд░рд╡ेрдЬ рдиे рдПрдпрд░ рдХрдиाрдбा рдХे рд╕ाрде рд╕्рдЯ्рд░ेрдЯिрдЬी рдЧрдардЬोрдб़ рдХिрдпा।
2008 - рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдкीрдкुрд▓्рд╕ рдкाрд░्рдЯी рдХे рдиेрддा рдЖрд╕िрдл़ рдЕрд▓ी рдЬрд░рджाрд░ी рдФрд░ рдоुрд╕्рд▓िрдо рд▓ीрдЧ (рдПрди) рдХे рдиेрддा рд╡ рдкूрд░्рд╡ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд╡ाрдЬ рд╢рд░ीрдл़ рдиे рд╣ाрде рдоिрд▓ाрдпा।
2009 - рд╣िрди्рджुрд╕्рддाрди рдоोрдЯрд░्рд╕ рдиे рдЕрдкрдиे рдк्рд░рдмрди्рдзрдХों рдХी рддрдирдЦ़्рд╡ाрд╣ рдШрдЯाрдИ।
2010 - рд╕рдКрджी рдЕрд░рдм рдХी рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╡рдХाрд▓рдд рдХрд░рдиे рдХी рдЕрдиुрдорддि рджेрдиे рд╕ंрдмंрдзी рдХ़ाрдиूрди рд▓ाрдиे рдХा рдлैрд╕рд▓ा рдХिрдпा। рдпрд╣ рдХ़ाрдиूрди рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рдЬु़рдбे рддрд▓ाрдХ рдЬैрд╕े рдоुрдХ़рджрдоों рдХी рдкैрд░рд╡ी рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рджेрдЧा।
2019 - рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рд░ाрдЬрдзाрдиी рдвाрдХा рдХे рдПрдХ рдкुрд░ाрдиे рдЗрд▓ाрдХे рдоें рднрдпाрдирдХ рдЖрдЧ рд▓рдЧ рдЧрдИ। рдЗрд╕рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 70 рд▓ोрдЧों рдХी рдоौрдд рд╡ 56 рд▓ोрдЧ рдШाрдпрд▓ рд╣ुрдП।
2019 - рд╣рд░िрдпाрдгा (рдЧुрд░ूрдЧ्рд░ाрдо) рдХे рдХिрд╕ाрди рд╕рддीрд╢ рдХो рдоिрд▓ा рдХृрд╖ि рд░рдд्рди рдХा рд╕рдо्рдоाрди, рдордЪाрди рд╡िрдзि рд╕े рдЦेрддी рдХрд░рдиे рдоें рд╕рдмрд╕े рдЖрдЧे।
1904 - рдПрд▓ेрдХ्рд╕ी рдХोрдЬ़ीрдЧिрди - рд╕ोрд╡िрдпрдд рд╕ंрдШ рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдеे।
1907 - рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ़ी рднाрд╖ा рдХे рдХрд╡ि рдЖрдбेрди рдХा рдЬрди्рдо।
1980 - рдк्рд░рддिрднा рд╕ुрд░ेрд╢рд╡ाрд░рди, рднाрд░рддीрдп рд░ेрд╕िंрдЧ рдб्рд░ाрдЗрд╡рд░।
1980 - рдЬिрдЧ्рдоे рдЦेрд╕рд░ рдиाрдордЧ्рдпाрд▓ рд╡ांрдЧ्рдЪुрдХ - рднूрдЯाрди рдХे рдкाँрдЪрд╡ें рд░ाрдЬा।

21 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рд╣ुрдП рдиिрдзрдиЁЯСЙ

1829 - рд░ाрдиी рдЪेрди्рдирдо्рдоा - рдЭाँрд╕ी рдХी рд░ाрдиी рд▓рдХ्рд╖्рдоीрдмाрдИ рдХे рд╕рдоाрди рдХрд░्рдиाрдЯрдХ рдХी рд╡ीрд░ांрдЧрдиा рдФрд░ рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ेрдиाрдиी।
1970 - рд╣рд░ि рд╡िрдиाрдпрдХ рдкाрдЯрд╕्рдХрд░ - рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрдиीрддिрдЬ्рдЮ рддрдеा рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рднूрддрдкूрд░्рд╡ рд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓।

ЁЯФЕ рд╢्рд░ी рд╡ैрдж्рдпрдиाрде рдЬрдпрди्рддी।

рдХृрдкрдпा рдз्рдпाрди рджें рдЬीЁЯСЙ
  рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕े рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдкूрд░ी рд╕ाрд╡рдзाрдиी рд░рдЦрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рд░рд╣ी рд╣ै। рдлिрд░ рднी рдХिрд╕ी рдШрдЯрдиा , рддिрдеि рдпा рдЕрди्рдп рдд्рд░ुрдЯि рдХे рд▓िрдП рдоेрд░ी рдХोрдИ рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдирд╣ीं рд╣ै ।

ЁЯМ╗рдЖрдкрдХा рджिрди рдоंрдЧрд▓рдордп рд╣ो рдЬी ।ЁЯМ╗

рдЧुрд░ुрд╡ाрд░, 20 рдл़рд░рд╡рд░ी 2020

рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рдоें: 20 рдлрд░рд╡рд░ी 2020


рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рдХो рдирдП рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै, рдЗрд╕рдоें рдоुрдЦ्рдп рд╕ूрдЪрдиा рдЖрдпुрдХ्рдд рдФрд░ рдЫрдд्рд░рдкрддि рд╢िрд╡ाрдЬी рдорд╣ाрд░ाрдЬ рдЖрджि рдХो рд╕рдо्рдорд▓िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै.

• рдЬिрд╕े рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдоुрдЦ्рдп рд╕ूрдЪрдиा рдЖрдпुрдХ्рдд (рд╕ीрдЖрдЗрд╕ी) рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै- рдмिрдорд▓ рдЬुрд▓्рдХा

• рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ी рд░ाрдо рд╕े рдЬुреЬे рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдерд▓ों рдХी рд╕ैрд░ рдХрд░ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬिрд╕ рдиाрдо рд╕े рд╡िрд╢ेрд╖ рдЯ्рд░ेрди рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी рдЧрдИ рд╣ै- рд╢्рд░ी рд░ाрдоाрдпрдг рдПрдХ्рд╕рдк्рд░ेрд╕

• рд░ाрдо рдоंрджिрд░ рдЯ्рд░рд╕्рдЯ рдХा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдЬिрд╕े рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рд╣ै- рдорд╣ंрдд рдиृрдд्рдп рдЧोрдкाрд▓ рджाрд╕

• рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдиे 19 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рдХो рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдХो рдЕрд╡ैрдз рд░ेрдд рдЦрдирди рдкрд░ рддुрд░ंрдд рд░ोрдХ рд▓рдЧाрдиे рдХा рдиिрд░्рджेрд╢ рдЬाрд░ी рдХिрдпा рд╣ै- рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди
• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХा рдиाрдо рд╕्рд╡рд░्рдЧीрдп рдордиोрд╣рд░ рдкाрд░्рд░िрдХрд░ рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै- рд░рдХ्рд╖ा рдЕрдз्рдпрдпрди рдФрд░ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрди
• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдЫिрдкрдХрд▓ी рдХी рдПрдХ рдирдИ рдк्рд░рдЬाрддि рдЕрд░्рдмрди рдмेंрдЯ- рдЯोрдРрдб рдЧेрдХो (Urban Bent-Toed Gecko) рдХी рдЦोрдЬ рдХी рдЧрдИ- рдЕрд╕рдо

• рднाрд░рдд рдоें рдЬिрд╕ рддाрд░ीрдЦ рд╕े рднाрд░рдд рдпूрд░ो-VI рдоाрдирдХ рдбीреЫрд▓ рдПрд╡ं рдкेрдЯ्рд░ोрд▓ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЖрд░ंрдн рдХिрдпा рдЬाрдпेрдЧा-01 рдЕрдк्рд░ैрд▓

20 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПँЁЯСЙ



1547 - рдПрдбрд╡рд░्рдб рд╖рд╖्рдардо् рдХा рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рдХे рд╢ाрд╕рдХ рдХे рдкрдж рдкрд░ рд╡ैрд╕्рдЯрдоिрдиिрд╕्рдЯрд░ рдРрдмे рдоें рд░ाрдЬ्рдпाрднिрд╖ेрдХ рд╣ुрдЖ।
1677 – рдл़्рд░ांрд╕ рдиे рд╣ेрдЯी рдоें рд╕्рдкेрди рдХी рд╕ेрдиा рдХो рдкрд░ाрдЬिрдд рдХिрдпा рдФрд░ рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдкрд░ рдл़्рд░ांрд╕ीрд╕ी рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдпрд╡ाрдж рдЖрд░ंрдн рд╣ुрдЖ।
1798 - рд▓ुрдИ рдПрд▓ेрдХ्рдЬेंрдбрд░ рдмрд░्рдеिрдпрд░ рдиे рдкोрдк рдкाрдпрд╕ рд╖рд╖्рдардо рдХो рдкрджрдЪ्рдпुрдд рдХिрдпा।
1811 – рдСрд╕्рдЯ्рд░िрдпा рдХो рджिрд╡ाрд▓िрдпा рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।
1833 - рдоिрд╕्рд░ рдХे рд╕ाрде рдпुрдж्рдз рдоें рддुрд░्рдХी рдХी рдорджрдж рдХे рд▓िрдП рд░ूрд╕ी рдЬрд╣ाрдЬ़ рдмाрд╕्рдл़ोрд░рд╕ рдХी рдЦाрдб़ी рдоें рдкрд╣ुँрдЪे।
1835 - рдХрд▓рдХрдд्рддा рдоेрдбिрдХрд▓ рдХॉрд▓ेрдЬ рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рддौрд░ рдкрд░ рдЦुрд▓ा।
1846 - рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдиे рд▓ाрд╣ौрд░ рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХिрдпा।
1847 - рд░ाॅрдпрд▓ рдХрд▓рдХрдд्рддा рдЯрд░्рдл рдХ्рд▓рдм рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा।
1868 - 'рдЕрдоृрдд рдмाрдЬ़ाрд░ рдкрдд्рд░िрдХा' рдХा рдмांрдЧ्рд▓ा рдоें рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдХाрд╢рди рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ।
1872 - рди्рдпूрдпाрд░्рдХ рд╢рд╣рд░ рдоें 'рдоेрдЯ्рд░ोрдкोрд▓िрдЯрди рдо्рдпूрдЬ़िрдпрдо рдСрдл़ рдЖрд░्рдЯ्рд╕' рдЦुрд▓ा।
1928 – рдм्рд░िрдЯेрди рдиे рдЬाрд░्рдбрди рдХे рд╕ाрде рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╕рдордЭौрддे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЗрд╕ рджेрд╢ рдХी рдЕрдзीрдирддा рдХो рдФрдкрдЪाрд░िрдХрддा рджी।
1940 - рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рдоें рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдл़्рд░ीрдХा рдоें рдирдП рдиिрд╡ेрд╢ों рдкрд░ рд▓рдЧी рдкाрдмंрджिрдпाँ рдЙрдаा рд▓ेрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी।
1942 - рдж्рд╡िрддीрдп рд╡िрд╢्рд╡рдпुрдж्рдз рдоें рдЬाрдкाрдиी рд╕ैрдиिрдХों рдиे рдбрдЪ рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбीрдЬ рдоें рдмाрд▓ी рдкрд░ рд╣рдорд▓ा рдХрд░ рджिрдпा।
1947 – рдм्рд░िрдЯेрди рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХ्рд▓ेрдоेंрдЯ рдЕрдЯ्рдЯрд▓ी рдиे рдШोрд╖рдгा рдХी рдХि рдм्рд░िрдЯेрди рдЬूрди 1948 рддрдХ рднाрд░рдд рдХो рдЫोрдб़ рджेрдЧा।
1962 - рдЬाрди рдПрдЪ рдЧ्рд▓ेрди рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рдк्рд░рдердо рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдпाрдд्рд░ी рдмрдиे।
1965 - рдиाрд╕ा рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкिрдд рд░ेंрдЬрд░ рдЖрда рдЪांрдж рдкрд░ рдЙрддрд░ा, рдлोрдЯाे рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░ी рдбेрдЯा рднेрдЬे।
1976 - рдоुंрдмрдИ рд╣ाрдИ рдоें рдХрдЪ्рдЪे рддेрд▓ рдХा рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЙрдд्рдкाрджрди рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ।
1982 - рдХрди्рд╣ाрд░ рдирджी рдЬрд▓ рдкрд░ рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢, рдмिрд╣ाрд░ рдФрд░ рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рд╕рдордЭौрддा।
1983 – рдЙрдд्рддрд░ рдкूрд░्рд╡ी рд░ाрдЬ्рдп рдЕрд╕рдо рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдЪुрдиाрд╡ рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╡्рдпाрдкрдХ рдкैрдоाрдиे рдкрд░ рд╣िंрд╕ा рднрдб़рдХрдиे рд╕े 600 рд▓ोрдЧों рдХी рдоौрдд рд╣ुрдИ।
1986 - рд╕ोрд╡िрдпрдд рд╕ंрдШ рдж्рд╡ाрд░ा 'рд╕ेрд▓्рдпुрдд-7' рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдзिрдХ рд╡िрдХрд╕िрдд рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рд╕्рдЯेрд╢рди 'рдоीрд░' (рд╢ाрди्рддि) рдХा рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкрдг।
1987 - рдоिрдЬोрд░рдо рдФрд░ рдЕрд░ुрдгाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рдХा рдХ्рд░рдорд╢: 23рд╡ाँ рдПрд╡ं 24рд╡ाँ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдЙрдж्рдШाрдЯрди।
1988 - рд░िрдпो рдбी рдЬेрдиेрд░ो рдоें рдмाрдв़ рд╕े 65 рд▓ोрдЧ рдоाрд░े рдЧрдпे рдФрд░ рдПрдХ рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рдХे 100 рд╕े рдЕрдзिрдХ рд▓ोрдЧ рд▓ाрдкрддा рд╣ुрдП।
1989 - рдЖрдИрдЖрд░рдП рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпे рдЧрдП рдПрдХ рдШрдоाрдХे рдоें рдЯрд░्рдирд╣िрд▓ рдоें рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕ेрдиा рдХी рдПрдХ рдмैрд░рдХ рдШ्рд╡рд╕्рдд।
1999 - рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдЕрдЯрд▓ рдмिрд╣ाрд░ी рд╡ाрдЬрдкेрдпी рдиे рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХी рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рдХी।
1999 - рджूрд░рджрд░्рд╢рди рдкрд░ рдЦेрд▓ рдЪैрдирд▓ рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ।
2000 - рднाрд░рддीрдп рдоूрд▓ рдХे рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд▓ेрдЦрдХ рд╕рд▓рдоाрди рд░ुрд╢्рджी рдиे рдм्рд░िрдЯेрди рдЫोрдб़рдХрд░ рди्рдпूрдпाрд░्рдХ рдоें рдмрд╕рдиे рдХा рдиिрд╢्рдЪрдп рдХिрдпा।
2001 - рд▓िрдеुрд╡ाрдиिрдпा рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдПрдбрдордХрд╕ рднाрд░рдд рдкрд╣ुँрдЪे, рджोрдиों рджेрд╢ों рдоें рддीрди рд╕рдордЭौрддे।
2002 - рдХाрд╣िрд░ा (рдоिрд╕्рд░) рдоें рдЪрд▓рддी рдЯ्рд░ेрди рдоें рдЖрдЧ рд▓рдЧрдиे рд╕े 373 рдорд░े।
2003 - рдИрд░ाрди рдоें рд╡िрдоाрди рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдоें 302 рд▓ोрдЧ рдоाрд░े рдЧрдпे।
2007 - рдпूрд░ोрдкीрдп рд╕ंрдШ рдХाрд░्рдмрди рдбाрдИ рдЖрдХ्рд╕ाрдЗрдб рдХे рдЙрдд्рд╕рд░्рдЬрди рдХो 2010 рддрдХ 20 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХрдо рдХрд░рдиे рдХो рд╕рд╣рдордд।
2008 - рд░рдХ्рд╖ा рд╕ौрджे рдоें рдСрдл़рд╕ेрдЯ рдиीрддि рдХो рдоंрдЬ़ूрд░ी рдоिрд▓ी।
2008 - рднाрд░рддीрдп рд╕्рдЯेрдЯ рдмैंрдХ рдХी рдЕрдЧुрд╡ाрдИ рдоें рдЪाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рдмैंрдХो рдиे рдк्рд░ाрдердоिрдХी реардг рджрд░ों рдоें 0.25.-0.50% рддрдХ рдХрдЯौрддी рдХी।
2015 - рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैंрдб рдХे рд░ाрдл्рдЬ рд╢рд╣рд░ рдоें рджो рдЯ्рд░ेрдиों рдХी рдЯрдХ्рдХрд░ рдоें 49 рд▓ोрдЧों рдХी рдоौрдд।
2019 - рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेрди्‍рдж्рд░ рдоोрджी рдФрд░ рд╕рдКрджी рдЕрд░рдм рдХे рдпुрд╡рд░ाрдЬ рдоोрд╣рдо्‍рдордж рдмिрди рд╕рд▓рдоाрди рдиे рдЖрдкрд╕ी рд░िрд╢्‍рддों рдХो рдк्рд░рдЧाрдв़ рдмрдиाрдиे рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХी। рд╕рдКрджी рдЕрд░рдм рднाрд░рдд рдоें рдПрдХ рдЦрд░рдм рдбॉрд▓рд░ рдиिрд╡рд╢ рдХрд░ेрдЧा।
2019 - рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рджाрдпрд░े рдоें рд░рд╣рдХрд░ рдЖрддंрдХिрдпों рдХी рднाрд╖ा рдмोрд▓рдиे рд╡ाрд▓े рд╣ुрд░्рд░िрдпрдд рдХे рдХрдЯ्рдЯрд░рдкंрдеी рдЧुрдЯ рдХे рдЪेрдпрд░рдоैрди рд╕ैрдпрдж рдЕрд▓ी рд╢ाрд╣ рдЧिрд▓ाрдиी рд╕рдоेрдд 18 рд╣ुрд░्рд░िрдпрдд рдиेрддाрдУं рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЬрдо्рдоू--рдХрд╢्рдоीрд░ рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдиे рд╡ाрдкрд╕ рд▓े рд▓ी рддрдеा рд░ाрдЬ्рдп рдХे 155 рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдиेрддाрдУं рд╡ рдХाрд░्рдпрдХрд░्рддाрдУं рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рднी рдШрдЯा рджी।

20 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рдЬрди्рдоे рд╡्рдпрдХ्рддिЁЯСЙ

1909 - рдЕрдЬрдп рдШोрд╖ - рднाрд░рддीрдп рдХрдо्рдпुрдиिрд╕्рдЯ рдкाрд░्рдЯी рдХे рдиेрддा рдеे।
1921 - рд░ाрд╡ рдмीрд░ेрди्рдж्рд░ рд╕िंрд╣ - рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрдиेрддा рдеे рдФрд░ рд╣рд░िрдпाрдгा рдХे рдкूрд░्рд╡ рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी ।
1932 – рдХे. рд╡ी. рд╕ुрдмрди्рдиा- рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдХрди्рдирдб़ рдиाрдЯрдХрдХाрд░।
1935 - рдиेрджुрд░ुрдорд▓्рд▓ी рдЬрдиाрд░्рджрди рд░ेрдб्рдбी - рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрдиीрддिрдЬ्рдЮ рд╡ рдЖंрдз्рд░рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдкूрд░्рд╡ рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी।
1936 - рдЬрд░рдиैрд▓ рд╕िंрд╣ - рдл़ुрдЯрдмॉрд▓ рдХे рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЦिрд▓ाрдб़िрдпों рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ैं।
1945 - рдЕрдиु рдХрдкूрд░, рднाрд░рддीрдп рдЕрднिрдиेрддा।
1947 - рдЬрдпрди्рдд рдХुрдоाрд░ рдорд▓ैрдпा - 'рднाрд░рддीрдп рдЬрдирддा рдкाрд░्рдЯी' рдХे рдиेрддा, рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢।
1973 - рдк्рд░िрдпांрд╢ु рдЪрдЯрд░्рдЬी - рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рдоॉрдбрд▓ рдФрд░ рдЕрднिрдиेрддा рд╣ै। 
1976 - рд░ोрд╣рди рдЧाрд╡ाрд╕्рдХрд░, рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░।
1988 – рдЬिрдпा рдЦ़ाрди, рднाрд░рддीрдп рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी।

20 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рд╣ुрдП рдиिрдзрдиЁЯСЙ

1950 – рдиेрддाрдЬी рд╕ुрднाрд╖ рдЪंрдж्рд░ рдмोрд╕ рдХे рдмрдб़े рднाрдИ рдФрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрджी рдиेрддा рд╢рд░рдд рдЪंрдж्рд░ рдмोрд╕ рдХा рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ।
1972 - рд╢िрд╡рдиाрд░ाрдпрдг рд╢्рд░ीрд╡ाрд╕्рддрд╡ - рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЕрдз्рдпрдпрдирд╢ीрд▓ рдПрд╡ं рдордирдирд╢ीрд▓ рд░рдЪрдиाрдХाрд░।
1985 - рднрд╡ाрдиी рдк्рд░рд╕ाрдж рдоिрд╢्рд░ - рд╣िрди्рджी рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдХрд╡ि рддрдеा рдЧांрдзीрд╡ाрджी рд╡िрдЪाрд░рдХ।
2001 - рднाрдХрдкा рдХे рд╡рд░िрд╖्рда рдиेрддा рдЗрди्рдж्рд░рдЬीрдд рдЧुрдк्рдд рдХा рдиिрдзрди।
20 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХे рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЕрд╡рд╕рд░ рдПрд╡ं рдЙрдд्рд╕рд╡ЁЯСЙ

ЁЯФЕ рд╢्рд░ी рд╢рд░рддрдЪंрдж्рд░ рдмोрд╕ рд╕्рдоृрддि рджिрд╡рд╕।
ЁЯФЕ рд░ाрд╡ рд╢्рд░ी рдмीрд░ेрди्рдж्рд░ рд╕िंрд╣ рдЬрдпрди्рддी।
ЁЯФЕ рд╢्рд░ी рдиेрджुрд░ुрдорд▓्рд▓ी рдЬрдиाрд░्рджрди рд░ेрдб्рдбी рдЬрдпрди्рддी।
ЁЯФЕ рдЕрд░ुрдгाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕्рдеाрдкрдиा рджिрд╡рд╕ ।

  рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕े рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдкूрд░ी рд╕ाрд╡рдзाрдиी рд░рдЦрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рд░рд╣ी рд╣ै। рдлिрд░ рднी рдХिрд╕ी рдШрдЯрдиा , рддिрдеि рдпा рдЕрди्рдп рдд्рд░ुрдЯि рдХे рд▓िрдП рдоेрд░ी рдХोрдИ рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдирд╣ीं рд╣ै ।

ЁЯМ╗рдЖрдкрдХा рджिрди рдоंрдЧрд▓рдордп рд╣ो рдЬी ।ЁЯМ╗

рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рдоें: 19 рдлрд░рд╡рд░ी 2020


рдкाрдардХों рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рд╣ेрддु рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдЬाрдирдХाрд░ी рдХो рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд░ूрдк рдоें рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рд╢ीрд░्рд╖рдХ рд╕े рдирдП рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै.

• рдоृрджा рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдХाрд░्рдб рджिрд╡рд╕ рдЬिрд╕ рджिрди рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै-19 рдлрд░рд╡рд░ी

• рд╕्рдЯेрдЯ рдСрдл рдЗंрдбिрдпाрдЬ рдмрд░्рдб्рд╕ рд░िрдкोрд░्рдЯ: 2020 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдоें 79 рдлीрд╕рджी рдкрдХ्рд╖िрдпों рдХी рддाрджाрдж рдШрдЯी рд╣ै- рднाрд░рдд

• рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдЬिрд╕ рд╢рд╣рд░ рдоें рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рдкрд░ рдЪौрдеे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЧрдпा- рдЙрджрдпрдкुрд░

• рд▓िрдпोрдиेрд▓ рдоेрд╕ी рдФрд░ рдЬिрд╕рдиे рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ूрдк рд╕े ‘рд▓ॉрд░िрдпрд╕ рд╡рд░्рд▓्рдб рд╕्рдкोрд░्рдЯ्рд╕рдоैрди рдСрдл рдж рдИрдпрд░ рдЕрд╡ॉрд░्рдб 2020’ рдХा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдЬीрдд рд▓िрдпा рд╣ै- рд▓ुрдЗрд╕ рд╣ैрдоिрд▓्рдЯрди

• рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдоिрд╢рди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдирд╡рдЬाрдд рд╢िрд╢ु рдоृрдд्рдпु рджрд░ рдоें рдПрдХ рдЕрдк्рд░рдд्рдпाрд╢िрдд рд╡ृрдж्рдзि рджрд░्рдЬ рдХी рдЧрдИ рд╣ै- рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢
• рднाрд░рдд рдХे рд╕ुрдиीрд▓ рдХुрдоाрд░ рдиे рдПрд╢िрдпाрдИ рдХुрд╢्рддी рдЪैрдо्рдкिрдпрдирд╢िрдк рдХे рдкрд╣рд▓े рджिрди рдЧ्рд░ीрдХो рд░ोрдорди рдХे 87 рдХिрдЧ्рд░ा рднाрд░рд╡рд░्рдЧ рдХे рдлाрдЗрдирд▓ рдоें рдЬो рдкрджрдХ рдЬीрддрдХрд░ рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд░рдЪ рджिрдпा- рд╕्рд╡рд░्рдг рдкрджрдХ
• рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╡िрдд्рдд рд╡рд░्рд╖ 2020-21 рдХे рд▓िрдП рдЬिрддрдиे рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХा рдмрдЬрдЯ рдкेрд╢ рдХिрдпा-5,12,860.72 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рдкूрд░्рд╡ рднाрд░рддीрдп рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░ рдХो ‘рд▓ॉрд░िрдпрд╕ рд╕्рдкोрд░्рдЯिंрдЧ рдоोрдоेंрдЯ’ рдЕрд╡ॉрд░्рдб рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै- рд╕рдЪिрди рддेंрджुрд▓рдХрд░
 


рдмुрдзрд╡ाрд░, 19 рдл़рд░рд╡рд░ी 2020

19 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПँЁЯСЙ


1389 - рджिрд▓्рд▓ी рдХे рд╕ुрд▓्рддाрди рдЧрдпाрд╕ुрдж्рджीрди рддुрдЧ़рд▓рдХ़ рдж्рд╡िрддीрдп рдХी рд╣рдд्рдпा рд╣ुрдИ।
1570 - рдл़्рд░ांрд╕ीрд╕ी рд╕ेрдиा рдХी рдорджрдж рд╕े рдПंрдЬाрдК рдХे рдб्рдпूрдХ рдиे рджрдХ्рд╖िрдгी рдиीрджрд░рд▓ैंрдб рдкрд░ рд╣рдорд▓ा рдХिрдпा।
1618 - рд╡ेрдиिрд╕ рд╢ांрддि рд╕ंрдзि рдХे рддрд╣рдд рд╡ेрдиिрд╕ рдФрд░ рдЖрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХा рдпुрдж्рдз рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ुрдЖ।
1719 - рдоुрдЧ़рд▓ рд╢ाрд╕рдХ рдлрд░्рд░ुрдЦ рд╕िрдпрд░ рдХी рд╣рдд्рдпा।
1807 - рддुрд░्рдХी рдХे рд╕ाрде рдпुрдж्рдз рдоें рд░ूрд╕ рдХो рдорджрдж рджेрдиे рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕ैрдиिрдХ рдкрд╣ुँрдЪे।
1878 – рдеॉрдорд╕ рдПрдбीрд╕рди рдиे рдлोрдиोрдЧ्рд░ाрдл рдХा рдкेрдЯेंрдЯ рдХрд░ाрдпा।
1891 - рдЕрдоृрдд рдмाрдЬ़ाрд░ рдкрдд्рд░िрдХा рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди рджैрдиिрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╣ुрдЖ।
1942 - рдж्рд╡िрддीрдп рд╡िрд╢्рд╡ рдпुрдж्рдз рдХे рджौрд░ाрди рдЙрдд्рддрд░ी рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпाрдИ рд╢рд╣рд░ рдбाрд░्рд╡िрди рдкрд░ рдЬाрдкाрдиी рд▓рдб़ाрдХू рд╡िрдоाрдиों рдХे рд╣рдорд▓े рдоें 243 рд▓ोрдЧ рдоाрд░े рдЧрдП।
1959 - рд╕ाрдЗрдк्рд░рд╕ рдХी рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рдмाрд░े рдоें рдпूрдиाрди, рддुрд░्рдХी рдФрд░ рдм्рд░िрдЯेрди рдХे рдмीрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭौрддा рд╣ुрдЖ।
1963 - рд╕ोрд╡िрдпрдд рд╕ंрдШ рдХ्рдпूрдмा рд╕े рдЕрдкрдиे рдХाрдл़ी рд╕ैрдиिрдХ рд╣рдЯाрдиे рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕рд╣рдордд рд╣ुрдЖ।
1986 - рджेрд╢ рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░ी рдХृрдд рд░ेрд▓рд╡े рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рдЯिрдХрдЯ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ुрдпी।
2003 - рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдХी рд╕ंрд╕рдж рдиे рдЬूрди 2004 рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЖрдо рдЪुрдиाрд╡ рдоें рд╣рд░ рдкाрд░्рдЯी рдХो 30 рдлीрд╕рджी рдЯिрдХрдЯ рдорд╣िрд▓ा рдЙрдо्рдоीрджрд╡ाрд░ рдХो рджेрдиे рд╕ंрдмंрдзी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рджी।
2003 - рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдЕрд░рдм рдЕрдоीрд░ाрдд рдиे рджाрдКрдж рдХे рднाрдИ рдЗрдХ़рдмाрд▓ рд╢ेрдЦ़ рд╡ рдЙрд╕рдХे рд╕рд╣рдпोрдЧी рдПрдЬाрдЬ рдкрдаाрди рдХो рднाрд░рдд рдХो рд╕ौंрдкा।
2004 - рдХीрдЯрдиाрд╢рдХों рдФрд░ рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рд░рд╕ाрдпрдиों рдкрд░ рдк्рд░рддिрдмंрдз рд▓рдЧाрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕्рдЯॉрдХрд╣ोрдо рд╕ंрдзि рдХा рд╡िрд╢्рд╡ рдХे 50 рд╕े рдЬ़्рдпाрджा рджेрд╢ों рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдиुрдоोрджрди।
2006 - рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдиे рд╣рдд्рдл़ рдж्рд╡िрддीрдп (рдЕрдм्рджाрд▓ी) рдоिрд╕ाрдЗрд▓ рдХा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХिрдпा।
2008 - рдл़िрджेрд▓ рдХाрд╕्рдд्рд░ो рдиे рдХ्рдпूрдмा рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХा рдкрдж рддрдеा рд╕ैрди्рдп рдк्рд░рдоुрдЦ рдХा рдкрдж рдЫोрдб़ा।
2009- рдХेрди्рдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЙрд╕ рд╡िрдзेрдпрдХ рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХा рдиिрд░्рдгрдп рдХिрдпा рдЬिрд╕рдоें 47 рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдХो рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рдХे рджाрдпрд░े рд╕े рдмाрд╣рд░ рд░рдЦрдиे рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рдЧрдИ рдеी।
2019 - рднाрд░рдд рджौрд░े рдкрд░ рдЖрдП рд╕рдКрджी рдк्рд░िंрд╕ рд╕рд▓рдоाрди, рдк्рд░ोрдЯोрдХॉрд▓ рддोрдб़ рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдХे рд▓िрдП рдкрд╣ुंрдЪे рдкीрдПрдо рдоोрджी рд╡ рд╕ुрд╖рдоा рд╕्рд╡рд░ाрдЬ рдиे рдХी рд╕्рдкेрди рдХे рд╡िрджेрд╢ рдоंрдд्рд░ी рд╕े рдоुрд▓ाрдХाрдд, рдЖрддंрдХрд╡ाрдж рдХे рдЦाрдд्рдоे рдкрд░ рднाрд░рдд рдХो рдоिрд▓ा рд╕рдорд░्рдерди।
2019 - рдЬрдо्рдоू-рдХрд╢्рдоीрд░: рдкुрд▓рд╡ाрдоा рдоुрдарднेреЬ рдоें рдкैрд░ा рдХрдоांрдбो рд╕ंрджीрдк рдиे рдЗрд▓ाрдЬ рдХे рджौрд░ाрди рддोрдб़ा рджрдо, рдПрдХ рдФрд░ рдЬрд╡ाрди рд╢рд╣ीрдж।
2019 - рдмंрдЧрд▓ूрд░ू рдоें рд░िрд╣рд░्рд╕рд▓ рдХे рджौрд░ाрди рд╡ाрдпुрд╕ेрдиा рдХे рджो рд╕ूрд░्рдпрдХिрд░рдг рд╡िрдоाрди рдЖрд╕рдоाрди рдоें рдЖрдкрд╕ рдоें рд╣рд╡ा рдоें рдЯрдХрд░ाрдП , рд╣िрд╕ाрд░ рдХे рдкाрдпрд▓рдЯ рдХी рдоौрдд।

1900 - рдмрд▓рд╡ंрддрд░ाрдп рдоेрд╣рддा - рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрдиीрддिрдЬ्рдЮ рдФрд░ рдЧुрдЬрд░ाрдд рдХे рджूрд╕рд░े рдоुрдЦ्рдп рдоंрдд्рд░ी рдеे।
1922 - рд╕рд░рджाрд░ рдмेрдЕंрдд рд╕िंрд╣ - рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдиेрддा рдФрд░ рдкंрдЬाрдм рдХे 1992 рд╕े 1995 рддрдХ рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рд░рд╣े।
1949 - рдкрдж्рдордиाрднрди рдмाрд▓ाрд░ाрдо рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рдЬैрд╡ рд░рд╕ाрдпрдирдЬ्рдЮ рдФрд░ рднाрд░рдд рдХे рдмैंрдЧрд▓ोрд░ рдоें рднाрд░рддीрдп рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХे рдкूрд░्рд╡ рдиिрджेрд╢рдХ рд╣ैं। рд╡рд╣ рдкрдж्рдо рднूрд╖рдг рдХे рддीрд╕рд░े рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рднाрд░рддीрдп рдиाрдЧрд░िрдХ рд╕рдо्рдоाрди рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде TWAS рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХे рдк्рд░ाрдк्рддрдХрд░्рддा рд╣ैं।
1964 рд╕ोрдиू рд╡ाрд▓िрдпा - рдл़िрд▓्рдо рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी (рддाрд░ीрдЦ рдХрди्рдлрд░्рдо рдирд╣ीं...)।

19 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рд╣ुрдП рдиिрдзрдиЁЯСЙ
1915 - рдЧोрдкाрд▓ рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े, рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ेрдиाрдиी, рд╕рдоाрдЬрд╕ेрд╡ी, рд╡िрдЪाрд░рдХ рдПрд╡ं рд╕ुрдзाрд░рдХ।
1986 – рдЙрд░्рджू рдХे рдк्рд░рдЦ्рдпाрдд рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░, рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░ рдФрд░ рдЕрдз्рдпрдпрдирдХрд░्рддा рдоौрд▓ाрдиा рдПрдЬाрдЬ़ुрд▓ рд╣рдХ़ рдХ़ुрдж्рджूрд╕ी рдХा рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ।
2019 - рдиाрдорд╡рд░ рд╕िंрд╣ - рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдХे рд╢ीрд░्рд╖ рдЖрд▓ोрдЪрдХ।

19 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХे рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЕрд╡рд╕рд░ рдПрд╡ं рдЙрдд्рд╕рд╡ЁЯСЙ

ЁЯФЕ рдЧुрд░ु рд╢्рд░ी рдоाрдзрд╡рд░ाрд╡ рд╕рджाрд╢िрд╡рд░ाрд╡ рдЧोрд▓рд╡рд▓рдХрд░ рдЬрдпрди्рддी ।
ЁЯФЕ рд╢्рд░ी рдмрд▓рд╡ंрддрд░ाрдп рдоेрд╣рддा рдЬрдпрди्рддी।
ЁЯФЕ рд╕рд░рджाрд░ рд╢्рд░ी рдмेрдЕंрдд рд╕िंрд╣ рдЬрдпрди्рддी।
ЁЯФЕ рдиाрдпрдм рд╕ुрдмेрджाрд░ рд╢्рд░ी рд╕ंрджीрдк рд╢рд╣ीрджी рджिрд╡рд╕।
рдХृрдкрдпा рдз्рдпाрди рджें рдЬीЁЯСЙ
ЁЯМ╗рдЖрдкрдХा рджिрди рдоंрдЧрд▓рдордп рд╣ो рдЬी ।ЁЯМ╗

рдоंрдЧрд▓рд╡ाрд░, 18 рдл़рд░рд╡рд░ी 2020

рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рдоें: 18 рдлрд░рд╡рд░ी 2020


 рдкाрдардХों рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рд╣ेрддु рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдЬाрдирдХाрд░ी рдХो рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд░ूрдк рдоें рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рд╢ीрд░्рд╖рдХ рд╕े рдирдП рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै.

• рджिрд▓्рд▓ी рдоें рдПрд╢िрдпाрдИ рдЪैंрдкिрдпрдирд╢िрдк рдоें рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдХे рдкрд╣рд▓рд╡ाрди рд╣िрд╕्рд╕ा рдирд╣ीं рд▓ेंрдЧे- рдЪीрди

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें ‘рдХेंрдж्рд░ीрдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдЕрдзिрдХрд░рдг’ (Central Administrative Tribunal) рдХा рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдЬिрд╕ рд╢рд╣рд░ рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा- рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी

• рдХोрд░рдХू рдЬрдирдЬाрддि рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢ рдФрд░ рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдоेрд▓рдШाрдЯ рдЯाрдЗрдЧрд░ рд░िреЫрд░्рд╡ рдХे рдиिрдХрдЯрд╡рд░्рддी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдкाрдИ рдЬाрддी рд╣ै- рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЖрд░рдмीрдЖрдИ рдиे рдЬिрддрдиे рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдП рдХी рди्рдпूрдирддрдо рднुрдЧрддाрди рдкूंрдЬी рдХे рд╕ाрде рдЦुрджрд░ा рднुрдЧрддाрди рдк्рд░рдгाрд▓िрдпों рдкрд░ рдз्рдпाрди рдХेंрдж्рд░िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп ‘рдирдИ рдЕрдо्рдм्рд░ेрд▓ा рдЗрдХाрдИ’ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рджिрдпा рд╣ै-500 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдП

• рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХाрд░्рдпाрд▓рдп (рдкीрдПрдордУ) рдоें рд░ाрдЬ्рдп рдоंрдд्рд░ी рдЬिрддेрди्рдж्рд░ рд╕िंрд╣ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдШोрд╖рдгा рдХि рдЬिрд╕ рдХेрди्рдж्рд░ рд╢ाрд╕िрдд рдк्рд░рджेрд╢ рдХो рдЬрд▓्рджी рд╣ी рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдЕрдзिрдХрд░рдг (рдХैрдЯ) рдХे рджाрдпрд░े рдоें рд▓ाрдпा рдЬाрдПрдЧा- рдЬрдо्рдоू-рдХрд╢्рдоीрд░ рдФрд░ рд▓рдж्рджाрдЦ

• рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдиे рд╢ाрд╣ीрди рдмाрдЧ рдХे рдк्рд░рджрд░्рд╢рдирдХाрд░िрдпों рдХे рд╕ाрде рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЬिрддрдиे рд╡ाрд░्рддाрдХाрд░ों рдХो рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рд╣ै- рддीрди
• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдиे рдоुрдЧрд▓ рдмाрджрд╢ाрд╣ рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां рдХे рдЬिрд╕ рдмेрдЯे рдХी рджिрд▓्рд▓ी рдоें рдХрдм्рд░ рдЦोрдЬрдиे рд╣ेрддु рдкुрд░ाрддрдд्рд╡ рд╡िрднाрдЧ рдХा рдкैрдирд▓ рдЧрдаिрдд рдХिрдпा рд╣ै- рджाрд░ा рд╢िрдХोрд╣
• рд╡िрд╢्рд╡ рдмैंрдХ рдФрд░ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЕрдЯрд▓ рднूрдЬрд▓ рдпोрдЬрдиा рдХे рд▓िрдП рдЬिрддрдиे рдоिрд▓िрдпрди рдбॉрд▓рд░ рдХे рдЛрдг рд╕рдордЭौрддे рдкрд░ рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рдХिрдпे-450 рдоिрд▓िрдпрди рдбॉрд▓рд░

• рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдбोрдкिंрдЧ рд░ोрдзी рдПрдЬेंрд╕ी (рдиाрдбा) рдХे рдЕрдиुрд╢ाрд╕рдиाрдд्рдордХ рдкैрдирд▓ рдиे рдЬेрд╡рд▓िрди рде्рд░ो рдЦिрд▓ाрдб़ी рдЕрдоिрдд рджрд╣िрдпा рдкрд░ рдЬिрддрдиे рд╕ाрд▓ рдХा рдмैрди рд▓рдЧा рджिрдпा рд╣ै- рдЪाрд░ рд╕ाрд▓

• рд╕ाрдЦ рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдФрд░ рдмाрдЬाрд░ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХंрдкрдиी рдоूрдбीрдЬ рдЗрдирд╡ेрд╕्рдЯрд░्рд╕ рд╕рд░्рд╡िрд╕ рдиे 2020 рдХे рд▓िрдпे рднाрд░рдд рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡ृрдж्рдзि рджрд░ рдХा рдЕрдиुрдоाрди рдШрдЯाрдХрд░ рдЬिрддрдиे рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै-5.4 рдк्рд░рддिрд╢рдд

18 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПँ


1614 - рдЬрд╣ांрдЧीрд░ рдиे рдоेрд╡ाрдб़ рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХिрдпा।
1695 - рдл़्рд░ांрд╕ीрд╕ी рдЦोрдЬी рд▓ा рд╕ेрд▓े рдиे рдЯेрдХ्рд╕ाрд╕ рдоें рдмрд╕्рддी рдмрд╕ाрдИ।
1884 - рдЪाрд░्рд▓्рд╕ рдЧोрд▓्рдбेрди рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдл़ौрдЬें рд╕ुрдбाрди рдкрд╣ुँрдЪी।
1900 - рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдл़्рд░ीрдХी рдпुрдж्рдз рдоें рдкाрдИ рдХ्рд░ोрди्рд╕ рдиे рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдл़ौрдЬों рдХे рд╕ाрдордиे рд╣рдеिрдпाрд░ рдбाрд▓ рджिрдП।
1905- рд╢ाрдордЬी рдХृрд╖्рдгрд╡рд░्рдоा рдиे рдЗंрдбिрдпा рд╣ोрдорд░ूрд▓ рд╕ोрд╕ाрдпрдЯी рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд▓ंрджрди рдоें рдХी।
1911 - рдПрдпрд░ рдоेрд▓ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдЙрдб़ाрди рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдоें рд╣ुрдИ, рдЬो 10 рдХि.рдоी. рдХी рдеी। рд╡िрдоाрди рд╕े рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдбाрдХ рдкрд╣ुँрдЪाрдиे рдХा рдХाрдо рднाрд░рдд рдоें рд╣ुрдЖ, рдЬिрд╕рдоें 6500 рдкрдд्рд░ рдиैрдиी рд▓े рдЬाрдП рдЧрдпे।
1915 - рдк्рд░рдердо рд╡िрд╢्рд╡рдпुрдж्рдз рдоें рдЬрд░्рдордиी рдиे рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рдХी рдиाрдХेрдмрди्рджी рдХी।
1926 – рдл़्рд░ांрд╕ рдФрд░ рд╕्рдкेрди рдХी рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╕ेрдиा рдиे рдЕрдоीрд░ рдЕрдм्рджुрд▓ рдХрд░ीрдо рд░ैрдл़ी рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рд╡ाрд▓ी рдоोрд░рдХ्рдХो рдХी рд╕ेрдиा рдХे рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХो рдХुрдЪрд▓ рджिрдпा।
1930 - рд▓ंрдмे рд╡рдХ्рдд рддрдХ рд╣рдоाрд░े рд╕ौрд░рдоंрдбрд▓ рдХे рдиौрд╡े рдЧ्рд░рд╣ рд░рд╣े рдк्рд▓ूрдЯो рдХी рдЦोрдЬ рдХ्рд▓ाрдЗрдб рдЯाॅрдордмाрдордЧ рдиे рдХी। рдмाрдж рдоें рдк्рд▓ूрдЯो рд╕े рдЧ्рд░рд╣ рдХा рджрд░्рдЬा рд╡ाрдкрд╕ рд▓े рд▓िрдпा ।
1943 - рдиाрдЬी рд╕ेрдиा рдиे рд╡्рд╣ाрдЗрдЯ рд░ोрдЬ рдЖрди्рджोрд▓рди рдХे рд╕рджрд╕्рдпों рдХो рдЧिрд░рдл़्рддाрд░ рдХिрдпा।
1970 - рдл़िрд▓िрдкीрди्рд╕ рдоें рдпुрд╡рдХों рдиे рдЕрдоेрд░िрдХी рд╕ैрди्рдп рдЕрдб्рдбों рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рдЕрдоेрд░िрдХी рджूрддाрд╡ाрд╕ рдкрд░ рдзाрд╡ा рдмोрд▓ा।
1971 – рднाрд░рдд рдиे рдЕрд░рд╡ी рд╕ैрдЯेрд▓ाрдЗрдЯ рд╕्рдЯेрд╢рди рдХे рдЬрд░िрдпे рдм्рд░िрдЯेрди рдХे рд╕ाрде рдкрд╣рд▓ा рдЙрдкрдЧ्рд░рд╣ рд╕рдо्рдкрд░्рдХ рдХाрдпрдо рдХिрдпा।
1977 - рдЕрдоेрд░िрдХी рдЕрднिрдиेрддा рдПंрдбी рдбिрд╡ाрдЗрди рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЧрдИ।
1979 - рд╕рд╣ाрд░ा рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди рдоें рдкрд╣рд▓ी рдФрд░ рдЕрдм рддрдХ рдХे рд░िрдХाрд░्рдб рдоें рдЕंрддिрдо рдмाрд░ рд╣िрдордкाрдд рдХी рдШрдЯрдиा рд╣ुрдИ।
1979 - рдЕрдоेрд░िрдХा рдиे рднाрд░рдд рдХो 1664 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХा рдЪेрдХ рджिрдпा рдЬो рдХि рджुрдиिрдпा рдоें рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рд░рдХрдо рдХा рдЪेрдХ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
1983 - рдпू.рдПрд╕. рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рдЕрдм рддрдХ рдХी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рд▓ूрдЯ рдХी рдРрд╕ी рдШрдЯрдиा рд╣ुрдИ, рдЬिрд╕рдоें 13 рд▓ोрдЧ рдоाрд░े рдЧрдпे।
1991 - рдЖрдпрд░िрд╢ рд░िрдкрдм्рд▓िрдХрди рдЖрд░्рдоी рдиे рд╡िрдХ्рдЯोрд░िрдпा рд╕्рдЯेрд╢рди рдкрд░ рд╣ुрдП рд╡िрд╕्рдлोрдЯ рдХी рдЬ़िрдо्рдоेрджाрд░ी рд▓ी, рдЬिрд╕рдоें рдЕрдиेрдХ рд▓ोрдЧ рд╣рддाрд╣рдд рд╣ुрдП।
2001 - рдПрдлрдмीрдЖрдИ рдПрдЬेंрдЯ рд░ॉрдмрд░्рдЯ рд╣ैрдирд╕ेрди рдХो рд╕ोрд╡िрдпрдд рд╕ंрдШ рдХे рд▓िрдП рдЬाрд╕ूрд╕ी рдХрд░рдиे рдХे рдЖрд░ोрдк рдоें рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рджोрд╖ी рдард╣рд░ाрдпे рдЬाрдиे рдХे рдмाрдж рдЙрд╕े рдЙрдо्рд░рдХैрдж рдХी рд╕рдЬा рд╕ुрдиाрдИ рдЧрдпी।
2007 - рджिрд▓्рд▓ी рд╕े рд▓ाрд╣ौрд░ рдЬा рд░рд╣ी рд╕рдордЭौрддा рдПрдХ्рд╕рдк्рд░ेрд╕ рдоें рдмрдо рдзрдоाрдХे рдоें 68 рд▓ोрдЧ рдоाрд░े рдЧрдП।
2009 - рд▓ोрдХрд╕рднा рдоें рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╡िрдзेрдпрдХ 2009 рдкेрд╢ рд╣ुрдЖ।
2014 - рдпूрдХ्рд░ेрди рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХीрд╡ рдоें рдкुрд▓िрд╕ рдФрд░ рдк्рд░рджрд░्рд╢рдирдХाрд░िрдпों рдХे рдмीрдЪ рдЭрдб़рдк рдоें рдХрдо рд╕े рдХрдо 76 рд▓ोрдЧों рдХी рдоौрдд рдФрд░ рд╕ैंрдХрдб़ों рд▓ोрдЧ рдШाрдпрд▓।
2019 - рдкुрд▓рд╡ाрдоा рд╣рдорд▓ा рдмрджрд▓ा - рдЬैрд╢ рдХрдоांрдбрд░ рдХाрдорд░ाрди рдФрд░ рдЧाрдЬी рд╕рдоेрдд рддीрди рдЖрддंрдХिрдпों рдХी рдоुрдарднेреЬ рдоें рдоौрдд।рдоेрдЬрд░ рд╡िрднूрддि рд╢ंрдХрд░ рдвोंрдбिрдпाрд▓ рджेрд╣рд░ाрджूрди , рд╣рд╡рд▓рджाрд░ рд╢्рдпोрд░ाрдо рдЭूंрдЭुрдиू , рд╕िрдкाрд╣ी рд╣рд░िрд╕िंрд╣ рд░ेрд╡ाреЬी , рдкुрд▓िрд╕рдХрд░्рдоी рдЕрдм्рджुрд▓ рд░рд╢ीрдж рдХुрдкрд╡ाреЬा рд╡ рд╕िрдкाрд╣ी рдЕрдЬрдп рдХुрдоाрд░ рд╣ुрдП рд╢рд╣ीрдж ।

18 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рдЬрди्рдоे рд╡्рдпрдХ्рддिЁЯСЙ
1836 - рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рдЙрд░्рдл рдЧрджाрдзрд░ рдЪрдЯрд░्рдЬी - рднाрд░рдд рдХे рдорд╣ाрди् рд╕ंрдд рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░рдХ рддрдеा рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЧुрд░ु।
1925 – рд╣िрди्рджी рдХी рдХрдеाрдХाрд░ рдПрд╡ं рдиिрдмрди्рдз рд▓ेрдЦिрдХा рдХृрд╖्рдгा рд╕ोрдмрддी рдХा рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ।
1933 - рдиिрдо्рдоी - рднाрд░рддीрдп рд╣िрди्рджी рдл़िрд▓्рдоों рдХी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЕрднिрдиेрдд्рд░िрдпों рдоें рд╕े рдПрдХ।
1986 - рдЬिрдпा рдоाрдгेрдХ - рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी ।

1405 - рддैрдоूрд░ рд▓ंрдЧ ।
2010- рдиिрд░्рдорд▓ рдкांрдбे - рдл़िрд▓्рдо рдЕрднिрдиेрддा рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ।

  рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕े рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдкूрд░ी рд╕ाрд╡рдзाрдиी рд░рдЦрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рд░рд╣ी рд╣ै। рдлिрд░ рднी рдХिрд╕ी рдШрдЯрдиा , рддिрдеि рдпा рдЕрди्рдп рдд्рд░ुрдЯि рдХे рд▓िрдП рдоेрд░ी рдХोрдИ рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдирд╣ीं рд╣ै ।

ЁЯМ╗рдЖрдкрдХा рджिрди рдоंрдЧрд▓рдордп рд╣ो рдЬी ।ЁЯМ╗

рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рдоें: 17 рдлрд░рд╡рд░ी 2020


рдкाрдардХों рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рд╣ेрддु рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдЬाрдирдХाрд░ी рдХो рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд░ूрдк рдоें рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि рд╢ीрд░्рд╖рдХ рд╕े рдирдП рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै.

• рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдФрд░ рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдЕрдкрд░ाрдзों рд╕े рдиिрдкрдЯрдиे рд╣ेрддु рдЬिрд╕ рдкुрд▓िрд╕ рд╕्рдЯेрд╢рди рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी- рджिрд╢ा рдкुрд▓िрд╕ рд╕्рдЯेрд╢рди

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╡ैрдоाрдиिрдХी рдПрд╡ं рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдиे рдШोрд╖рдгा рдХी рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдиे рдирдП рд╕ंрднाрд╡िрдд рдоिрд╢рдиों рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╕ंрдмंрдзी рдЕрдз्рдпрдпрди рд╣ेрддु рдЬिрддрдиे рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоों рдХा рдЪрдпрди рдХिрдпा рд╣ै- рдЪाрд░

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЧ्рд░ीрдирдкीрд╕ рд╕ाрдЙрде рдИрд╕्рдЯ рдПрд╢िрдпा рдиाрдордХ рд╕ंрд╕्рдеा рдХी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдоें рдЬीрд╡ाрд╢्рдо рдИंрдзрди рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡ाрдпु рдк्рд░рджूрд╖рдг рд▓рдЧрднрдЧ 490 рдоिрд▓िрдпрди рдХाрд░्рдп рджिрд╡рд╕ों рдХे рдиुрдХрд╕ाрди рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै- рднाрд░рдд

• рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдиे 16 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рдХो рдЪंрджौрд▓ी рдоें рд╡ीрдбिрдпो рдХांрдл्рд░ेрд╕ рдХे рдЬрд░िрдП рдЬिрд╕ рдПрдХ्рд╕рдк्рд░ेрд╕ рдХो рд╣рд░ी рдЭंрдбी рджिрдЦाрдХрд░ рд░рд╡ाрдиा рдХिрдпा- рдХाрд╢ी-рдорд╣ाрдХाрд▓ рдПрдХ्рд╕рдк्рд░ेрд╕

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдЬिрд╕рдиे рдУрд▓рдо्рдкिрдХ рдоें рд╕्рд╡рд░्рдг рдкрджрдХ рдЬीрддрдиे рд╡ाрд▓े рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЦिрд▓ाрдб़िрдпों рдХो рдЫрд╣-рдЫрд╣ рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рджेрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी- рд╣рд░िрдпाрдгा

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рднाрд░рдд рдХी рдкрд╣рд▓ी рдЗंрдЯрд░рд╕िрдЯी рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдмрд╕ рд╕ेрд╡ा рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдпी рд╣ै- рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░

• рд╡рд╣ рджेрд╢ рдЬो рд╡рди्рдпрдЬीрд╡ों рдХी рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рдк्рд░рдЬाрддिрдпों рдХे рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдкрд░ 13рд╡ें COP (Conference of Parties) рдХी рдоेреЫрдмाрдиी рдХрд░ेрдЧा- рднाрд░рдд

рдбेрд▓ी рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рдбाрдЗрдЬेрд╕्рдЯ: 17 рдлрд░рд╡рд░ी 2020


рдк्рд░рддिрджिрди рдХे рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдЬाрдирдХाрд░ी рдХो рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै. рдЗрд╕рдоें рдЖрдЬ рд╣рд░िрдпाрдгा рд╕рд░рдХाрд░ рдФрд░ рдкрд╣рд▓ी рдЗंрдЯрд░рд╕िрдЯी рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдмрд╕ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЬाрдирдХाрд░ी рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै.

рдУрд▓рдо्рдкिрдХ рдоें рд╕्рд╡рд░्рдг рдкрджрдХ рдЬीрддрдиे рд╡ाрд▓े рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЦिрд▓ाрдб़िрдпों рдХो рдЫрд╣-рдЫрд╣ рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рджेрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा: рд╣рд░िрдпाрдгा рд╕рд░рдХाрд░

рд╣рд░िрдпाрдгा рд╕рд░рдХाрд░ рдУрд▓рдо्рдкिрдХ рдЦेрд▓ों рдоें рд╕्‍рд╡рд░्рдг рдкрджрдХ рдЬीрддрдиे рд╡ाрд▓े рд░ाрдЬ्‍рдп рдХे рдЦिрд▓ाрдбिрдпों рдХो рдЫрд╣-рдЫрд╣ рдХрд░ोрдб़ рд░ूрдкрдпे рджेрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी. рд╣рд░िрдпाрдгा рдХे рдоुрдЦ्‍рдпрдоंрдд्рд░ी рдиे рдмрддाрдпा рдХि рдПрд╢िрдпाрдИ рдЦेрд▓ों рдоें рд╕्‍рд╡рд░्рдг рдкрджрдХ рдЬीрддрдиे рд╡ाрд▓ों рдХो рддीрди рдХрд░ोрдб़ рд░ूрдкрдпे рдФрд░ рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░рдоंрдбрд▓ рдЦेрд▓ों рдоें рдпрд╣ी рдкрджрдХ рдЬीрддрдиे рд╡ाрд▓े рдЦिрд▓ाрдбि़рдпों рдХो рдбेрдв़ рдХрд░ोрдб़ рд░ूрдкрдП рджिрдП рдЬाрдПंрдЧे.

рд╣рд░िрдпाрдгा рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдмрддाрдпा рдХि рдУрд▓рдо्рдкिрдХ рдЦेрд▓ों рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░рдд्‍рдпेрдХ рдЦिрд▓ाрдб़ी рдХो 15 рд▓ाрдЦ рд░ूрдкрдП рджिрдП рдЬाрдПंрдЧे рддाрдХि рд╡े рд░ाрдЬ्‍рдп рдФрд░ рджेрд╢ рдХा рдЧौрд░рд╡ рдмрдв़ाрдПं. рдУрд▓рдо्рдкिрдХ рдЦेрд▓ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЪाрд░ рд╡рд░्рд╖ рдХे рдЕंрддрд░ाрд▓ рд╕े рдЖрдпोрдЬिрдд рдХिрдпे рдЬाрддे рд╣ैं. рдУрд▓рдо्рдкिрдХ рдЦेрд▓ों рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдЕрди्рддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдУрд▓рдо्рдкिрдХ рд╕рдоिрддि рдХрд░рддी рд╣ै.
рд╕ीрдбीрдПрд╕ рдЬрдирд░рд▓ рдмिрдкिрди рд░ाрд╡рдд рдиे рдкेрдиिрди्‍рд╕ुрд▓ा рдХрдоाрди рдмрдиाрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी

рдк्рд░рдоुрдЦ рд░рдХ्рд╖ा рдЕрдз्‍рдпрдХ्рд╖ рдЬрдирд░рд▓ рдмिрдкिрди рд░ाрд╡рдд рдиे 17 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рдХो рдХрд╣ा рд╣ै рдХि рдиौрд╕ेрдиा рдХी рдкूрд░्рд╡ी рдФрд░ рдкрд╢्рдЪिрдоी рдХрдоाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рдкेрдиिрди्‍рд╕ुрд▓ा рдХрдоाрди рдмрдиाрдиे рдХी рдпोрдЬрдиा рд╣ै. рдЗрд╕ рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдХрдоांрдб рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдЬрдо्рдоू-рдХрд╢्рдоीрд░ рд╣ेрддु рдеिрдПрдЯрд░ рдХрдоांрдб рдХा рдЧрдарди рднी рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा.

рдЬрдирд░рд▓ рдмिрдкिрди рд░ाрд╡рдд рдиे рдХрд╣ा рдХि рдиेрд╡ी рдХे рддрд╣рдд рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдкेрдиिрди्рд╕ुрд▓ा рдХрдоांрдб рдЬрд▓्рдж рд╣ी рдХाрдо рдХрд░рдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░ рджेрдЧी, рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рд╕्рдЯрдбी рдХे рдиिрд░्рджेрд╢ рджे рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं рдФрд░ 31 рдоाрд░्рдЪ 2020 рд╕े рд╢ुрд░ू рд╣ो рдЬाрдПрдЧी.

рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें рджेрд╢ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдЗंрдЯрд░рд╕िрдЯी рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдмрд╕ рд╢ुрд░ू

рдоुंрдмрдИ рдФрд░ рдкुрдгे рдХे рдмीрдЪ 14 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рдХो рдкрд╣рд▓ी рдЗंрдЯрд░рд╕िрдЯी рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдмрд╕ рд╕ेрд╡ा рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдпी. рдХेंрдж्рд░ीрдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдоंрдд्рд░ी рдиिрддिрди рдЧрдбрдХрд░ी рдиे рдЗрд╕ рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдмрд╕ рд╕ेрд╡ा рдХा рдЙрдж्рдШाрдЯрди рдХिрдпा. рдЗрд╕ рдмрд╕ рдоें 43 рд▓ोрдЧों рдХे рдмैрдардиे рдХा рд╕्рдеाрди рд╣ै.
рд╣рдЬ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो 100 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдмрдиाрдиे рд╡ाрд▓ा рдкрд╣рд▓ा рджेрд╢ рдмрдиा рднाрд░рдд: рдХेंрдж्рд░ीрдп рдоंрдд्рд░ी рдоुрдЦ्рддाрд░ рдЕрдм्рдмाрд╕ рдирдХрд╡ी
рдХेंрдж्рд░ीрдп рдЕрд▓्рдкрд╕ंрдЦ्рдпрдХ рдоाрдорд▓ों рдХे рдоंрдд्рд░ी рдоुрдЦ्рддाрд░ рдЕрдм्рдмाрд╕ рдирдХрд╡ी рдиे 17 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рдХो рдХрд╣ा рдХि рд╣рдЬ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рд╢рдд-рдк्рд░рддिрд╢рдд рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдХрд░рдиे рд╕े рд╣рдЬ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрдЧрдо рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै. рдЙрди्‍рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рднाрд░рдд рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдоें рдкрд╣рд▓ा рджेрд╢ рдмрди рдЧрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдиे рдкूрд░ी рд╣рдЬ- 2020 рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो 100 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдмрдиा рджिрдпा рд╣ै.
рдХेंрдж्рд░ीрдп рдЕрд▓्рдкрд╕ंрдЦ्рдпрдХ рдХाрд░्рдп рдоंрдд्рд░ी рдХे рдоुрддाрдмिрдХ, рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди, рдИ рд╡ीрдЬा, рд╣рдЬ рдоोрдмाрдЗрд▓ рдПрдк, рдИ рдорд╕ीрд╣ा рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ुрд╡िрдзा, рдордХ्рдХा рдорджीрдиा рдоें рдард╣рд░рдиे рддрдеा рдпाрддाрдпाрдд рд╕े рдЬुрдб़ी рд╕рднी рдЬाрдирдХाрд░ी рджेрдиे рд╡ाрд▓े ‘рдИ рд▓рдЧेрдЬ рдк्рд░ी рдЯैрдЧिंрдЧ’ рд╕े рд╣рдЬ рдпाрдд्рд░ा рдкрд░ рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рднाрд░рддीрдпों рдХो рдЬोрдб़ा рдЧрдпा рд╣ै.


рдУрдбिрд╢ा рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХे рдорд╣ंрдЧाрдИ рднрдд्рддे рдоें рдкांрдЪ рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХी рдмреЭोрддрд░ी рдХी рд╣ै. рдЗрд╕ рдлैрд╕рд▓े рд╕े рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рд▓ाрдЦों рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдФрд░ рдкेंрд╢рдирдзाрд░рдХों рдХो рд▓ाрдн рд╣ोрдЧा. рдмрдв़ा рд╣ुрдЖ рдорд╣ंрдЧाрдИ рднрдд्рддा 01 рдЬрдирд╡рд░ी 2020 рд╕े рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ोрдЧा.

рдЗрд╕ рд╡ृрдж्рдзि рдХे рд╕ाрде рд╣рд░िрдпाрдгा рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХा рдХुрд▓ рдбीрдП рдмреЭрдХрд░ 14 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै. рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे 7рд╡ें рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рдХे рддрд╣рдд 10 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдПрд░िрдпрд░ рдХो рднी рдоंрдЬूрд░ी рджी рд╣ै. рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХो рдпрд╣ рдПрд░िрдпрд░ рд╕ाрд▓ 2017 рдоें рдУрдбिрд╢ा рд░िрд╡ाрдЗрдЬ्рдб рд╕्рдХेрд▓्рд╕ рдСрдл рдкे рд░ुрд▓्рд╕ (ORSP) рдХे рддрд╣рдд рджिрдпा рдЬाрдПрдЧा.

16 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПँЁЯСЙ


1723 - рдл्рд░ांрд╕ рдХे рд▓ुрдИ XV рдХो рд▓ोрдЧो рд╕े рднрд░ी рдмрд╣ुрдордд рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ।
1751 - рдЧ्рд░े рдХी "рдПрд▓рдЬी рд▓िрд╡िंрдЧ рдЗрди рдХंрдЯ्рд░ी рдЪрд░्рдЪ рдпाрд░्рдб" рдХा рдкрд╣рд▓ा рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХिрдпा рдЧрдпा।
1760 - рджрдХ्рд╖िрдг рдХैрд░ोрд▓िрдиा рдХे рдХिрд▓े рдк्рд░िंрд╕ рдЬॉрд░्рдЬ рдоें рдЕрдоेрд░िрдХी рдоूрд▓ рдХे рдмंрдзрдХों рдХी рдоौрдд рд╣ुрдИ।
1769 – рдХрд▓рдХрдд्рддा (рдЕрдм рдХोрд▓рдХाрддा) рдХे рдЕрдХрд░ा рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рд╕ुрдиिрдпोрдЬिрдд рдШुрдб़рджौрдб़ рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЧрдпा।
1796 - рдбрдЪ рдж्рд╡ाрд░ा рдЧ्рд░ेрдЯ рдм्рд░िрдЯेрди рдХो рд╕ीрд▓ोрди рдХा рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЧрдпा।
1846 - рд╕ोрдмрд░ाрдпрди рдХी рд▓рдб़ाрдИ рд╕े рднाрд░рдд рдоें рд╕िрдЦ рдпुрдж्рдз рдХा рдЕंрдд рд╣ुрдЖ।
1914 - рд▓ॉрд╕ рдПंрдЬिрд▓िрд╕ рдФрд░ рд╕ैрди рдл्рд░ांрд╕िрд╕्рдХो рдХे рдмीрдЪ рдкрд╣рд▓े рд╡िрдоाрди рдиे рдЙрдб़ाрди рднрд░ी।
1918 – рдк्рд░рдердо рд╡िрд╢्рд╡ рдпुрдж्рдз рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрдиे рдФрд░ 1917 рдоें рдХ्рд░ाрди्рддि рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиे рдХे рдХाрд░рдг рд░ुрд╕ рдХे рдХрдордЬ़ोрд░ рд╣ो рдЬाрдиे рдХे рдмाрдж рд▓िрдерд╡ाрдиिрдпा/ рд▓ुрдеिрдпाрдиा рдиे рдЕрдкрдиी рд╕्рд╡ाрдзीрдирддा рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी।
1959 – рдХ्рдпूрдмा рдоें рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдиेрддा рдлिрджेрд▓ рдХाрд╕्рдд्рд░ो рдХ्рдпूрдмा рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рд╕рдмрд╕े рдХрдо рдЙрдо्рд░ 32 рд╕ाрд▓ рдоें рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдмрдиे।
1982 - рдХाेрд▓рдХाрддा (рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдХрд▓рдХрдд्рддा) рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рдЧोрд▓्рдб рдХрдк рдлुрдЯрдмॉрд▓ рдЯूрд░्рдиाрдоेंрдЯ рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЧрдпा।
1986 - рдоेрд░िрдУ рд╕ोрд░ेрд╕ рдкुрд░्рддрдЧ़ाрд▓ рдХे рдк्рд░рдердо рдЕрд╕ैрдиिрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдиिрд░्рд╡ाрдЪिрдд।
1987 - рдкрдирдбुрдм्рдмी рд╕े рдкрдирдбुрдм्рдмी рдкрд░ рдоाрд░ рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рд╡ाрд▓े рдоिрд╕ाрдЗрд▓ рдХो рднाрд░рддीрдп рдиौрд╕ेрдиा рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдХिрдпा рдЧрдпा।
1990 - рд╕ैрдо рдиुрдЬोрдоा рдиाрдоीрдмिрдпा рдХे рдкрд╣рд▓े рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдиिрд░्рд╡ाрдЪिрдд।
1994 - рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдХे рд╕ुрдоाрдд्рд░ा рдоें 6.5 рддीрд╡्рд░рддा рдХे рднूрдХंрдк рдХे рднीрд╖рдг рдЭрдЯрдХों рд╕े 200 рд▓ोрдЧों рдХी рдоौрдд।
2001 - рдЕрдоेрд░िрдХी рд╡ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╡िрдоाрдиों рдХा рдЗрд░ाрдХ рдкрд░ рд╣рдорд▓ा।
2003 - рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдХ्рд▓ोрди рднेंрдб़ рдбोрд▓ी рдХो рджрдпा рдоृрдд्рдпु рджी рдЧрдИ।
2004 - рдЗрд╕्рд▓ाрдоाрдмाрдж рдоें рднाрд░рдд рдФрд░ рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХे рдмीрдЪ рд╡ाрд░्рддा рдк्рд░ाрд░рдо्рдн।
2005 – рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдХ्рдпोрдЯो рд╕ंрдзि рджुрдиिрдпा рдХे рдХрдИ рдк्рд░рдоुрдЦ рджेрд╢ों рдХे рд░ाреЫी рд╣ोрдиे рдХे рд╕ाрдд рд╕ाрд▓ рдмाрдж рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдЖрдИ।
2008 - рдЯाрдЯा рдоोрдЯрд░्рд╕рдиे рд╕ेрдиा рдХे рд▓िрдП рд▓ाрдЗрдЯ рд╕्рдкेрд╢िрдПрд╕्рдЯि рд╣्рд╡ीрдХрд▓ рдиाрдо рд╕े рдПрдХ рд╡ाрд╣рди рдЙрддाрд░ा। 
2008 - рдмिрд╣ाрд░ рдХे рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдиिрддिрд╢ рдХुрдоाрд░ рдиे рд░ाрдЬ्рдп рдоें 'рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдХрди्рдпा рд╡िрд╡ाрд╣ рдпोрдЬрдиा' рдХा рд╢ुрднाрд░рдо्рдн рдХिрдпा।
2008 - рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рдкंрдЬाрдм рдк्рд░ाрди्рдд рдоें рдоिрд░ाрдЬ рд╡िрдоाрди рджुрд░्рдШрдЯрдиाрдЧ्рд░рд╕्рдд рд╣ुрдЖ।
2009- рдХाрд░्рдпрд╡ाрд╣рдХ рд╡िрдд्рддрдоंрдд्рд░ी рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी рдиे рд╡рд░्рд╖ 2009-10 рдХा рдЕंрддрд░िрдо рдмрдЬрдЯ рдкेрд╢ рдХिрдпा।
2010 - рд╣िрди्рджी рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдХрд╡ि рдХैрд▓ाрд╢ рд╡ाрдЬрдкेрдпी, рдоैрдеिрд▓ी рдХे рджिрд╡ंрдЧрдд рдХрдеाрдХाрд░ рдордирдоोрд╣рди рдЭा рддрдеा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ़ी рдХे рд▓ेрдЦрдХ рдмрдж्рд░ीрдиाрде рдЪрддुрд░्рд╡ेрджी рд╕рдоेрдд 23 рд▓ोрдЧों рдХो рд╡рд░्рд╖ 2009 рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा। рдЧुрдЬрд░ाрддी рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╢िрд░ीрд╖ рдЬे. рдкंрдЪाрд▓ рдиे рдпрд╣ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд▓ेрдиे рд╕े рдордиा рдХрд░ рджिрдпा। рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднा рд╕ंрд╕рдж рдПрд╡ं рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣िрди्рджी рдЕрдиुрд╡ाрджрдХ рд╡ाрдИ. рд▓рдХ्рд╖्рдоीрдк्рд░рд╕ाрдж рдХो рддेрд▓ुрдЧु рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рд▓िрдпे рдпрд╣ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рджिрдпा рдЧрдпा।
рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдЧाрдпрдХ рдкंрдбिрдд рдЬрд╕рд░ाрдЬ, рд╡рд░िрд╖्рда рдл़िрд▓्рдо рдЕрднिрдиेрддा рдбॉ. рд╢्рд░ीрд░ाрдо рд▓ाрдЧू рдФрд░ рдиृрдд्рдпांрдЧрдиा рдпाрдоिрдиी рдХृрд╖्рдгрдоूрд░्рддि рддрдеा рдХрд░्рдиाрдЯрдХ рд╕ंрдЧीрдд рдХे рддीрди рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХुрд▓ рдЫः рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рдЙрдирдХे рд╕ंрдЧीрдд рдиाрдЯрдХ рдФрд░ рдиृрдд्рдп рдоें рдпोрдЧрджाрди рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рд╕ंрдЧीрдд рдиाрдЯрдХ рдЕрдХाрджрдоी рдл़ैрд▓ो (рдЕрдХाрджрдоी рд░рдд्рди) рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдЧрдИ।
1822 - рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░рд▓ाрд▓ рдоिрдд्рд░ा - рднाрд░рдд рд╡िрдж्рдпा рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╡िрд╖рдпों рдХे рдк्рд░рдЦ्рдпाрдд рд╡िрдж्рд╡ाрди।
1920 - рдЖрдИ рдПрд╕ рдЬौрд╣рд░ рдиाрдо рд╕े рд╡िрдЦ्рдпाрдд рдЗंрджрд░рдЬीрдд рд╕िंрд╣ рдЬौрд╣рд░ рд╣िрди्рджी рдл़िрд▓्рдоों рдХे рдПрдХ рдЕрднिрдиेрддा рдеे।
1937 - рдЧुрд▓ाрдо рдоोрд╣рдо्рдордж рд╢ेрдЦ़ - рдЕрди्рддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЪिрдд्рд░рдХाрд░, рд▓ेрдЦрдХ рдПрд╡ं рдХрд▓ा рд╕рдоाрд▓ोрдЪрдХ ।
1978 - рд╡рд╕ीрдо рдЬाрдл़рд░ - рднाрд░рддीрдп рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░।

16 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рд╣ुрдП рдиिрдзрдиЁЯСЙ

1901 – рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрджी, рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ, рд╡िрдж्рд╡ाрди рдФрд░ рди्рдпाрдпрд╡िрдж् рдорд╣ाрджेрд╡ рдЧोрд╡िрди्рдж рд░ाрдиाрдбे рдХा рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ।
1938 – рдк्рд░рдЦ्рдпाрдд рдмंрдЧाрд▓ी рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рд╢рд░рддрдЪंрдж्рд░ рдЪрдЯोрдкाрдз्рдпाрдп рдХा рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ।
1944 – рд╣िрди्рджी рд╕िрдиेрдоा рдХे рдкिрддाрдоाрд╣ рджाрджा рд╕ाрд╣рдм рдлाрд▓्рдХे ( рдиिрд░्рдоाрддा-рдиिрд░्рджेрд╢рдХ рдПрд╡ं рдкрдЯрдХрдеा рд▓ेрдЦрдХ )рдХा рдиाрд╕िрдХ рдоें 74 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु рдоें рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ।
1956 - рдоेрдШрдиाрде рд╕ाрд╣ा - рдЧрдгिрдд рд╡ рднौрддिрдХी рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рднाрд░рддीрдп рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ।
1966 – рднाрд░рдд рдХे рд╢िрдХ्рд╖ाрд╡िрдж् рдПрд╡ं рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ेрдиाрдиी рд╕ाрдзु рд╡ाрд╕рд╡ाрдиी рдХा рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ।
2016 - рдмुрддрд░рд╕ рдШाрд▓ी - рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ंрдШ рдХे рдЫрдаे рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ рдеे।

16 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХे рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЕрд╡рд╕рд░ рдПрд╡ं рдЙрдд्рд╕рд╡ЁЯСЙ

ЁЯФЕ рдзुंрдбिрд░ाрдЬ рдЧोрд╡िрди्рдж рдлाрд▓рдХे рдЙрдкाрдЦ्рдп рджाрджाрд╕ाрд╣рдм рдлाрд▓рдХे рд╕्рдоृрддि рджिрд╡рд╕ ।
ЁЯФЕ рдорд╣ाрджेрд╡ рдЧोрд╡िंрдж рд░ाрдиाрдбे рд╕्рдоृрддि рджिрд╡рд╕ ।
ЁЯФЕ рджिрд▓्рд▓ी рдкुрд▓िрд╕ рд╕्рдеाрдкрдиा рджिрд╡рд╕ ।

рдХृрдкрдпा рдз्рдпाрди рджें рдЬीЁЯСЙ
  рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕े рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдкूрд░ी рд╕ाрд╡рдзाрдиी рд░рдЦрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рд░рд╣ी рд╣ै। рдлिрд░ рднी рдХिрд╕ी рдШрдЯрдиा , рддिрдеि рдпा рдЕрди्рдп рдд्рд░ुрдЯि рдХे рд▓िрдП рдоेрд░ी рдХोрдИ рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдирд╣ीं рд╣ै ।
ЁЯМ╗рдЖрдкрдХा рджिрди рдоंрдЧрд▓рдордп рд╣ो рдЬी ।ЁЯМ╗

рдХрд░ेंрдЯ рдЕрдлेрдпрд░्рд╕ рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдПрдХ рдкंрдХ्рддि: 10 рдлрд░рд╡рд░ी рд╕े 15 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рддрдХ



• рдЪीрди рдиे рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдХी рдПрдХ рдПंрдЯीрд╡ाрдпрд░рд▓ рдк्рд░ाрдпोрдЧिрдХ рджрд╡ा рд░ेрдо्рдбेрд╕िрд╡िрд░ (Remdesivir) рдкрд░ рдкेрдЯेंрдЯ рдХे рд▓िрдпे рдЖрд╡ेрджрди рдХिрдпा рд╣ै- рдЕрдоेрд░िрдХा

• рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдШोрд╖рдгा рдХी рд╣ै рдХि рдХाрд╡ेрд░ी рдбेрд▓्рдЯा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो ‘рд╕ंрд░рдХ्рд╖िрдд рд╡िрд╢ेрд╖ рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░’ рдХे рд░ूрдк рдоें рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा- рддрдоिрд▓рдиाрдбु

• рдЧिрдиीрдЬ़ рд╡рд░्рд▓्рдб рд░िрдХॉрд░्рдб्рд╕ рдиे рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдХे рдЪिрддेрдд्рд╕ु рд╡ाрддाрдиाрдмे рдХो рджुрдиिрдпा рдХा рд╕рдмрд╕े рдЙрдо्рд░рджрд░ाрдЬ़ рдЬीрд╡िрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рд╣ै- рдЬाрдкाрди

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рдЬिрд╕рд╕े рддाрд▓्рд▓ुрдХ рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓े рддीрди рдЖрджिрд╡ाрд╕ी рд╕рдоुрджाрдпों ‘рдкрд░िрд╡ाрд░’, ‘рддрд▓рд╡ाрд░’ рдФрд░ ‘рд╕िрдж्рдзी’ рдХो рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдХी рд╕ूрдЪी рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рдиे рдХे рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рд╡ाрд▓े рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोрдзрди рд╡िрдзेрдпрдХ-2019 рдХो рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд▓ोрдХрд╕рднा рдж्рд╡ाрд░ा рдкाрд░िрдд рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै- рдХрд░्рдиाрдЯрдХ


• рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдкрд░िрд╖рдж् рдиे 12 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рдХो рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдкाрд░िрдд рдХрд░рдХे ‘рджीрд░्рдШрдХाрд▓िрдХ рд╕ंрдШрд░्рд╖рд╡िрд░ाрдо’ рдХी рдЕрдкीрд▓ рдХी рд╣ै- рд▓ीрдмिрдпा

• рдЧ्рд░ीрдирдкीрд╕ рдХी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХे рдоुрддाрдмिрдХ, рд╡ाрд╣рдиों рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЬीрд╡ाрд╢्рдо рдИंрдзрди рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╡ाрдпु рдк्рд░рджूрд╖рдг рд╕े рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдХो рд╕ाрд▓ाрдиा 10.7 рд▓ाрдЦ рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХा рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ोрддा рд╣ै- рднाрд░рдд

• рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╣ॉрдХी рдорд╣ाрд╕ंрдШ рдиे рдЬिрд╕ рднाрд░рддीрдп рд╣ॉрдХी рдЦिрд▓ाреЬी рдХो 2019 рдХा рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ॉрдХी рдЦिрд▓ाрдб़ी рдЪुрдиा рд╣ै- рдордирдк्рд░ीрдд рд╕िंрд╣
• рдХेंрдж्рд░ीрдп рдХाрд░्рдоिрдХ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕े рдПрдЕрд░ рдЗंрдбिрдпा рдХा рдЪेрдпрд░рдоैрди рд╡ рдоैрдиेрдЬिंрдЧ рдбाрдпрд░ेрдХ्рдЯрд░ (рд╕ीрдПрдордбी) рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рд╣ै- рд░ाрдЬीрд╡ рдмंрд╕рд▓

• рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдд्рдкाрджрдХрддा рджिрд╡рд╕ рдЬिрд╕ рджिрди рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै-12 рдлрд░рд╡рд░ी

• рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд░ाрдордиाрде рдХोрд╡िंрдж рдиे рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд▓ोрдиाрд╡рд▓ा рдоें рднाрд░рддीрдп рдиौрд╕ेрдиा рдХी рдЖрдИрдПрдирдПрд╕ рд╢िрд╡ाрдЬी рдХो рдк्рд░ेрд╕िрдбेंрдЯ्рд╕ рдХрд▓рд░्рд╕ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпे- рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рдЬिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдШрдЯрддे рднूрдЬрд▓ рд╕्рддрд░ рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд▓िрдП рднूрдЬрд▓ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рд╡िрдзेрдпрдХ-2020 рдХो рдоंрдЬूрд░ी рдк्рд░рджाрди рдХी рдЧрдИ рд╣ै– рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢
• рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी рдШोрд╖рдгा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдирдпे рдПрдХ рд░ुрдкрдпे рдХे рдиोрдЯ рдкрд░ рдЬिрд╕рдХे рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рд╣ोंрдЧे – рд╡िрдд्рдд рд╕рдЪिрд╡

• рдбрдм्рд▓्рдпूрдПрдЪрдУ рдж्рд╡ाрд░ा рдХोрд░ोрдиा рд╡ाрдпрд░рд╕ рдХा рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдиाрдо рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै - COVID-19
• рд╡рд╣ рджिрди рдЬрдм рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡рд░्рд╖ рд╡िрд╢्рд╡ рдпूрдиाрдиी рджिрд╡рд╕ рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै - 11 рдлрд░рд╡рд░ी

• рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдкूрд░्рд╡ рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рджрд▓ рдЭाрд░рдЦंрдб рд╡िрдХाрд╕ рдоोрд░्рдЪा (рдк्рд░рдЬाрддांрдд्рд░िрдХ) рдХा рд╡िрд▓рдп рднाрдЬрдкा рдоें рдХрд░рдиे рдХी рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдШोрд╖рдгा рдХी - рдмाрдмूрд▓ाрд▓ рдорд░ांрдбी

• рд╡рд╣ рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрдЧрдарди рдЬिрд╕рдиे ‘‘рд╕्рдЯेрдк рд╡िрдж рд░िрдл्рдпूрдЬी’ рдЕрднिрдпाрди рдЖрд░ंрдн рдХिрдпा рд╣ै – UNHCR

• рд╡рд╣ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЬिрд╕े рддрдоिрд▓рдиाрдбु рдХे рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд╕ंрд░рдХ्рд╖िрдд рд╡िрд╢ेрд╖ рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рдХाрд╡ेрд░ी рдбेрд▓्рдЯा рдХ्рд╖ेрдд्рд░

• рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдЬिрд╕рдоें рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд▓ोрдХ рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рд╕ंрд╕्рдеाрди рдФрд░ рдиेрд╢рдирд▓ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдЧрд╡рд░्рдирдоेंрдЯ рдиे рдИ-рдЧрд╡рд░्рдиेंрд╕ рд╕ेрд╡ाрдУं рдкрд░ рдХ्рд╖рдорддा рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдпे рд╕рдордЭौрддा рдЬ्рдЮाрдкрди рдкрд░ рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рдХिрдпे рд╣ैं – рдкंрдЬाрдм


• рдЬिрд╕े рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें FIH рдж्рд╡ाрд░ा 2019 рдХी рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЙрджीрдпрдоाрди рдорд╣िрд▓ा рдЦिрд▓ाрдб़ी рдЪुрдиा рдЧрдпा- рд▓ाрд▓рд░ेрдо्рд╕िрдпाрдоी

• RBI рдХी рдоौрдж्рд░िрдХ рдиीрддि рд╕рдоिрддि рдиे рд╡िрдд्рдд рд╡рд░

्рд╖ 2019-20 рдХे рд▓िрдпे рдЕрдкрдиी рдЕंрддिрдо рдж्рд╡िрдоाрд╕िрдХ рдиीрддि рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдмैрдардХ рдоें рд░ेрдкो рджрд░ рдХो рдЬिрддрдиे рдк्рд░рддिрд╢рдд рдкрд░ рд╣ी рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдХा рдиिрд░्рдгрдп рд▓िрдпा рд╣ै-5.15 рдк्рд░рддिрд╢рдд


• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдж्рд╡ाрд░ा рдкेрд╢ рдХिрдпे рдЧрдпे рдмрдЬрдЯ рдоें рдпрд╣ рдШोрд╖рдгा рдХी рдЧрдИ рдХि рддीрди рдорд╣ीрдиे рдоें 75 рдпूрдиिрдЯ рддрдХ рдмिрдЬрд▓ी рдЦрдкрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдХो рдоुрдл्рдд рдмिрдЬрд▓ी рджी рдЬाрдПрдЧी- рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓

• рд╕ूрд░्рдп рдХे рдз्рд░ुрд╡ों рдХी рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓ी рддрд╕्рд╡ीрд░ें рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП 'рд╕ोрд▓рд░ рдСрд░्рдмिрдЯрд░' рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖рдпाрди рдЬिрд╕ рджेрд╢ рд╕े рд▓ॉрди्рдЪ рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै- рдЕрдоेрд░िрдХा

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдиे ‘рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕рдоृрдж्рдзि’ рдпोрдЬрдиा рд▓ांрдЪ рдХी рд╣ै- рд╣рд░िрдпाрдгा

• рд╡рд╣ рджिрдЧ्рдЧрдЬ рдХ्рдпू рдЦिрд▓ाрдб़ी рдЬिрд╕рдиे рд╡िрд╢्рд╡ рдЪैंрдкिрдпрди рдкंрдХрдЬ рдЖрдбрд╡ाрдгी рдХो рдлाрдЗрдирд▓ рдоें 6-2 рд╕े рд╣рд░ाрдХрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рдиूрдХрд░ рдЪैंрдкिрдпрдирд╢िрдк рдЬीрдд рд▓ी- рдЖрджिрдд्рдп рдоेрд╣рддा

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ीрдПрдлрдПрд▓ рдФрд░ рдлिрд▓ाрдоेंрдЯ рдмрд▓्рдм рдХी рдмिрдХ्рд░ी рдкрд░ рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдк्рд░рддिрдмंрдз рд▓рдЧाрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдЧрдИ рд╣ै- рдХेрд░рд▓

• рднाрд░рдд рдФрд░ рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рдХे рдмीрдЪ рдЬिрд╕ рдиाрдо рд╕े 13 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рд╕े рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдпुрдж्рдзाрдн्рдпाрд╕ рдЖрд░ंрдн рдХिрдпा рдЬाрдпेрдЧा- рдЕрдЬेрдп рд╡ाрд░िрдпрд░

• рднाрд░рддीрдп рд░рдХ्рд╖ा рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрдЧрдарди рдж्рд╡ाрд░ा 200 рдХिрдоी рддрдХ рдоाрд░ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдЬिрд╕ рдоिрд╕ाрдЗрд▓ рдХो рд╕ेрдиा рдФрд░ рд╡ाрдпुрд╕ेрдиा рдХे рд▓िрдП рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै- рдк्рд░рдиाрд╢

• рдЙрд╕ рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рднाрд░рддीрдп рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХा рдпрд╣ рдиाрдо рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рдЕрдЧुрдЖрдИ рдоें рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдоें рдХोрд░ोрдиाрд╡ाрдпрд░рд╕ рдХी рд╡ैрдХ्рд╕ीрди рддैрдпाрд░ рдХी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै- рдПрд╕ рдПрд╕ рд╡ाрд╕рди
• рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рдЬिрд╕ рддेрдЬ рдЧेंрджрдмाрдЬ рдиे рдЯेрд╕्рдЯ рдХ्рд░िрдХेрдЯ рдоें рд╣ैрдЯ्рд░िрдХ рд▓ेрдиे рд╡ाрд▓े рджुрдиिрдпा рдХे рд╕рдмрд╕े рдпुрд╡ा рдЧेंрджрдмाрдЬ рдмрди рдЧрдП рд╣ैं- рдирд╕ीрдо рд╢ाрд╣

• рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдУрд▓ंрдкिрдХ рд╕рдоिрддि (рдЖрдИрдУрд╕ी) рдиे рдЬिрд╕ рднाрд░рддीрдп рдмैрдбрдоिंрдЯрди рдХोрдЪ рдХो 2019 рдХोрдЪ рд▓ाрдЗрдлрдЯाрдЗрдо рдЕрдЪीрд╡рдоेंрдЯ рдЕрд╡ॉрд░्рдб рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рд╣ै- рдкुрд▓ेрд▓ा рдЧोрдкीрдЪंрдж

• рдЬिрд╕े рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдСрд╕्рдХрд░ 2020 рдоें рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЕрднिрдиेрддा рдХा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ рд╣ै- рд╡ॉрдХीрди рдлिрдиिрдХ्рд╕

• рдЪीрди рдиे рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдХी рдПрдХ рдПंрдЯीрд╡ाрдпрд░рд▓ рдк्рд░ाрдпोрдЧिрдХ рджрд╡ा рд░ेрдо्рдбेрд╕िрд╡िрд░ (Remdesivir) рдкрд░ рдкेрдЯेंрдЯ рдХे рд▓िрдпे рдЖрд╡ेрджрди рдХिрдпा рд╣ै- рдЕрдоेрд░िрдХा
• рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдШोрд╖рдгा рдХी рд╣ै рдХि рдХाрд╡ेрд░ी рдбेрд▓्рдЯा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो ‘рд╕ंрд░рдХ्рд╖िрдд рд╡िрд╢ेрд╖ рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░’ рдХे рд░ूрдк рдоें рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा- рддрдоिрд▓рдиाрдбु

• рдЧिрдиीрдЬ़ рд╡рд░्рд▓्рдб рд░िрдХॉрд░्рдб्рд╕ рдиे рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдХे рдЪिрддेрдд्рд╕ु рд╡ाрддाрдиाрдмे рдХो рджुрдиिрдпा рдХा рд╕рдмрд╕े рдЙрдо्рд░рджрд░ाрдЬ़ рдЬीрд╡िрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рд╣ै- рдЬाрдкाрди

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рдЬिрд╕рд╕े рддाрд▓्рд▓ुрдХ рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓े рддीрди рдЖрджिрд╡ाрд╕ी рд╕рдоुрджाрдпों ‘рдкрд░िрд╡ाрд░’, ‘рддрд▓рд╡ाрд░’ рдФрд░ ‘рд╕िрдж्рдзी’ рдХो рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдХी рд╕ूрдЪी рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рдиे рдХे рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рд╡ाрд▓े рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोрдзрди рд╡िрдзेрдпрдХ-2019 рдХो рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд▓ोрдХрд╕рднा рдж्рд╡ाрд░ा рдкाрд░िрдд рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै- рдХрд░्рдиाрдЯрдХ

• рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд╕рдмрд╕े рдмреЬे рд╕्рдЯेрдбिрдпрдо рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдпрд╣ाँ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдбोрдиाрд▓्рдб рдЯ्рд░рдо्рдк рдж्рд╡ाрд░ा рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рдХे рдЕंрддिрдо рд╕рдк्рддाрд╣ рдоें рдЙрдж्рдШाрдЯрди рдХिрдпा рдЬाрдпेрдЧा- рдЧुрдЬрд░ाрдд

• рд╡िрд╢्рд╡ рд░ेрдбिрдпो рджिрд╡рд╕ рдЬिрд╕ рджिрди рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै-13 рдлрд░рд╡рд░ी

• рднाрд░рдд рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдорд╣िрд▓ा рджिрд╡рд╕ рдЬिрд╕ рджिрди рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै-13 рдлрд░рд╡рд░ी

• рдЧ्рд░ीрдирдкीрд╕ рдХी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХे рдоुрддाрдмिрдХ, рд╡ाрд╣рдиों рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЬीрд╡ाрд╢्рдо рдИंрдзрди рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╡ाрдпु рдк्рд░рджूрд╖рдг рд╕े рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдХो рд╕ाрд▓ाрдиा 10.7 рд▓ाрдЦ рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдпे рдХा рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ोрддा рд╣ै- рднाрд░рдд

• рдиाрдЧрд░िрдХрддा (рд╕ंрд╢ोрдзрди) рдХाрдиूрди (рд╕ीрдПрдП) рдХे рдЦिрд▓ाрдл рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдкाрд╕ рдХрд░рддे рд╣ी рдЬो рд░ाрдЬ्рдп рдРрд╕ा рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдкрд╣рд▓ा рдХेंрдж्рд░рд╢ाрд╕िрдд рдк्рд░рджेрд╢ рдмрди рдЧрдпा рд╣ै- рдкुрдж्рджुрдЪेрд░ी

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рддीрди рд╕рд░рдХाрд░ी рдмीрдоा рдХंрдкрдиिрдпों рдоें рдЬिрддрдиी рд░ाрд╢ि рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдоंреЫूрд░ी рджे рджी рд╣ै-2500 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдП
• рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╣ॉрдХी рдорд╣ाрд╕ंрдШ рдиे рдЬिрд╕ рднाрд░рддीрдп рд╣ॉрдХी рдЦिрд▓ाреЬी рдХो 2019 рдХा рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ॉрдХी рдЦिрд▓ाрдб़ी рдЪुрдиा рд╣ै- рдордирдк्рд░ीрдд рд╕िंрд╣
• рдХेंрдж्рд░ीрдп рдХाрд░्рдоिрдХ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕े рдПрдЕрд░ рдЗंрдбिрдпा рдХा рдЪेрдпрд░рдоैрди рд╡ рдоैрдиेрдЬिंрдЧ рдбाрдпрд░ेрдХ्рдЯрд░ (рд╕ीрдПрдордбी) рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рд╣ै- рд░ाрдЬीрд╡ рдмंрд╕рд▓

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдЬिрд╕рдиे рдЬрд▓ рдЬीрд╡рди рдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдпे рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рджी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдЖрд░्рдеिрдХ рдорджрдж рдХे рдоाрдирджंрдбों рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рдХी рдоांрдЧ рдХी рд╣ै- рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди

• рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рднाрд░рддीрдп рдХेंрдж्рд░ рдХा рдиाрдо рдмрджрд▓рдХрд░ рдпрд╣ рд░рдЦा рд╣ै- рд╕ुрд╖рдоा рд╕्рд╡рд░ाрдЬ рднрд╡рди

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдЬिрд╕рдиे ‘рдХ्рд▓ीрди рдХृрд╖्рдгा-рдЧोрджाрд╡рд░ी рдХैрдиाрд▓्рд╕ рдоिрд╢рди’ рдФрд░ ‘рдк्рд▓ाрд╕्рдЯिрдХ рд╡िрд░ोрдзी рдЕрднिрдпाрди’ рдХे рддрд╣рдд рдХृрд╖्рдгा рдирджी рд╕े рдиिрдХाрд▓ी рдЧрдИ рдирд╣рд░ों рдХी рд╕рдлाрдИ рд╣ेрддु ‘рдорди рдХृрд╖्рдгा рдЕрднिрдпाрди’ рд▓ॉрди्рдЪ рдХिрдпा рд╣ै- рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢

• рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдд्рдкाрджрдХрддा рджिрд╡рд╕ рдЬिрд╕ рджिрди рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै-12 рдлрд░рд╡рд░ी

• рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд░ाрдордиाрде рдХोрд╡िंрдж рдиे рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд▓ोрдиाрд╡рд▓ा рдоें рднाрд░рддीрдп рдиौрд╕ेрдиा рдХी рдЖрдИрдПрдирдПрд╕ рд╢िрд╡ाрдЬी рдХो рдк्рд░ेрд╕िрдбेंрдЯ्рд╕ рдХрд▓рд░्рд╕ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпे- рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░

• рд╡рд╣ рджेрд╢ рдЬिрд╕рдиे рднाрд░рдд рдХो рдПрдХीрдХृрдд рд╡ाрдпु рд░рдХ्рд╖ा рд╣рдеिрдпाрд░ рдк्рд░рдгाрд▓ी рдмेрдЪे рдЬाрдиे рдХी рдоंрдЬूрд░ी рджे рджी рд╣ै – рдЕрдоेрд░िрдХा

• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рдЬिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдШрдЯрддे рднूрдЬрд▓ рд╕्рддрд░ рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд▓िрдП рднूрдЬрд▓ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рд╡िрдзेрдпрдХ-2020 рдХो рдоंрдЬूрд░ी рдк्рд░рджाрди рдХी рдЧрдИ рд╣ै– рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢

• рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдЙрдкрдХ्рд░рдо рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг 2018-19 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзि рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдоुрдиाрдлे рд╡ाрд▓ी рдХंрдкрдиी рд╣ै – рдУрдПрдирдЬीрд╕ी

• рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी рдШोрд╖рдгा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдирдпे рдПрдХ рд░ुрдкрдпे рдХे рдиोрдЯ рдкрд░ рдЬिрд╕рдХे рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рд╣ोंрдЧे – рд╡िрдд्рдд рд╕рдЪिрд╡

• рдбрдм्рд▓्рдпूрдПрдЪрдУ рдж्рд╡ाрд░ा рдХोрд░ोрдиा рд╡ाрдпрд░рд╕ рдХा рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдиाрдо рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै - COVID-19
• рд╡рд╣ рджिрди рдЬрдм рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡рд░्рд╖ рд╡िрд╢्рд╡ рдпूрдиाрдиी рджिрд╡рд╕ рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै - 11 рдлрд░рд╡рд░ी

• рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдкूрд░्рд╡ рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рджрд▓ рдЭाрд░рдЦंрдб рд╡िрдХाрд╕ рдоोрд░्рдЪा (рдк्рд░рдЬाрддांрдд्рд░िрдХ) рдХा рд╡िрд▓рдп рднाрдЬрдкा рдоें рдХрд░рдиे рдХी рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдШोрд╖рдгा рдХी - рдмाрдмूрд▓ाрд▓ рдорд░ांрдбी

• рд╡рд╣ рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрдЧрдарди рдЬिрд╕рдиे ‘‘рд╕्рдЯेрдк рд╡िрдж рд░िрдл्рдпूрдЬी’ рдЕрднिрдпाрди рдЖрд░ंрдн рдХिрдпा рд╣ै – UNHCR

• рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдЬिрд╕рдоें рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд▓ोрдХ рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рд╕ंрд╕्рдеाрди рдФрд░ рдиेрд╢рдирд▓ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдЧрд╡рд░्рдирдоेंрдЯ рдиे рдИ-рдЧрд╡рд░्рдиेंрд╕ рд╕ेрд╡ाрдУं рдкрд░ рдХ्рд╖рдорддा рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдпे рд╕рдордЭौрддा рдЬ्рдЮाрдкрди рдкрд░ рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рдХिрдпे рд╣ैं – рдкंрдЬाрдм

• рд╡िрд╢्рд╡ рднрд░ рдоें рдЬिрд╕ рджिрди рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рджрд▓рд╣рди рджिрд╡рд╕ рдордиाрдпा рдЧрдпा-10 рдлрд░рд╡рд░ी

• рдЬिрд╕े рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें FIH рдж्рд╡ाрд░ा 2019 рдХी рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЙрджीрдпрдоाрди рдорд╣िрд▓ा рдЦिрд▓ाрдб़ी рдЪुрдиा рдЧрдпा- рд▓ाрд▓рд░ेрдо्рд╕िрдпाрдоी

• RBI рдХी рдоौрдж्рд░िрдХ рдиीрддि рд╕рдоिрддि рдиे рд╡िрдд्рдд рд╡рд░

्рд╖ 2019-20 рдХे рд▓िрдпे рдЕрдкрдиी рдЕंрддिрдо рдж्рд╡िрдоाрд╕िрдХ рдиीрддि рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдмैрдардХ рдоें рд░ेрдкो рджрд░ рдХो рдЬिрддрдиे рдк्рд░рддिрд╢рдд рдкрд░ рд╣ी рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдХा рдиिрд░्рдгрдп рд▓िрдпा рд╣ै-5.15 рдк्рд░рддिрд╢рдд

• рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдЬिрд╕ рдкрд╣рд▓ी рдиॉрди-рдЗंрдЧ्рд▓िрд╢ рдлिрд▓्рдо рдХो рдСрд╕्рдХрд░ 2020 рдоें рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдлिрд▓्рдо рдХा рдЕрд╡ाрд░्рдб рдоिрд▓ा- рдкैрд░ाрд╕ाрдЗрдЯ

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдж्рд╡ाрд░ा рдкेрд╢ рдХिрдпे рдЧрдпे рдмрдЬрдЯ рдоें рдпрд╣ рдШोрд╖рдгा рдХी рдЧрдИ рдХि рддीрди рдорд╣ीрдиे рдоें 75 рдпूрдиिрдЯ рддрдХ рдмिрдЬрд▓ी рдЦрдкрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдХो рдоुрдл्рдд рдмिрдЬрд▓ी рджी рдЬाрдПрдЧी- рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓

• рд╕ूрд░्рдп рдХे рдз्рд░ुрд╡ों рдХी рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓ी рддрд╕्рд╡ीрд░ें рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП 'рд╕ोрд▓рд░ рдСрд░्рдмिрдЯрд░' рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖рдпाрди рдЬिрд╕ рджेрд╢ рд╕े рд▓ॉрди्рдЪ рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै- рдЕрдоेрд░िрдХा

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдиे ‘рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕рдоृрдж्рдзि’ рдпोрдЬрдиा рд▓ांрдЪ рдХी рд╣ै- рд╣рд░िрдпाрдгा

• рд╡рд╣ рджिрдЧ्рдЧрдЬ рдХ्рдпू рдЦिрд▓ाрдб़ी рдЬिрд╕рдиे рд╡िрд╢्рд╡ рдЪैंрдкिрдпрди рдкंрдХрдЬ рдЖрдбрд╡ाрдгी рдХो рдлाрдЗрдирд▓ рдоें 6-2 рд╕े рд╣рд░ाрдХрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рдиूрдХрд░ рдЪैंрдкिрдпрдирд╢िрдк рдЬीрдд рд▓ी- рдЖрджिрдд्рдп рдоेрд╣рддा

• рднाрд░рдд рдФрд░ рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рдХे рдмीрдЪ рдЬिрд╕ рдиाрдо рд╕े 13 рдлрд░рд╡рд░ी 2020 рд╕े рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдпुрдж्рдзाрдн्рдпाрд╕ рдЖрд░ंрдн рдХिрдпा рдЬाрдпेрдЧा- рдЕрдЬेрдп рд╡ाрд░िрдпрд░

• рднाрд░рддीрдп рд░рдХ्рд╖ा рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрдЧрдарди рдж्рд╡ाрд░ा 200 рдХिрдоी рддрдХ рдоाрд░ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдЬिрд╕ рдоिрд╕ाрдЗрд▓ рдХो рд╕ेрдиा рдФрд░ рд╡ाрдпुрд╕ेрдиा рдХे рд▓िрдП рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै- рдк्рд░рдиाрд╢
• ‘рдкрд╣рд▓ा рдЧिрд░рдоिрдЯिрдпा’ рдиाрдордХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХे рд▓ेрдЦрдХ рдХा рдпрд╣ рдиाрдо рд╣ै рдЬिрдирдХा рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдиिрдзрди рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै- рдЧिрд░िрд░ाрдЬ рдХिрд╢ोрд░

• рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЬो рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рд╕рдмрд╕े рдКँрдЪे рдкрд░्рд╡рдд рдоाрдЙंрдЯ рдЕрдХोрди्рдХाрдЧुрдЖ рдкрд░ рдЪреЭाрдИ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд╕рдмрд╕े рдХрдо рдЙрдо्рд░ рдХी рд▓реЬрдХी рдмрди рдЧрдпी рд╣ैं- рдХाрдо्рдпा рдХाрд░्рддिрдХेрдпрди

• рдЙрд╕ рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рднाрд░рддीрдп рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХा рдпрд╣ рдиाрдо рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рдЕрдЧुрдЖрдИ рдоें рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдоें рдХोрд░ोрдиाрд╡ाрдпрд░рд╕ рдХी рд╡ैрдХ्рд╕ीрди рддैрдпाрд░ рдХी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै- рдПрд╕ рдПрд╕ рд╡ाрд╕рди

• рдИ-рдЧрд╡рд░्рдиेंрд╕ рдкрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдо्рдоेрд▓рди 2020 рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдЬिрд╕ рд╢рд╣рд░ рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा- рдоुंрдмрдИ

• рдЬिрд╕ рджेрд╢ рдХी рдХ्рд░िрдХेрдЯ рдЯीрдо рдиे 2020 рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдЕंрдбрд░-19 рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк рдЬीрддा рд╣ै- рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢
• рд╡рд╣ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдЬिрд╕рдиे рдк्рд░рджूрд╖рдг рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд▓рдЧाрдиे рд╣ेрддु 15 рд╕ाрд▓ рд╕े рдкुрд░ाрдиे рд╕рд░рдХाрд░ी рдбीрдЬрд▓ рд╡ाрд╣рдиों рдХे рдкрд░िрдЪाрд▓рди рдкрд░ рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд░ोрдХ рд▓рдЧा рджी рд╣ै- рдмिрд╣ाрд░
• рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рдЬिрд╕ рддेрдЬ рдЧेंрджрдмाрдЬ рдиे рдЯेрд╕्рдЯ рдХ्рд░िрдХेрдЯ рдоें рд╣ैрдЯ्рд░िрдХ рд▓ेрдиे рд╡ाрд▓े рджुрдиिрдпा рдХे рд╕рдмрд╕े рдпुрд╡ा рдЧेंрджрдмाрдЬ рдмрди рдЧрдП рд╣ैं- рдирд╕ीрдо рд╢ाрд╣

• рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдУрд▓ंрдкिрдХ рд╕рдоिрддि (рдЖрдИрдУрд╕ी) рдиे рдЬिрд╕ рднाрд░рддीрдп рдмैрдбрдоिंрдЯрди рдХोрдЪ рдХो 2019 рдХोрдЪ рд▓ाрдЗрдлрдЯाрдЗрдо рдЕрдЪीрд╡рдоेंрдЯ рдЕрд╡ॉрд░्рдб рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рд╣ै- рдкुрд▓ेрд▓ा рдЧोрдкीрдЪंрдж

• рдЬिрд╕े рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдСрд╕्рдХрд░ 2020 рдоें рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЕрднिрдиेрддा рдХा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ рд╣ै- рд╡ॉрдХीрди рдлिрдиिрдХ्рд╕

15 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдШрдЯрдиाрдПँЁЯСЙ


1677 - рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рдирд░ेрд╢ рдЪाрд░्рд▓्рд╕ рдж्рд╡िрддीрдп рдиे рдл़्рд░ांрд╕ рдХे рдЦ़िрд▓ाрдл़ рдбрдЪों рд╕े рдЧрдардмंрдзрди рдХिрдпा।
1763 - рдк्рд░рд╕िрдпा рдФрд░ рдЖрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХे рдмीрдЪ рд╢ांрддि рд╕ंрдзि рд╣ुрдИ।
1764 - рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рд╕ेंрдЯ рд▓ुрдИрд╕ рд╢рд╣рд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ।
1782 – рдм्рд░िрдЯेрди рдФрд░ рдл्рд░ांрд╕ рдХे рдмीрдЪ рд╕рдоुрдж्рд░ी рдпुрдж्рдз рдЖрд░ंрдн рд╣ुрдЖ।
1798 - рдл़्рд░ांрд╕ рдиे рд░ोрдо рдкрд░ рдХрдм्рдЬ़ा рдХрд░ рдЙрд╕े рдЧрдгрд░ाрдЬ्рдп рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा।
1806 - рдл़्рд░ैंрдХो, рдк्рд░рд╕िрдпрди рд╕ंрдзि рдХे рдмाрдж рдк्рд░рд╕िрдпा рдиे рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЬрд╣ाрдЬ़ों рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиे рдмंрджрд░рдЧाрд╣ рдмंрдж рдХिрдпे।
1808 – рд░ूрд╕ рдХे рдЬ़ाрд░ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рдл़िрдирд▓ैंрдб рдкрд░ рдЕрдкрдиा рдЕрддिрдЧ्рд░рд╣рдг рдкूрд░ा рдХिрдпा।
1890 - рдЕрдоेрд░िрдХी рдпुрдж्рдзрдкोрдд рдоेрдиे рд╣рд╡ाрдиा рдмंрджрд░рдЧाрд╣ рдкрд░ рд╡िрд╕्рдлोрдЯ рд╕े рдЙрдб़ा рджिрдпा рдЧрдпा।
1906 - рдм्рд░िрдЯेрди рдХी рд▓ेрдмрд░ рдкाрд░्рдЯी рдХा рдЧрдарди।
1909 - рдПрдХाрдкुрд▓्рдХो рдоैрдХ्рд╕िрдХो рдоें рдл़्рд▓ोрд░ेंрд╕ рд╕िрдиेрдоाрдЧृрд╣ рдоें рдЖрдЧ рд╕े 250 рд▓ोрдЧों рдХी рдоृрдд्рдпु।
1926 - рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рдЕрдиुрдмंрдз рдПрдпрд░ рдоेрд▓ рд╕ेрд╡ा рдХी рд╢ुрд░ूрдЖрдд।
1944 - рдм्рд░िрдЯेрди рдХे рд╕ैрдХрдб़ों рд╡िрдоाрдиों рдиे рдмрд░्рд▓िрди рдкрд░ рдмрдордмाрд░ी рдХी।
1995 - рддाрдЗрд╡ाрди рдХे рд░ाрдд्рд░ि рдХ्рд▓рдм рдоें рдЖрдЧ рд▓рдЧрдиे рд╕े 67 рд▓ोрдЧ рдоाрд░े рдЧрдП।
1996 – рдк्рд░рддिрдХ्рд╖िрдд рд░िрдкोрд░्рдЯ рдЬाрд░ी рдХी рдЧрдИ рдеी рдЬिрд╕рдоें рдЗрд╕ рдмाрдд рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рдеी рдХि 80 рдХे рджрд╢рдХ рдоें рдм्рд░िрдЯेрди рдиे рдЗрд░ाрдХ рдХो рд╣рдеिрдпाрд░ рдХिрди рд╣ाрд▓ाрдд рдоें рджिрдП рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдХौрди рд╕े рдоंрдд्рд░ी рдЬ़िрдо्рдоेрджाрд░ рдеे।
1999 - рдкрд░рдоाрдгु рдЕрд╕्рдд्рд░ рдкрд░ рд░ोрдХ рд▓рдЧाрдиे рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдоिрд╕्рд░ рдоें рдиिрдЧрд░ाрдиी рдХेंрдж्рд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░рдиे рдХी рдШोрд╖рдгा।
2006 - рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХी рдХैрдмिрдиेрдЯ рдиे рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╢िрдпा рдоुрдХ्рдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕рдордЭौрддा (рд╕ाрдл़्рдЯा) рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХिрдпा।
2007 - рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рдХी рдЕंрддрд░िрдо рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдн्рд░рд╖्рдЯ рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХे рдЪुрдиाрд╡ рд▓рдб़рдиे рдкрд░ рдк्рд░рддिрдмंрдз рд▓рдЧाрдпा।
2007 - рдЗрдЯрд▓ी рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рд░ोрдоाрдиो рдк्рд░ोрджी рднाрд░рдд рдпाрдд्рд░ा рдкрд░ рдЖрдП।
2008 - рд╣िрди्рдж рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдХे рддрдЯीрдп рджेрд╢ों рдХे рдиौрд╕ेрдиा рдк्рд░рдоुрдЦों рдХा рдкрд╣рд▓ा рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рдоें рд╕рдо्рдкрди्рди।
2008 - рдЦрдЧोрд▓рд╡िрджों рдиे рд╕ौрд░рдоंрдбрд▓ рдХी рддрд░рд╣ рдПрдХ рджूрд╕рд░े рд╕ौрд░рдоंрдбрд▓ рдХी рдЦोрдЬ рдХी।
2010 - рдХेंрдж्рд░ीрдп рдЧृрд╣ рдоंрдд्рд░ी рдкी.рдЪिрджрдо्рдмрд░рдо рдХे рдСрдкрд░ेрд╢рди рдЧ्рд░ीрдирд╣ंрдЯ рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХे рдЫрд╣ рджिрди рдХे рдЕंрджрд░ рд╣ी рд╕рд╢рд╕्рдд्рд░ рдоाрдУрд╡ाрджिрдпों рдиे рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓ рдоें рдкрд╢्рдЪिрдо рдоिрджрдиाрдкुрд░ рдЬ़िрд▓ा рд╕्рдеिрдд рд╕िрд▓्рджा рд╢िрд╡िрд░ рдкрд░ рд╣рдорд▓ा рдХрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдоाрдУрд╡ाрджी рдиिрд░ोрдзрдХ рдЕрднिрдпाрди рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдИрд╕्рдЯрд░्рди рдл्рд░ंрдЯिрдпрд░ рд░ाрдЗрдлрд▓्рд╕ (рдИрдПрдл़рдЖрд░) рдХे 24 рдЬрд╡ाрдиों рдХी рд╣рдд्рдпा рдХрд░ рджी।
2010 - рдЬрдпрдкुрд░ рдШрд░ाрдиे рдХी рдХрдердХ рдиृрдд्рдпाрдЧंрдиा рдк्рд░ेрд░рдгा рд╢्рд░ीрдоाрд▓ी рдХो 2009 рдХे рд╕ंрдЧीрдд рдиाрдЯрдХ рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХे рд▓िрдП рдЪुрдиा рдЧрдпा।
2012 - рдордз्рдп рдЕрдоेрд░िрдХी рджेрд╢ рд╣ोंрдбुрд░ाрд╕ рд╕्рдеिрдд рдХोрдоाрдпाрдЧुрдЖ рдЬेрд▓ рдоें рднीрд╖рдг рдЖрдЧ рдоें 358 рд▓ोрдЧों рдХी рдоौрдд।
2017- рдЗрд╕рд░ो рдиे рдПрдХ рд╕ाрде рд░िрдХाрд░्рдб 104 рд╕ैрдЯेрд▓ाрдЗрдЯ рд▓ॉрди्рдЪ рдХрд░рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд░рдЪा।
2019 - рднाрд░рдд рдХी рд╕рдмрд╕े рддेрдЬ рд░рдл्рддाрд░ рдЯ्рд░ेрди 'рд╡ंрджे рднाрд░рдд' рдХो рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рд╕े рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдж्рд╡ाрд░ा рд╣рд░ीрдЭंрдбी рджिрдЦाрдХрд░ рд░рд╡ाрдиा рдХिрдпा рдЧрдпा। 
2019 - рдЕрдоेрд░िрдХा рдХी рд▓ुрдИрд╕ рд╡िрд▓े рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдХे рд╢ोрдзрдХрд░्рддाрдУं рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХेंрд╕рд░ рд╕े рдмрдЪाрд╡ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдоोрд▓ेрдХ्рдпूрд▓ рдХी рдкрд╣рдЪाрди рд╣ुрдИ ।

15 рдл़рд░рд╡рд░ी рдХो рдЬрди्рдоे рд╡्рдпрдХ्рддिЁЯСЙ

1564 – рдЗрддाрд╡рд▓ी рдлिрдЬिрд╕िрд╕्рдЯ / рдЦрдЧोрд▓рд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдЧैрд▓ीрд▓िрдпो рдЧैрд▓ीрд▓ी рдХा рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ рдеा।
1872 - рд╡िрд▓िрдпрдо рдоैрд▓्рдХрдо рд╣ेрд▓ी -рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рднूрддрдкूрд░्рд╡ рд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓ рдеे।
1921 - рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдг рдЪौрдзрд░ी, рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░ рд╡ рд▓ेрдЦрдХ (рдоृрдд्рдпु- 1985)।
1924 - рдХे.рдЬी. рд╕ुрдм्рд░рд╣्рдордг्рдпрдо - рднाрд░рддीрдп рдоूрд░्рддिрдХाрд░ рдФрд░ рднिрдд्рддि рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ рдеे।

1869 – рдЖрдЧрд░ा рдоें рдкैрджा рд╣ुрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЙрд░्рджू рдХрд╡ि /рд╢ाрдпрд░ рдФрд░ рд▓ेрдЦрдХ рдоिрд░्рдЬा рдЧाрд▓िрдм рдЕрд╕рдж рдЙрд▓्рд▓ाрд╣ рдмेрдЧ рдЦाрди рдХा рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ (рдЬрди्рдо- 1797)।
1936 – рд░ूрд╕ рдХे рдЪिрдХिрдд्рд╕рдХ рдФрд░ рдЬीрд╡ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдкेрдЯ्рд░ोрд╡िрдЪ рдкाрд╡рд▓ोрдл़ рдХा 87 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдзु рдоें рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ।
1948 - рд╕ुрднрдж्рд░ा рдХुрдоाрд░ी рдЪौрд╣ाрди, рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी।
1983 - рдЙрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓ рд╕िंрд╣ - рдкंрдЬाрдм рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕िрдХ्рдЦ рдХाрд░्рдпрдХрд░्рддा рдеे।
2008 - рдордиोрд░рдоा рд╣िрди्рджी рдл़िрд▓्рдоों рдХी рдПрдХ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдЕрднिрдиेрдд्рд░ी рдеीं।


ЁЯФЕ рдХрд╡ि рдирд░ेрд╢ рдоेрд╣рддा рдЬрдпрди्рддी ।
ЁЯФЕ рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рд╕ुрднрдж्рд░ा рдХुрдоाрд░ी рдЪौрд╣ाрди рд╕्рдоृрддि рджिрд╡рд╕ ।

рдЧुрд░ुрд╡ाрд░, 13 рдл़рд░рд╡рд░ी 2020

ЁЯШи *рд╣рд░ рджेрд╢ рдХो рдЕрдкрдиी рдЪрдкेрдЯ рдоें рд▓े рд╕рдХрддा рд╣ै рдХрд░ॉрдиा рд╡ाрдпрд░рд╕: рдбрдм्рд▓्рдпूрдПрдЪрдУ*


ЁЯШи *рд╣рд░ рджेрд╢ рдХो рдЕрдкрдиी рдЪрдкेрдЯ рдоें рд▓े рд╕рдХрддा рд╣ै рдХрд░ॉрдиा рд╡ाрдпрд░рд╕: рдбрдм्рд▓्рдпूрдПрдЪрдУ*

*Rudra ✅ Trending ЁЯТе Update*

ЁЯдФ рдЪीрди рдоें рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХा рд░ूрдк рд▓ेрддे рдЬा рд░рд╣े рдХрд░ॉрдиा рд╡ाрдпрд░рд╕ рд╕े рдорд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдХी рддाрджाрдж рд▓рдЧाрддाрд░ рддेрдЬी рд╕े рдмрдв़рддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рджुрдиिрдпाрднрд░ рдоें рдХрд░ॉрдиा рд╡ाрдпрд░рд╕ рд╕े рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдХे 60 рд╣рдЬाрд░ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдоाрдорд▓े рд╕ाрдордиे рдЖ рдЪुрдХे рд╣ैं рдФрд░ рдЗрд╕рд╕े рдорд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдХी рддाрджाрдж 1355 рдкрд╣ुंрдЪ рдЧрдИ рд╣ै। 

рдЗрд╕ рдмीрдЪ рд╡िрд╢्‍рд╡ рд╕्‍рд╡ाрд╕्‍рде्‍рдп рд╕ंрдЧрдарди рдХे рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮ рдиे рдЪेрддाрд╡рдиी рджी рд╣ै рдХि рдХрд░ीрдм 25 рджेрд╢ों рдоें рдлैрд▓ рдЪुрдХा рдХрд░ॉрдиा рд╡ाрдпрд░рд╕ рджुрдиिрдпा рдХे рд╣рд░ рджेрд╢ рдоें рдлैрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै।

ЁЯШ│ *рдЕрднी рд╕िрд░्рдл рд╢ुрд░ुрдЖрдд!*
рдЪीрди рдХे рдмाрдж рд╕िंрдЧाрдкुрд░ рдоें рднी рдХрд░ॉрдиा рдХे рд▓рдЧрднрдЧ 50 рдоाрдорд▓े рд╕ाрдордиे рдЖ рдЪुрдХे рд╣ैं। рдбрдм्рд▓्рдпूрдПрдЪрдУ рдоें рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдЖрдЙрдЯрдм्рд░ेрдХ рдЕрд▓рд░्рдЯ рд░ेрд╕्рдкॉрди्рд╕ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдХे рдЪीрдл рдбेрд▓ рдлिрд╢рд░ рдиे рдХрд╣ा, 'рдХрд░ॉрдиा рдХрдИ рдирдИ рдЬрдЧрд╣ों рдкрд░ рднी рдлैрд▓ рдЧрдпा рд╣ै, рдЬрд╣ां рдЗрд╕рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै। рд╕िंрдЧाрдкुрд░ рдоें рднी рдХुрдЫ рдоाрдорд▓े рд╕ाрдордиे рдЖрдП рд╣ैं। рд╣рдоें рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि рдХुрдЫ рджिрдиों рдоें рд╣рд░ рджेрд╢ рдоें рдХрд░ॉрдиा рдХे рдоाрдорд▓े рд╕ाрдордиे рдЖрдПंрдЧे।'

ЁЯдФ *рдЪीрди рдХा рджाрд╡ा*
рд╡рд╣ीं, рдЪीрди рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХा рдХрд╣рдиा рд╣ै рдХि рдЕрдк्рд░ैрд▓ рддрдХ рдХрд░ॉрдиा рдХो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдЦрдд्рдо рдХрд░ рджिрдпा рдЬाрдПрдЧा। рдЙрдирдХा рдпрд╣ рднी рджाрд╡ा рд╣ै рдХि рдкिрдЫрд▓े рджो рд╣рдл्рддों рдоें рдЪीрди рдоें рдХрд░ॉрдиा рдХे рдирдП рдоाрдорд▓ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рднाрд░ी рдХрдоी рдЖрдИ рд╣ै।

ЁЯСА *CM рдХेрдЬрд░ीрд╡ाрд▓ рдХे рд╢рдкрде рдЧ्рд░рд╣рдг рдоें 'рдмेрдмी рдордлрд▓рд░рдоैрди' рдХो рдоिрд▓ा рдЦाрд╕ рди्рдпोрддा*

ЁЯСА *CM рдХेрдЬрд░ीрд╡ाрд▓ рдХे рд╢рдкрде рдЧ्рд░рд╣рдг рдоें 'рдмेрдмी рдордлрд▓рд░рдоैрди' рдХो рдоिрд▓ा рдЦाрд╕ рди्рдпोрддा*

*Rudra ✅ Trending ЁЯТе Update*

ЁЯС╢ЁЯП╗ рджिрд▓्рд▓ी рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдЪुрдиाрд╡ рдХे рдирддीрдЬे рдЖрдиे рдХे рдмाрдж 'рдмेрдмी рдордлрд▓рд░рдоैрди' рдХी рддрд╕्рд╡ीрд░ें рд▓ोрдЧों рдХा рдЦाрд╕ा рдз्рдпाрди рдЦींрдЪ рд░рд╣ी рдеीं। 'рдмेрдмी рдордлрд▓рд░рдоैрди' рдХी рдЕрджा рдиे рд╕рдмрдХो рдоोрд╣िрдд рдХрд░ рджिрдпा рдФрд░ рдЦुрдж рд╕ीрдПрдо рдЕрд░рд╡िंрдж рдХेрдЬрд░ीрд╡ाрд▓ рднी рдЙрд╕рд╕े рдЦाрд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ैं। 

ЁЯе░ рдпрд╣ी рдХाрд░рдг рд╣ै рдХि рдЕрдм рдЗрд╕ 'рдмेрдмी рдордлрд▓рд░рдоैрди' рдЖрд╡рдпाрди рддोрдорд░ рдХो рд╕ीрдПрдо рдХेрдЬрд░ीрд╡ाрд▓ рдХे рд╢рдкрде рдЧ्рд░рд╣рдг рдоें рд╡िрд╢ेрд╖ рди्рдпोрддा рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। 

ЁЯСМ рдЖрд╡्рдпाрди рдиे рд▓ोрдЧों рдХा рдз्рдпाрди рддрдм рдЕрдкрдиी рддрд░рдл рдЦींрдЪा рдеा рдЬрдм рд╡рд╣ рдХेрдЬрд░ीрд╡ाрд▓ рдХी рддрд░рд╣ рдордлрд▓рд░ рдмांрдзे рдФрд░ рдЪрд╢्рдоा рд▓рдЧाрдП рджिрдЦा। рдЙрд╕рдиे рдЖрдк рдХी рдЯोрдкी рдкрд╣рди рд░рдЦी рдеी рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдоूрдЫें рднी рдХेрдЬрд░ीрд╡ाрд▓ рдЬैрд╕ी рдеीं।

ЁЯША рдордпूрд░ рд╡िрд╣ाрд░ рдоें рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓ा рдЖрд╡्рдпाрди рдЕрднी рдПрдХ рд╕ाрд▓ рдХा рд╣ै। рдЙрд╕рдХे рдХे рдкिрддा рд░ाрд╣ुрд▓ рддोрдорд░ рдЖрдк рдХे рд╕рдорд░्рдердХ рд╣ैं рдФрд░ рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдмेрдЯे рдХेрдЬрд░ीрд╡ाрд▓ рдХी рддрд░рд╣ рддैрдпाрд░ рдХрд░ рдоंрдЧрд▓рд╡ाрд░ рдХो рдЪुрдиाрд╡ी рдЬीрдд рдХे рдЬрд╢्рди рдоें рд▓ेрдХрд░ рдЖрдП рдеे।